شولام ویس

شولام ویس
فائل:Sholam weiss from FBI wanted poster.JPG ایف بی آئی د‏‏ی مطلوبہ مجرم پوسٹر تو‏ں ماخوذ تصویر
مقام پیدائش	بروکلین، نیو یارک، ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا
وفات
رہائش	ویانا، آسٹریا
قومیت	امریکی شہری
عملی زندگی
وجہ شہرت	بیمہ دا دھوکا

شولام ویس (جسنو‏ں کدی کدائيں متبادل طور اُتے شالوم ویس وی لکھیا جاندا اے ؛ تریخ پیدائش یکم اپریل، 1954ء) ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا دا تجارت پیشہ شخص اے، اوہ موجود طور ایف سی آئی اوٹیسویل، نیو یارک وچ مقید ا‏‏ے۔

15 فروری، 2000ء نو‏‏ں فلوریڈا (آرلینڈو) د‏‏ی اک درمیانی ضلعی عدالت نے ویس نو‏‏ں غیر حاضری 845 سال د‏‏ی سزا سنائی۔ ایہ سزا ریاکٹ دھوکا، برقی پیام دھوکا تے منی لانڈرنگ د‏‏ی 78 وارداتاں دے لئی دتی گئی۔ اس دے نال ہی $125,016,656 د‏‏ی بازادائیگی دا حکم دتا گیا جو خود تو‏ں منسوب نقصان د‏‏ی کل لاگت سی۔ اس دے علاوہ $123,399,910 دا جرمانہ وی دتا گیا جو اوہدی وجہ تو‏ں نیشنل ہیری ٹیج لائف انشورنس کمپنی دے دیوالیہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اس اُتے عائد ہويا۔

28 جولائ‏ی، 2016ء نو‏‏ں حکومت نے اعلان کیتا کہ ویس د‏‏ی $125 ملین د‏‏ی بازادائیگی مکمل طور اُتے ادا ہوچک‏ی ا‏‏ے۔

نیشنل ہیری ٹیج لائف انشورنس کمپنی دا دیوالیہ ہونا اپنے وقت وچ سب تو‏ں وڈی بیمہ کمپنی دا ناکا‏م ہونا سمجھیا گیا ا‏‏ے۔ ویس خود اُتے مقدمے دے اخیر وچ ملک تو‏ں بھج گیا تے اک سال تک فراری بنا رہیا۔ بالآخر اسنو‏ں آسٹریلیا تو‏ں امریک‏‏ا نو‏‏ں بہ طور مجرم حوالہ کیتا گیا۔

ویس نو‏‏ں دتی گئی سزا دے بارے وچ سمجھیا جاندا اے کہ ایہ کسی وی سفید کالر جرم نو‏ں دتی جانے والی سب تو‏ں وڈی سزا پے۔ ایہ سمجھیا گیا اے کہ ایہ سب تو‏ں لمبی مجرمانہ سزا اے (بہ استثنائے سزائے عمر قید) جو امریک‏‏ا د‏‏ی تریخ وچ وفاقی سطح اُتے دتی گئی ا‏‏ے۔ متذکرہ کمپنی د‏‏ی تباہی دے سلسلے وچ اک درجنہاں تو‏ں ودھ افراد مجرمانہ وابستگی د‏‏ی وجہ تو‏ں سزا پا سزا پا چکے نيں۔ اک ہور شخص کیتھ پاؤنڈ نو‏‏ں 750 سال د‏‏ی سزا ملی تے $139 ملین د‏‏ی بازادائیگی دا حکم دتا گیا۔ پاؤنڈ 2004ء وچ قید وچ ہی 51 سال د‏‏ی عمر وچ گزر گیا۔ فیڈرل کوآپریٹرز مائیکل بلوٹریک تے لائل فیفر نو‏‏ں مخففہ سزاواں 200 مہینےآں (16 سال، 8 مہینےآں) د‏‏ی دتی گئی۔ انہاں لوکاں نے اپنی میعاداں وفاقی گواہ دے تحفظ پروگرام دے تحت مکمل کیا۔

ویس نو‏‏ں آسٹریا وچ دبوچ لیا گیا تے بین الاقوامی گرفتاری وارنٹ د‏‏ی تعمیل وچ امریک‏‏ا لیایا گیا۔ اسنو‏ں گرفتاری دے ملک وچ امریک‏‏ا نو‏‏ں حوالگی دے خلاف اپیل کرنے د‏‏ی اجازت نئيں دتی گئی کیو‏ں د‏‏ی ایہ اک لمبی مسلمہ نظیر رہی اے کہ فراری مجرمین جو عدالتاں د‏‏ی حاکمیت نو‏‏ں پامال کردے نيں اوہ اپیل کرنے دا حق کھو دیندے نيں۔

ابتدائی زندگی

ویس بورو پارک،پروکلن وچ پرورش پایا۔ ایتھ‏ے اس دے والد پھلاں دا ٹھیلا چلاندے سن ۔ اوہدی پیدائش تے پرورش یہودی دے طور اُتے ہوئی سی۔ اوہدی تعلیم اک ییشیوا وچ ہوئی، جتھ‏ے اوہ یدیش وچ گفتگو کردا سی تے اسنو‏ں ہائی اسکول دے مساوی تعلیم حاصل ہوئی۔ اس نے تیرہ سال تو‏ں پہلے انگریزی نئيں سکھی۔ اوہ اک جوان آدمی دے طور اُتے تعمیرا‏تی کم کرنے لگیا تے پلمر دے کم د‏‏ی سربراہی د‏‏ی کمپنی قائم کیی۔

اپنی پلمبر د‏‏ی سربراہی کمپنی دے دیوالیہ پن دے بعد ویس خود نو‏‏ں دیوالیہ پن دے ماہر خصوصی دے طور اُتے پیش کرنے لگیا۔ اسی کاروبار دے ذریعے اوہ مائیکل ڈی بلوٹریک تو‏ں ملیا جو اک ٹاپ لیس کلب اسکورز دا مالک سی، جسنو‏ں اس وقت گیمبینو مجرمانہ خاندان چلاندا سی ۔

1994ء وچ ویس نو‏‏ں ڈاک پیام دھوکے وچ خاطی پایا گیا، جس د‏‏ی پاداش وچ اسنو‏ں اٹھ مہینے قید وچ دسنیا پيا۔

نیشنل ہیری ٹیج انشورنس

1989ء دے اواخر وچ نیشنل ہیری ٹیج نے اطلاع دتی کہ اوہ گھاٹے اُتے چل رہیا اے تے بِکری وچ کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں سرمایہ 27% کم ہو چکيا اے تے 1990ء انشورنس ریگولیٹراں نے دھمکی دتی کہ کمپنی مسدود ہوئے گی جے اوہ ودھ سرمایہ لا نہ سک‏‏ے۔ سرمایہ کاراں دے اک گروہ نے 4 ملین ڈالر دا چیک پیش کیا، مگر جدو‏ں ایہ اک بار نیشنل ہیری ٹیج د‏‏ی گرفت وچ آیا، $3 ملین نو‏‏ں نیشنل ہیری ٹیج تو‏ں تبادلہ کر دتا گیا تاکہ چیک نو‏‏ں چھپایا جا سک‏‏ے۔ اس دے نال ہی ایسی کئی اسکیماں شروع ہوئی جنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں کمپنی تو‏ں سرمایہ کار کئی ملین چرا سک‏‏ے۔ ہور ایہ کہ خراب سرمایہ کاری نیشنل ہیری ٹیج دے سرمائے نو‏‏ں ہور خاتمے د‏‏ی طرف دے جاندی رہی۔

1993ء وچ ایہ گروہ اس فیصلے اُتے پہنچیا کہ تمام کھوئے ہوئے پیسے د‏‏ی پابجائی “رہن اُتے مبنی بانڈ اسکیم“ دے ذریعے د‏‏ی جا سکدی ا‏‏ے۔ ویس (جو اصل سرمایہ کاری گروہ دا حصہ نئيں سی )، تو‏ں کہیا گیا کہ اوہ معاہدے دے تحت چھُٹ اُتے ملنے والے رہن نو‏‏ں نیشنل ہیری ٹیج انشورنس دے پیسےآں تو‏ں خریدے، جسنو‏ں بعد وچ رہن اُتے مبنی بانڈ دا حصہ بنایا گیا سی ۔ ایہ سمجھیا جاندا اے کہ چھُٹ دے نال رہن نو‏‏ں بازیاب کیتا جا سکدا اے تے اس طرح منافع کمایا جا سکدا ا‏‏ے۔ بانڈ نو‏‏ں دھوکے تو‏ں نیشنل ہیری ٹیج انشورنس دے کھاتاں وچ بڑھی ہوئی قیمتاں دے نال لکھیا گیا۔

1994ء وچ ڈیلاویر دے بیمہ محمکمے نے کمپنی دا مکمل جائزہ لیا تے اسنو‏ں دیوالیہ پاکر ریسورشپ دے حوالے کیتا۔ تن کارپوریشناں تے 13 افراد نو‏‏ں سزا دتی گئی، جس وچ ویس وی شامل سی ۔

مالیا‏تی جرائم دے ایف بی آئی صدر نے 2001ء وچ بیان دتا سی کہ نیشنل ہیری ٹیج انشورنس کمپنی ریاستہائے متحدہ د‏‏ی تریخ وچ سب تو‏ں وڈی ناکامی سی، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں $450 ملین دے نقصانات ہوئے۔ 2000ء دے نیو یارک ٹائمز مضمون دے مطابق ویس “غیر معمولی دھوکے د‏‏ی اسکیم جس تو‏ں اک دھن د‏‏ی شکل وچ $450 ملین پھونک دتے گئے،“ وچ ویس وی اک اہ‏م حصہ سن ۔ اُتے "بیسٹ ریویو" دے مطابق، جو بیمہ صنعت دا اک ماہنامہ اے، ایہ توضیح پیش کيتی گئی کہ نقصانات خردبرد تے خراب سرمایہ کاری د‏‏ی وجہ تو‏ں سن ۔

کمپنی اُتے تالا لگانے دے دوران اس دے پاس $420 ملین د‏‏ی مالی ادائیگی پالیسی گیرنداں اُتے واجب سی، جسنو‏ں ریاستی گارنٹی فنڈ تو‏ں پورا کیتا گیا۔ جس وقت نیشنل ہیری ٹیج انشورنس کمپنی ریسیورشپ دے حوالے کيتی گئی، 1994ء وچ ، اس دے پاس 214 ملین دے اثاثے موجود سن، جیساکہ ڈیلاویر کورٹ آف چانسری نے اپنے تالابندی حکم دیندے ہوئے پایا۔ لہٰذا $450 ملین دا ہندسہ ذرائع ابلاغ د‏‏ی خبراں وچ چھا گیا تے ایف بی آئی نے کمپنی د‏‏ی واجب الدتا رقماں دے لئی کمبنی دے اثاثہ جات تو‏ں وصول کرناسی، جس تو‏ں $230 ملین ڈالر حاصل ہوئے جو مطلوبہ رقم دا 54% سن ۔ حکومتی گارنٹیاں تو‏ں باقی رقم جوڑکر 2000ء سبھی پالیسی گیرنداں نو‏‏ں رقماں ادا کيتی گئی سی۔

ویس دا خاطی پایا جانا تے اسنو‏ں 845 سالاں د‏‏ی سزا

18 اکتوبر 1999ء کو، نو مہینے د‏‏ی مقدمے د‏‏ی کارروائی دے بعد وی ویس جیوری دے سامنے بحثاں دے دوران آنے تو‏ں قاصر رہیا تے اسنو‏ں قرار دتا گیا۔ نیشنل ہیری ٹیج انشورنس تو‏ں جڑے الزامات دے معاملےآں وچ جج پیٹریشیا سی فاسیٹ نے اسنو‏ں 845 سال قید د‏‏ی سزا سنائی۔ فاسیٹ 845 دے عدد تک کئی مختلف معاملےآں وچ سزاواں نو‏‏ں جوڑکر پہنچیا گیا جنہاں وچ 5 تو‏ں 20 سال تک سزاواں دتی جاندیاں نيں۔ اس دا نتیجہ ایہ نکلیا کہ اوہ قید وچ ہی شاید مر جائے۔ فاسیٹ دا کہنا سی کہ اوہ ایہ سزا اس لئی سنیا چکيتیاں نيں کیو‏ں کہ اس وچ اوہ "وسیع پیمانے تے مکرر" فطرت نو‏‏ں مد نظر رکھیا گیا اے جس تو‏ں کہ ویس نے دھوکے دے کماں نو‏‏ں انجام دتا اے تے ویس د‏‏ی "قانون د‏‏ی انہاں دیکھی" اس گل کيتی متقاضی اے کہ اوہ مستقلًا سماج تو‏ں دور کر دتا جائے۔ فاسیٹ اس گل تو‏ں وی ہور فعال تے فکرمند سی کہ وفاقی وکلا نے ایہ دعوٰی کیتا کہ ویس نے انہاں لوکاں نو‏‏ں دھوکا دہی اُتے آمادہ کیتا جو شاید اپنے طور اُتے اس اسکیم وچ کسی نو‏‏ں دھوکا نئيں دیندے۔ اس نے ویس اُتے $123.4 ملین دا جرمانہ عائد کیتا تے اسنو‏ں $125 بازادائیگی دے طور اُتے دینے دا حکم دتا۔ ویس تو‏ں کچھ کم سزا فاسیٹ نے جرم وچ معاون کیتھ پیر ڈ نو‏‏ں 740 سال قید دے طور اُتے دی۔

آسٹریا تو‏ں حولگی

ویس نو‏‏ں بالآخر آسٹریا دے ذمے داراں د‏‏ی جانب تو‏ں 2000ء دے موسم خزاں وچ پھڑ لیا گیا جدو‏ں یورپی انسانی حقوق د‏‏ی عدالت تے اقوام متحدہ نے اوہدی حوالگی نئيں روکيتی۔

قید تے بعد د‏‏ی کارروائی

ویس نے اپنی قید د‏‏ی میعاد نو‏‏ں اک وفاقی عدالت وچ چیلنج کیا، جس وچ دعوٰی کیتا گیا کہ ریاستہائے متحدہ نے آسٹریا دے نال اپنے تحویل مجرمین معاہدے د‏‏ی خلاف ورزی د‏‏ی ا‏‏ے۔ چونکہ عدالتاں دوبارہ سزا سنانے تے اپیل دا موقع نئيں دے سکدیاں نيں، ویس نے دلیل پیش د‏‏ی کہ معاہدے دے قانون دے تحت ریاستہائے متحدہ د‏‏ی ایگزیکیٹیو شاخ نو‏‏ں فیر وی دوبارہ سزا سنانے تے اپیل کرنے دا موقع دینا چاہیے تے اس دے نال ایہ ناانصافی ہوئی اے کہ فراری د‏‏ی عدم مسموعیت نظریے دے تحت ایہ موقع نئيں دتا گیا ا‏‏ے۔ 2011ء وچ اک جج سزا وچ کمی کردے ہوئے کل قید د‏‏ی میعاد تو‏ں دس سال کم کر دا‏‏ے۔ ویس موجودہ طور اُتے سزا اک اوسط حفاظتی قید وچ کٹ رہیا ا‏‏ے۔ اوہدی امکانی رہائی د‏‏ی تریخ 23 نومبر، 2754ء ا‏‏ے۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• "Best's Review" article Archived 2018-12-25 at the وے بیک مشین