شکاگو پائیل

شکاگو پائیل نمبر اک دنیا دا پہلا کامیاب نیوکلیئر ری ایکٹر سی جو 2 دسمبر 1942 نو‏‏ں یونیورسٹی آف شکاگو وچ بنایا گیا سی ۔ اسنو‏ں اٹلی دے فزکس دان Enrico Fermi دی قیادت وچ بنایا گیا سی ۔ اس نے 28 منٹ تک کم کیتا جس دے بعد فرمی نے اسنو‏ں بند کر دتا۔ ایہ فروری 1943 تک استعمال کیتا گیا جس دے بعد اسنو‏ں دوسری جگہ منتقل کر دتا گیا۔

دنیا دا پہلا نیوکلیئر ری ایکٹر

جس جگہ ایہ بنایا گیا سی اسنو‏ں 1965 وچ قومی تاریخی اثاثہ قرار دے دتا گیا ا‏‏ے۔

اس ری ایکٹر تو‏ں بجلی حاصل کرنے دی کوئی کوشش نئيں کيتی گئی سی۔ نہ اس وچو‏ں نکلنے والی تابکاری نو‏‏ں روکنے دا کوئی بندوبست کیتا گیا سی ۔ اسنو‏ں ٹھنڈا رکھنے دا وی کوئی انتظام نہ سی ۔

اس ری ایکٹر تو‏ں کئی کلو واٹ دی گرمی خارج ہوئی سی۔ اس ری ایکٹر وچ 40 ٹن یورینیئم دھات تے آکسائیڈ دی صورت وچ استعمال کیتا گیا سی جس دے گرد 385 ٹن گریفائیٹ دی اینٹاں موجود سن۔ کیڈمیئم کوٹڈ سلاخاں دی مدد تو‏ں فالتو نیوٹرون جذب کر دے ری ایکشن دی رفتار نو‏‏ں قابو وچ رکھیا گیا سی ۔ کسی یورینیئم دے ایٹم دے خودبخود ٹوٹنے دے نتیجے وچ جو نیوٹرون نکلے انہاں نے اس ری ایکٹر نو‏‏ں چالو کیتا تے کریٹیکل ماس دی موجودگی دی وجہ تو‏ں چین ری ایکشن ممکن ہويا۔

انریکو فرمی نے ری ایکٹر بنانے دی پہلی کوشش ستمبر 1941ء وچ دی سی مگر اوہ ناکم رہی سی۔

ہور ویکھو

• خودانگیز انشقاق
• کروس سیکشن
• فشن بمقابلہ فیوزن
• کریٹیکل ماس
• بریڈر ری ایکٹر
• ایٹمی ری ایکٹر