سکندر شاہ میری
Sikandar | |||||
---|---|---|---|---|---|
سلطان کشمیر | |||||
6th سلطان of the شاہ میر خاندان | |||||
معیاد عہدہ | 1389–1413 CE | ||||
پیشرو | Qutub-ud-Din | ||||
جانشین | Ali Shah | ||||
| |||||
خاندان | شاہ میر خاندان | ||||
مذہب | اہل سنت |
سکندر شاہ میری نوں سکندر بتشکن ("Sikandar the Iconoclast") دے ناں توں جانیا جاندا اے۔ اوہ کشمیر دے شاہ میر خاندان دے چھیويں سلطان سن ۔ اس نے 1389 توں لے کے 1413 تک ریاست اُتے حکمرانی کيتی تے کشمیر دے ہندوواں نوں زبردستی اسلام قبول کرنے دی انہاں دی کڑی کوششاں اُتے تنقید کيتی جاندی اے۔
۔
حکومت
سودھوہندوواں اُتے ظلم
سودھوہندوواں انہاں نوں اسلام قبول کرنے دی خاطر اپنی غیر مسلم رعایا اُتے سختی دا مظاہرہ کرنے اُتے یاد رکھدے نيں۔ ایہ صوفی بزرگ میر محمد ہمدانی دے زیر اثر سی کہ اس نے اپنی سرزمیناں وچ غیر مسلماں دے خلاف مظالم کیتے۔ اس دے دور حکومت وچ مذہب تبدیل کرنے توں انکار کرنے اُتے وڈی تعداد وچ ہندو مذہب تبدیل ، فرار ہوئے گئے یا مارے گئے۔
سکندر نے ہندوواں تے بدھ مذہب دے متعدد مندراں ، چیتیاواں ، ویہاراں ، مزارات ، آزاراں تے ہور مقدس تھاںواں دی بے حرمتی تے تباہی توں متعلق اپنے اقدامات دی وجہ توں ، بت شکن یا بت توڑنے والے دا لقب پایا۔ انہاں نے ہندوواں تے بدھ مت دے مذہبی ، ثقافتی یا جمالیاتی سرگرمیاں اُتے رقص ، ڈراما ، موسیقی ، نقش نگاری تے ایسی ہور مذہبی سرگرمیاں اُتے پابندی عائد کيتی تے انھاں نظریاتی تے غیر اسلامی درجہ بند کيتا۔ اس نے ہندوواں نوں اپنے ماتھے اُتے تلک نشان لگانے توں منع کيتا۔ اس نے انہاں نوں نماز پڑھنے تے عبادت کرنے ، شنکھ دا شیل اڑانے یا گھنٹی بجانے دی وی اجازت نئيں دی۔ سکندر دا ظلم اِنّا ناقابل بیان سی کہ اس نے ایتھے تک کہ ہندوواں تے بدھسٹاں نوں انہاں دے مردہ دا جنازہ نکالنے توں روک دتا تے انہاں نوں مجبور کيتا کہ اوہ مسلمان رسومات دا استعمال کردے ہوئے لاشاں نوں دفن کر دتیاں۔ اس نے جزیہ نافذ کيتا ، اک پول ٹیکس جو غیر مسلماں نے اک مسلم ریاست وچ رعایا دی حیثیت توں رہندا اے ، ادا کرنا سی تے ایہ محصول بہت زیادہ سی: ہر غیر مسلم نوں چار تولے چاندی دا سالانہ ٹیکس ادا کرنا پڑدا سی۔
اسلامیت کشمیر
سودھوشاہ میر خاندان دے دوران ، کشمیر وچ اسلام دا مضبوطی توں قیام عمل وچ آیا سی تے کشمیر وچ اپنی سخت پالیسیاں دی وجہ توں انہاں دی حکمرانی نوں متنازع سمجھیا جاندا اے۔ دہلی تے ہور جگہاں اُتے رواج دے مطابق ، سکندر نے شیخ الاسلام کا دفتر بنایا تے اس توں وی زیادہ اہم ، فیصلہ کيتا کہ روايتی قانون دی بجائے اسلامی قانون نوں وی درست ہونا چاہیے۔ لیکن ، دوسری جگہاں دی طرح ، اسنوں وی بنیادی طور اُتے ذاتی قانون تک ہی محدود کر دتا گیا اے۔
یہ سکندر دے دور حکومت وچ ہی سی کہ میر محمد حمدانی (1372–1450) دی سربراہی وچ صوفی سنتاں دی اک لہر 1393 وچ کشمیر پہنچی۔ ایہ ممکنہ طور اُتے حمدانی دے اثر و رسوخ سی کہ سلطان سکندر نے اک راسخ العقیدہ مذہبی پالیسی نافذ کيتی۔ شراب بیچنا ، خواتین دا ناچنا ، موسیقی تے جوا کھیلنا ممنوع سی۔ غیر مسلماں نوں جزیہ ادا کرنا پڑدا سی تے انہاں نوں تلک پہننے ورگی مذہبی علامتاں ظاہر کرنے توں منع کيتا گیا سی ۔ کشمیری مورخ جوناراجا لکھدا اے:"رعایا دی خوش قسمتی نے انہاں نوں چھڈ دتا تے بادشاہ اپنے شاہی فرائض نوں بھُل گیا تے دن رات تصویراں(بتاں) نوں توڑ کر خوشی منایا۔
اس [سکندر] نے ہر طرح دے جوئے والے کھیلاں توں منع کيتا۔ کِسے نے وی انہاں کارروائیاں دی جرآت نئيں کيتی جنہاں نوں شریعت دے ذریعہ ممنوع قرار دتا گیا سی۔ سلطان ہندوواں نوں ختم کرنے وچ مستقل طور اُتے مصروف رہیا تے بیشتر مندراں نوں تباہ کردتا۔ [۲] اس نے کافراں دے بتاں نوں ختم کرنے دی کوشش کيتی۔ اس نے بہریر وچ مہدیوا دے مشہور مندر نوں مسمار کردتا۔ مندر اپنی بنیاداں تک کھودا گیا تے سوراخ (جو باقی رہیا) پانی دی سطح تک پہنچ گیا۔ جاگدار دے اک ہور مندر نوں وی مسمار کردتا گیا۔ راجہ عالمادت نے سن پور وچ اک وڈا مندر تعمیر کيتا سی۔ (…) مندر نوں [سکندر نے] تباہ کيتا سی۔ [۳] سکندر نے تمام کتاباں نوں اوداں ہی جلا دتا جداں اگ گھاہ کوجلاندی اے تمام نفیس کماں نوں ايسے طرح تباہی دا سامنا کرنا پيا جس دے مطابق کمل دے پھُلاں نوں سردی دے موسم دے آغاز دے نال ہی سامنا کرنا پڑدا اے۔ "[۴]
حوالے
سودھو- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Haidar Malik Chãdurãh: Tãrîkh-i-Kashmîr; edited and translated into English by Razia Bano, Delhi, 1991, p. 55.
- ↑ Khwãjah Nizãmu'd-Dîn Ahmad bin Muhammad Muqîm al-Harbî: Tabqãt-i-Akbarî translated by B. De, Calcutta, 1973
- ↑ Srivara, Zaina Rajtarangini