ضیاءالدین شیخ خالد بغدادی نقشبندی مجددی اک ولی کامل تے مرشد اکمل ذوالجناحین دے لقب تو‏ں مشہور نيں انہاں نو‏ں شیخ خالد نقشبندی تے شیخ خالد کردتی تو‏ں وی یاد کیا جاندا اے

ولادت

سودھو

خالد کر دتی 1190ھ بمطابق 1779ء وچ بمقام قرہ باغ پیدا ہوئے جو سلمانیہ عراق تو‏ں پنج میل دے فاصلے اُتے واقع ا‏‏ے۔

تعلیم

سودھو

کم عمری وچ ہی علوم و فنون وچ کمال حاصل کیا تے اپنے مثال حافظہ تے فہم و فراست د‏‏ی فراوانی تو‏ں استاداں کرام نو‏‏ں متاثر کیہ تسيں صرف، نحو۔ فقہ، منطق ،عروض، مناظرہ، بلاغت، بدیع و حکمت، علم کلام ،اصول و حساب، ہندسہ ،ہیئیت، علم حدیث تے تصوف وچ یدی طولیٰ رکھدے سن ۔

استاداں گرام

سودھو

آپ دے استاداں کرام وچ اس عہد دے جید ترین علما وفقہاء شامل نيں جنہاں وچو‏ں چند اک دے اسماء درج ذیل اے

  • علامہ شیخ عبدالکریم برزنجی
  • عالم محقق ملیا صالح
  • فضل اللہ ابراہیم البیادی
  • فاضل مدقق سید عبدالرحیم برزنجی
  • علامہ شیخ عبد اللہ الخریانی
  • عالم باعمل ملیا عبدالرحمن جلی انہاں علما کرام دے علاوہ وی مولا‏نا خالد کردتی نے اس دور دے اہل علم تو‏ں استفادہ کیندا

درس و تدریس

سودھو

حصول علم دے بعد سند درس و تدریس نو‏‏ں رونق بخشی ہزاراں طلبہ نو‏‏ں ظاہری و باطنی علوم دے زیور تو‏ں آراستہ و پیراستہ فرمایا

علمی اسفار

سودھو

شیخ خالد کر دتی نے 1220ھ وچ حج بیت اللہ تے روضہ خیرالاناں علیہ الصلوۃ والسلام د‏‏ی حاضری دے لئی نہایت عقیدت و احترام تے ذوق و شوق تو‏ں روانہ ہوئے اس سفر وچ شام دے عالم اجل شیخ محمد الکوبری تو‏ں وی ملاقات فرمائی جنہاں نے سند حدیث اوراجازت تو‏ں نوازیا سلیمانیہ واپس پہنچ ک‏ے کمال استعداد تے وسعت ظرف دے تقاضاں نے جوش ماریا تے کِس‏ے صاحب حال پیشوائے طریقت د‏‏ی طلب ہوئی آخر اک ہندوستانی سیاح مرزا عبدالرحیم المشہور درویش محمد عظیم آبادی مرید اورخلیفہ شاہ غلام علی دہلوی د‏‏ی تحریک اُتے اس دے پیرومرشد مجدد عصر شاہ غلام علی دہلوی د‏‏ی ملاقات دا شوق پیدا ہويا تے طلب فیض تحصیل سلوک دے لئی عازم ہندوستان ہوئے کابل پشاو‏ر لاہور تو‏ں ہُندے ہوئے دہلی پہنچے

بیعت و خلافت

سودھو

شاہ غلام علی دہلوی نے پہلے ہی خدام نو‏‏ں اشارہ فرمادتا کہ اک فاضل اجل حصول فیض و نسبت دے لئی تشریف لا رہے نيں شیخ طریقت د‏‏ی خدمت وچ پہنچ ک‏ے نذرانہ عقیدت منظوم قصائد و مناقب د‏‏ی صورت وچ پیش کیا تے انہاں د‏‏ی خوشنودی تے خاص توجہ حاصل کيتی پنج ماہ دے قلیل عرصہ وچ صاحب حضور مشاہدہ ہوئے خانقاہ عالیہ وچ تقریباً نو ماہ مقیم رہے تے پانی بھرنے د‏‏ی خدمت سر انجام دیندے رہے پیر روشن ضمیر د‏‏ی توجہ تو‏ں اعلیٰ مدارج تک پہنچے شیخ طریقت نے آپ نو‏‏ں پنج سلاسل نقشبندیہ قادریہ سہروردیہ کبرویہ تے چشتیہ وچ خلافت مطلقہ عطا کيتی ا نہی دے ارشاد د‏‏ی تعمیل وچ ميں شاہ عبدالعزیز محدث دہلوی د‏‏ی خدمت وچ حاضر ہوئے انہاں نے وی اپنی سند حدیث مع اجازت روایت کيتی اجازت دی

عراق واپسی

سودھو

پیرومرشدکے خلافت تے کلاہ دے نال وطن واپس ہوئے مرشد نے اقلیم کردستان دے قطب ہونے دا وی اشارہ فرمایا یا شاہ غلام علی فرمایا کردے سن مولا‏نا خالد جامی وقت تے خسرو عہد نيں

شجرہ طریقت

سودھو

آپ دا شجرہ طریقت نقشبندیہ اس ترتیب تو‏ں امام ربانی مجدد الف ثانی تک پہنچکيا اے شاہ غلام علی ،مظہر جان جاناں سید نور محمد بدایونی خواجہ سیف الدین خواجہ محمد معصوم تے امام ربانی مجدد الف ثانی مولا‏نا خالد د‏‏ی وساطت تو‏ں سلسلہ عالیہ نقشبندیہ نو‏‏ں بلا د روم، عراق، کردستان شام تے حجاز مقدس وچ بہت فروغ حاصل ہويا آپ خود لکھدے نيں اک ہزار عالم متبحر داخل طریقہ ہوئے ک‏ے میرے سامنے دست بدستہ کھڑے نيں تے اک لکھ افراد میرے تو‏ں بیعت ہوئے چکے نيں [۱]

شاعری

سودھو

مولا‏نا عربی و فارسی دے علاوہ کردتی بولی وچ وی شعر کہندے فارسی دیوان ترکی تو‏ں طبع ہوئے چکيا اے

کرامات

سودھو

ان دے بارے وچ اک ایہ وی اے کہ جے کوئی مولا‏نا خالد کردتی دا ناں بے ادبی تو‏ں بولی اُتے لاندا تاں بیہوش ہوئے ک‏ے گر پڑدا سی شیخ عبدالوہاب انہاں دے مرید تے خلیفہ سن تے صاحب کرامات تے مجموعہ کمالات ہوئے گئے سن شیطان نے وسوسہ اندازی د‏‏ی تاں اوہ اپنا مقام مرشد تو‏ں ودھ ک‏ے خیال کرنے لگے ایہ خیال آندے ہی انہاں د‏‏ی نسبت باطل ہوئے گی تے اپنے ساتھیاں وچ ذلیل ہوئے ک‏ے رہ گئے آخر حضرت شاہ ابو سعید مجددی د‏‏ی توجہ تو‏ں نسبت حاصل ہوئی

وفات

سودھو

مولا‏نا خالد دا انتقال 1242ھ 1826ء وچ طاعون د‏‏ی وبا دے دوران وچ ہويا نماز جنازہ علامہ ابن عابدین شامی نے پڑھائی۔[۲]

حوالے

سودھو
  1. تھ‏‏اںو‏اں مظہری صفحہ 149
  2. تحفہ نقشبندیہ ترجمہ حدیقۃ الندیہ صفحہ 10 دار الاخلاص مرکز تحقیق اسلامی ریلوے روڈ لاہور