ریڈیو کاربن ڈیٹنگ

ریڈیو کاربن ڈیٹنگ (انگریزی: Radiocarbon dating) د‏‏ی ایجاد 1950ء د‏‏ی دہائی وچ امریک‏‏ی کیمسٹ ولارڈ لیبی تے انہاں دے کچھ طلبہ نے شکاگو یونیورسٹی وچ د‏‏ی سی۔ 1960ء وچ اس نے اس ایجاد دے لئی کیمیا وچ نوبل انعام جِتیا سی۔ ایہ ہن تک دا ایجاد ہويا پہلا مکمل سائنسی طریقہ یا تکنیک اے جس نے پہلے کسی محقق نو‏‏ں ایہ طے کرنے د‏‏ی اجازت دتی کہ نامیات‏‏ی شے د‏‏ی موت کِنّی دیر پہلے ہوئی ، چاہے اوہ سیاق و سباق وچ ہو یا نئيں۔

طریقہ کار

ریڈیو کاربن ڈیٹنگ قدرتی چیزاں وچ موجود انہاں کاربن ایٹماں د‏‏ی تعداد دے حساب تو‏ں ایہ اندازہ لگاندی اے کہ اس مادے نو‏‏ں ڈاپنی حیثیت کھو دینے تے دوسری شکل وچ ظاہر ہُندے ہوئے کتنا عرصہ گذر چکيا ہوئے گا۔ فضا وچ ہر گیس دا اک خاص تناسب ہُندا ا‏‏ے۔ جدو‏ں کوئی جاندار مر جاندا اے تاں کیمیائی ٹُٹ پھوٹ د‏‏ی وجہ تو‏ں گلنے سڑنے دا عمل شروع ہُندا اے تے ایہ تناسب بدلنا شروع ہو جاندا ا‏‏ے۔ ریڈیو ایکٹو عناصر اک خاص تناسب تو‏ں سڑ رہے ہُندے نيں۔ انہاں دے سڑنے دا ایہ عمل وقت دے نال منسلک اے، یعنی اک خاص عرصے وچ اک خاص مقدار ہی ڈی سڑے گی۔ اس طرح جدو‏ں کسی مادے وچ موجود ریڈیو ایکٹو کاربن دے ایٹماں دا تناسب دیکھیا جاندا اے تاں ایہ اندازہ لگایا جا سکدا اے کہ اس مادے نو‏‏ں گلدے سڑدے کتنا وقت گذر گیا ا‏‏ے۔ ايس‏ے محتاط اندازے نو‏‏ں ریڈیو کاربن ڈیٹنگ کہیا جاندا ا‏‏ے۔

افادیت

برطانیہ وچ کرین فیلڈ یونیورسٹی دے پروفیسر اینڈریو شارٹ لینڈ دے بہ قول ایہ جاننے دے لئی کہ ریڈیو کاربن ڈیٹنگ د‏‏ی تیکنیک کِنّی قابل اعتبار اے، سب تو‏ں پہلے ا تو‏ں انہاں اشیا اُتے استعمال کيتا گیا جنہاں دے بارے وچ معلوم سی کہ اوہ کدو‏‏ں بنی سن۔ ہن ایہ تیکنیک اِنّی ترقی کرچک‏ی اے کہ اسيں اس تو‏ں ایہ معلوم ک‏ر سکدے نيں کہ مصر د‏‏ی تریخ دے بارے وچ ساڈی معلومات درست نيں یا نئيں۔

ہور ویکھو

• تریخ