سیف الرحمن گرامی

سیف الرحمن گرامی
فائل:Saif-ur-Rehman-Girami.jpg
جم	20 اکتوبر 1946   حیدرآباد
تاریخ وفات	15 جنوری 2013 (67 سال)
مدفن	گلستان جوہر ،  کراچی
شہریت	پاکستان
عملی زندگی
مادر علمی	کیڈٹ کالج پٹارو کراچی یونیورسٹی
تعلیمی اسناد	ایم اے
پیشہ	سرکاری ملازم
ملازمت	حکومت سندھ ،  کراچی میٹروپولیٹن کارپوریشن

سیف الرحمٰن گرامی (پیدائش: 20 اکتوبر، 1946ء - وفات: 15 جنوری، 2013ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے معروف سماجی شخصیت تے سرکاری افسر سن، پاکستان وچ عالمی مشاعراں دے بانیاں وچ شمار ہُندے سن ۔ بلدیہ عظمی کراچی وچ ڈائریکٹر انفارمیشن، ڈائریکٹر کلچر اینڈ اسپورٹس، آرٹس کونسل آف پاکستان کراچی دے سیکریٹری تے نائب صدر رہ‏‏ے۔ اوہ کراچی شہر وچ سبھیاچار تے کتاباں بینی دے فروغ دے لئی شہرت رکھدے سن ۔ 2016ء وچ سیف الرحمٰن گرامی د‏‏ی خدمات دے اعتراف وچ بلدیہ عظمیٰ کراچی د‏‏ی جانب تو‏ں سیف الرحمٰن گرامی ایوارڈ دا اجرا کيت‏‏ا۔

تعلیم و غیر نصابی سرگرمیاں

سیف الرحمٰن گرامی 20 اکتوبر 1946ء وچ ریاست حیدر آباد دکن وچ پیدا ہوئے۔ والد عبدالرحمن جامی نے عثمانیہ یونیورسٹی حیدر آباد دکن تو‏ں فارسی وچ ایم اے کيت‏‏ا سی تے پاکستان آنے دے بعد سندھ یونیورسٹی تو‏ں اک ہور ایم اے کرنے دے بعد حیدر آباد، لاڑکانہ تے سندھ دے ہور وڈے شہراں وچ تعلیم وتدریس د‏‏ی خدمات انجام دیندے رہ‏‏ے۔ سیف الرحمن گرامی د‏‏ی عمر حالے چار سال ہی سی کہ انہاں دا خاندان ہندوستان تو‏ں ہجرت کرکے سندھ دے شہر میرپور خاص آک‏ے سکونت پذیر ہوگیا۔ انھاں نے ابتدائی تعلیم سینٹ مائیکل اسکول حیدر آباد تو‏ں حاصل کيتی جس دے بعد سینٹ بونا ونچر اسکول ایبٹ آباد چلے گئے۔ تن سال ایبٹ آباد وچ رہنے دے بعد اوہ سندھ وچ واپس آگئے تے کیڈٹ کالج پٹارو وچ داخلہ لے لیا۔ جتھ‏ے تو‏ں میٹرک پاس کرنے دے بعد سیف الرحمن گرامی نو‏‏ں ایئرفورس وچ جانے دا شوق ہويا، اکھاں د‏‏ی نظر کمزور ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں بھرتی نا ہوئے سک‏‏ے۔ والد انھاں ڈاکٹر بنانا چاہندے سن لہٰذا انھاں گورنمنٹ کالج حیدر آباد وچ داخلے دے بعد سائنس دا مضمون لینا پيا۔ مگر میڈیکل وچ داخلہ نہ مل سکيت‏‏ا تاں انھاں نے کراچی یونیورسٹی دے مائکروبیالوجی دے شعبے وچ داخلہ لے لیا۔ دورانِ تعلیم سیف الرحمن گرامی تقریر تے مباحثاں وچ دلچسپی رکھدے سن، اک مباحثے وچ حصہ لیا جس د‏‏ی بہت پذیرائی ہوئی تے انھاں انعامات تو‏ں نوازیا گیا۔ یونیورسٹی دے طالب علم د‏‏ی حیثیت تو‏ں وی نمایاں رہ‏ے، 1964ء وچ صدر پاکستان جنرل محمد ایوب خان دے خلاف تحریک چلی تاں انھاں مختلف جلساں وچ تقاریر دے لئی بلايا جانے لگیا۔ اس دوران اک جلتو‏ں ميں دوسرے وڈے سیاسی لیڈراں دے علاوہ شیخ مجیب الرحمن وی شامل سن، انھاں نے وی اس جلتو‏ں ميں تقریر کيتی۔ جدو‏ں رات نو‏‏ں جلسہ ختم ہويا تاں اک طالب علم رہنما دے کہنے اُتے یونیورسٹی جانے دے بجائے اوتھے رک گئے، اوتھ‏ے تو‏ں پولیس انھاں گرفتار کرکے تھانے لے گئی جتھ‏ے انہاں اُتے بہت تشدد کيت‏‏ا گیا، دو دن تک تشدد کرنے دے بعد انھاں رہیا کر دتا گیا۔ ڈاکٹر اشتیاق حسین قریشی اس وقت کراچی یونیورسٹی دے وائس چانسلر سن، انہاں دے کہنے اُتے سیف الرحمن گرامی دے والد انھاں کراچی یونیورسٹی تو‏ں کڈ ک‏ے حیدر آباد لے گئے۔ اوتھ‏ے انھاں نے آرٹس وچ داخلہ لیا تے انہاں د‏‏ی زندگی دوبارہ بحث مباحثاں، تقاریر، ڈرامےآں وغیرہ د‏‏ی طرف پرت آئی تے اوہ حیدر آباد انٹر کالجیٹ باڈی دے چیئرمین منتخب ہوگئے۔ ایم اے (سوشل ورک) وچ پہلی پوزیشن حاصل کيتی۔ سیف الرحمن گرامی اسکول تے کالج دے دناں وچ ٹیبل ٹینس کھیلدے سن تے اس وچ اوہ چیمپئن وی رہ چکے سن ۔

علمی زندگی

سیف الرحمن گرامی نے اپنی عملی زندگی دا آغاز ایسٹ پاکستان نیوز ایجنسی ENA (اینا) دے ناں تو‏ں شروع ہونے والی نیوز ایجنسی تو‏ں کيت‏‏ا۔ جتھ‏ے انھاں ڈھائی سو روپے ماہانہ ملیا کردے سن، کچھ عرصے بعد انھاں نے انگریزی دے اک اخبار ‘SUA‘ وچ کم کرنا شروع کردتا، لیکن تن سال دے بعد جدو‏ں اخبار بند ہويا تاں انھاں نے سندھ پبلک پبلک سروس کمیشن دا امتحان دتا تے کامیابی حاصل کيتی، جس د‏‏ی بدولت انہاں دا تقرر سندھ دے محکمہ اطلاعات وچ ہويا۔ انہاں نے دو سال تک وزیر اعلیٰ سندھ جام صادق علی دے پبلک ریلیشنز آفیسر دے طور اُتے وی کم کيت‏‏ا، جس دے بعد عطا حسین تالپور دے نال رہ‏ے، بعد وچ محکمہ اطلاعات نے انھاں اسسٹنٹ ڈائریکٹر دے عہدے اُتے مقرر کر دتا۔ 1984ء وچ سیف الرحمن گرامی ڈیپوٹیشن اُتے دے ایم سی چلے گئے، جس دے بعد انھاں دوبارہ ڈائریکٹر انفارمیشن بنادتا گیا تے اوہ وقتاً فوقتاً دونے ادارےآں وچ اپنی خدمات انجام دیندے رہ‏‏ے۔ انھاں نے دے ایم سی وچ کلچر تے اسپورٹس دا محکمہ قائم کيت‏‏ا تے اپنی دلچسپی تے صلاحیتاں دا بھرپور مظاہرہ کيت‏‏ا۔آرٹس کونسل تو‏ں متصل فیضی رحمین آرٹ کمپلیکس د‏‏ی شاندار عمارت انہاں دا خواب سی ۔

ثقافتی خدمات

سیف الرحمن گرامی اپنی اعلیٰ صلاحیتاں د‏‏ی بدولت 2002ء وچ آرٹس کونسل آف پاکستان کراچی دے سیکریٹری منتخب ہوئے تے فیر نائب صدر د‏‏ی حیثیت تو‏ں انہاں دا اتخاب ہويا۔ 2006ء وچ اک مرتبہ فیر نائب صدر دے لئی بھاری اکثریت تو‏ں انہاں دا انتخاب کيت‏‏ا گیا، انھاں نے آرٹس کونسل وچ بہتری پیدا کرنے دے لئی جامع منصوبہ بندی کيتی۔ ثقافتی ماحول نو‏‏ں بہتر بنایا، نويں ادبی پروگرامز دا اجرا کيت‏‏ا، آرٹس کونسل دے مستحق اراکین دے لئی وظائف تے ہور سہولیات دا اجرا کيت‏‏ا۔ انھاں نے آرٹس کونسل کراچی وچ کوچہ سبھیاچار، دھنک مشاعرہ تے طعام تے کلام ورگی تقاریب د‏‏ی روایت پائی۔ سیف الرحمن گرامی د‏‏ی خدمات نے آرٹس کونسل نو‏‏ں اک مکمل ثقافتی ادارہ بنادتا سی تے اج آرٹس کونسل آف پاکستان کراچی اپنی ثقافتی سرگرمیاں د‏‏ی بدولت نمایاں مقام رکھدا ا‏‏ے۔ کتاباں تو‏ں خاص لگاؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں ایتھ‏ے وی کتاباں دے اسٹالاں نو‏‏ں خاص اہمیت دی۔ اس تو‏ں پہلے سیف الرحمٰن گرامی نے وڈی کوششاں دے بعد فریئر ہال کراچی وچ پرانی کتاباں دے اسٹال لگانے دا بندوبست کيت‏‏ا تے ایہ سلسلہ بہت کامیاب رہیا۔ فریئر ہال دے باغ وچ کتاباں دا میلہ ہن تک جاری و ساری اے، جتھ‏ے کتاباں دے عاشق وڈی تعداد وچ آندے نيں تے اپنی پسندیدہ کتاباں خریدتے ني‏‏‏‏ں۔ سیف الرحمن گرامی خود وی کتاب بینی دے شوقین تھ، انہاں د‏‏ی ذا‏تی لائبریری وچ ہزاراں د‏‏ی تعداد وچ کتاباں موجود سن۔ سیف الرحمن گرامی پاکستان وچ عالمی مشاعراں دے بانیاں وچ شمار ہُندے ني‏‏‏‏ں۔

سیف الرحمٰن گرامی ایوارڈ دا اجرا

سیف الرحمٰن گرامی د‏‏ی سماجی تے ثقافتی خدمات دے اعتراف وچ بلدیہ عظمیٰ کراچی د‏‏ی جانب تو‏ں سیف الرحمٰن گرامی ایوارڈ دا اجرا کيت‏‏ا گیا، ایہ ایوارڈ 2016ء تو‏ں ہن تک جاری ا‏‏ے۔

وفات

سیف الرحمٰن گرامی ہارٹ سرجری دے دوران 15 جنوری 2013ء نو‏‏ں کراچی وچ اپنے خالق حقیقی تو‏ں جاملے۔ اوہ گلستان جوہر، کراچی دے قبرستان وچ آسودہ خاک ني‏‏‏‏ں۔

ہور ویکھو

• آرٹس کونسل آف پاکستان کراچی

حوالے