روس کریمیائی جنگاں
روس-کریمیائی جنگاں روس دی افواج تے کریمین خانات دے تاتاراں دے وچکار سولہويں صدی دے دوران دریائے وولگا دے آس پاس دے علاقے اُتے لڑی گئياں۔
سولہويں صدی وچ ، روس وچ وائلڈ سٹیپس نوں تاتاراں دے سامنے لیایا گیا۔ جنگاں دے دوران ، کریمین تاتاراں (جس دی مدد ترک فوج نے کی) نے وسطی روس اُتے حملہ کيتا ، ریازانناں تباہ کيتا تے ماسکو نوں جلا دتا ۔ اُتے ، اگلے ہی سال تاتار مولودی دی لڑائی وچ شکست کھا گئے ۔ شکست دے باوجود ، تاتار چھاپےآں دا سلسلہ جاری رہیا۔ اس دے نتیجے وچ ، کریمین خانٹ اُتے متعدد بار حملہ ہويا ، 18 واں صدی دے آخر وچ فتح ہويا۔ تاتاریاں نے بالآخر خطے دے علاقےآں وچ اپنا اثر و رسوخ کھو دتا۔
چھاپےآں دا آغاز روس دی بفر ریاست قاسم خانیت دے قیام تے 15 واں صدی دے آخر وچ روس کازان جنگاں وچ روس دے تسلط دے فورا بعد ہويا سی۔
تریخ
سودھوروس اُتے کریمین تاتاراں دے حملے 1607 وچ ماسکو دے عظیم ڈیوک آئیون سوم دی موت دے بعد شروع ہوئے سن ، جدوں کریمیا خانیت نے روسی شہراں بیلیف تے کوزیلسک اُتے حملہ کيتا سی۔
سولہويں صدی دے دوران ، وائلڈ سٹیپس کی بیرونی سرحد دریائے اوکا دے باہر ران ، وائلڈ سٹیپس دی بیرونی سرحد دریائے اوکا دے باہر ، ریازان شہر دے نیڑے سی۔ ماسکو اُتے حملہ آور فوجاں دا اصل راستہ مورواسکی ٹریل سی ، جو پیریکوپ دے کریمین استھمس توں نینیپر تے سیورسکی ڈونیٹ ندیاں دے بیچاں دے درمیان تے آخر وچ تولا تک چلدا سی۔ تاتار وڈے پیمانے اُتے پرت مار تے اغوا دے بعد ہی پِچھے ہٹاں گے ، تاتار عام طور اُتے 100-200 کلومیٹر روسی علاقے وچ داخل ہونے وچ کامیاب ہوگئے سن ۔ اغوا کاراں نوں بعد وچ کریمیا دے شہر کافا بھیج دتا گیا تاکہ غلامی وچ فروخت کيتا جاسکے۔ اس دے نتیجے وچ ، سرحدی علاقےآں وچ روسی آبادی نوں بھاری نقصان اٹھانا پيا۔
ہر موسم بہار وچ ، روس نے متعدد ہزار فوجیاں نوں سرحدی خدمات دے لئی متحرک کيتا۔ دفاعی لائناں وچ قلعےآں تے شہراں دا اک سرکٹ شامل سی۔
دریائے وولگیا تے اریٹش دے درمیان خطے وچ نوغائی اردودے حملےآں توں بچانے دے لئی ، ساماریا (1586) ، زارسیٹسن (1589) تے سراتوف (1590) دے وولگیا شہر قائم کیتے گئے سن ۔
سب توں زیادہ نقصان دہ یلغاراں 1517 ، 1521 ( کازان خانیت دی حمایت سے) ، 1537 ( کازان خانیت ، لیتھوانیائی ، تے سلطنت عثمانیہ دے تعاون سے) ، 1552 ، 1555 ، 1570–72 (سویڈن تے عثمانی دی حمایت سے) اُتے ہوئی۔ سلطنت) ، 1589 ، 1593 ، 1640 ، 1666–67 (پولینڈ – لتھوانیا دے تعاون یافتہ) ، 1671 ، تے 1688۔
1570
سودھو1570 وچ کریمین تاتاراں دی فوج نے روس دے ریازان سرحدی علاقے نوں تباہ کردتا۔ حوالےدی لوڑ؟ [ حوالہ دی ضرورت ]
روس کریمین جنگ (1570–1572)
سودھوRusso–Crimean War (1570–1572) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
محارب | |||||||
روسی زار شاہی |
سانچہ:Country data Crimea خانان کریمیا سلطنت عثمانیہ | ||||||
کمانڈر اور رہنما | |||||||
ایوان چہارم Mikhail Vorotynsky | سانچہ:Country data Crimea Devlet Giray Khan | ||||||
طاقت | |||||||
23,000–25,000[۲] | سانچہ:Country data Crimea unknown | ||||||
ہلاکتیں اور نقصانات | |||||||
40,000–60,000 killed and wounded | سانچہ:Country data Crimea 25,000–27,000+ killed or captured[۲] |
مئی 1571 وچ ، [۳] کریمیا دے دولت اول گیری دی سربراہی وچ ، تے وڈے تے چھوٹے نوغائی اردو تے چرکسیاں دے دستےآں دی ، 120،000 مضبوط کریمین تے ترک فوج (80،000 تاتار ، 33،000 فاسد ترک تے 7،000 جنسیریز) نے سرپوخوف دفاعی قلعہ نوں بائی پاس کيتا۔ دریائے اوکا ، دریائے اوگرا نوں عبور کيتا تے 6000 افراد اُتے مشتمل روسی فوج نوں گھیر لیا۔ روسیاں دی فوج دے فوجی دستےآں نوں کریمین نے کچل دتا۔ حملے نوں روکنے دے لئی فوجاں نہ رکھنے دے سبب روسی فوج ماسکو واپس چلی گئی۔ پینڈو روسی آبادی وی راجگڑھ بھج گئی۔
کریمین فوج نے ماسکو دے آس پاس دے غیر محفوظ شہراں تے دیہاتاں نوں تباہ کيتا تے فیر راجگڑھ دے مضافاتی علاقےآں وچ اگ لگیا دتی ۔ [۴] تیز ہويا دی وجہ توں اگ تیزی توں پھیل گئی۔ اگ بگولہ تے مہاجرین دا تعاقب کرنے والے ایہ قصبے راجگڑھ دے شمالی دروازے اُتے پہنچ گئے۔ گیٹ اُتے تے تنگ گلیاں وچ ، کچل پيا ، لوک "تین لائناں وچ چلے گئے اک دوسرے دے سر اُتے چلے گئے ، تے انہاں لوکاں نوں جو انہاں دے ماتحت سن سب توں اُتے دباندے نيں"۔ فوج ، مہاجرین دے نال گھل مل گئی ، نظم و ضبط توں محروم ہوگئی ، تے جنرل شہزادہ بیلسکی اگ وچ ہلاک ہوگیا۔
تین گھنٹےآں دے اندر ، ماسکو مکمل طور اُتے جل گیا۔ اک ہور دن وچ ، کریمیا دی فوج ، اپنے تختے دے نال چک .ی ، ریاضان روڈ اُتے قدماں دی طرف روانہ ہوگئی۔ سن 1571 وچ حملے دے 80،000 متاثرین دی تعداد [۳] وچ شامل سی ، [۳] جس وچ 150،000 روسی اسیر ہوئے سن ۔ پوپل دے سفیر پوسیوین نے اس تباہی دی گواہی دتی: انہاں نے ماسکو دے 1580 وچ 30،000 توں زیادہ باشندےآں دی گنتی نئيں کيتی ، حالانکہ 1520 وچ ماسکو دی آبادی تقریبا 100،000 سی۔ حوالےدی لوڑ؟ [ حوالہ دی ضرورت ] ماسکو نوں نذر آتش کرنے دے بعد ، سلطنت عثمانیہ دے تعاون توں دولت گیرے خان نے 1572 وچ روس اُتے اک بار فیر حملہ کيتا۔ تاتار تے ترکاں دی مشترکہ فوج ، اُتے ، اس بار انھاں مولودی دی لڑائی وچ پسپا کردتا گیا۔ جولائی – اگست وچ ، کریمیا دے دولت اول گیرے دی اک لکھ چوراسی ہزار دی مضبوط فوج نوں وی روسی فوج نے شکست دتی جس دی سربراہی شہزادہ میخائل ورٹوینسکی تے شہزادہ دمتری خوورسٹینن نے کيتی۔ [۵]
1572 دے بعد
سودھوبعد وچ ، روسی توسیع بحیرہ اسود دی طرف متوجہ ہوئی تے 18 واں صدی وچ کریمین خانیٹ اُتے متعدد بار حملہ ہويا تے بالآخر روس تردیاں جنگاں دے دوران فتح ہوئی۔
تاتار چھاپےآں دی نامکمل لسٹ
سودھواس لسٹ وچ پولینڈ-لیتھوانیا وچ چھاپے شامل نئيں نيں (1474–1569 دے دوران 75 چھاپے [۶] :17 ) طویل لسٹ لسٹ وچ مل سکدی اے : Крымско-ногайские набеги на Русь ۔
- 1465: کریمیا نے روس اُتے چھاپے مارنے تے شمالی تجارت وچ خلل ڈالنے توں روکنے دے لئی عظیم فوج اُتے حملہ کيتا [۷]
- 1480: دریائے یوگرا اُتے وڈا کھڑا اے
- 1507 تے 1514: خان نے طے شدہ امن معاہدے توں گریز کردے ہوئے تاتار امرا دی سربراہی وچ چھاپے مارے۔ :14
- 1521: خان تے 50،000 افراد نے 2 ہفتےآں تک کولمنا تے تباہی دے مضافات وچ اوکا عبور کيتا :14
- c 1533: Abatis ڈیفنس لائن تقریبا 100 اوکا دے جنوب وچ کلومیٹر۔
- 1533–1547: (آئیون IV دے لئی ریجنسی) سرحداں اُتے کچھ 20 وڈے چھاپے۔ :71
- 1541: ترکی دی توپاں توں آتشزدگی دے تحت کریمین خان رافٹاں اُتے اوکا ندی عبور کر گیا۔ :12
- 1555 ، 1562 ، 1664 ، 1565 خان مسکووی وچ اک وڈی فوج دی قیادت کر رہیا سی۔ :16
- 1556–1559: روسیاں تے زپوروزیاں نے بحیرہ اسود دے ساحل اُتے چار مرتبہ حملہ کيتا۔ :56
- 1564: ریاضان دا پوسڈ شہر جلایا گیا۔ :47
- 1571: روس-کریمین جنگ (1571)
- 1572: مولدی دی لڑائی
- 1591: چھاپہ ماسکو پہنچ گیا۔ [۸] :116
- 1591: توپخانے نے بینک لائن اُتے کولومینسکائے اُتے چھاپہ ماریا روک لیا۔ [۶] :52
- 1592: ماسکو دے نواحی علاقے جل گئے۔ روسی فوجاں سویڈن توں لڑ رہیاں سن۔ :17
- 1598: کریم لائن بینک لائن دے ذریعہ روکے ، واپس جان تے امن دے لئی مقدمہ کرن۔ :46
- 1614: ماسکو دی نظر وچ نوگئی نے چھاپہ ماریا۔ پریشانیاں دے وقت بہت سارے اسیران لئے گئے سن کہ کفا وچ اک غلام دی قیمت پندرہ یا ویہہ سونے دے ٹکڑےآں اُتے گر گئی سی۔ :66
- 1618: نوگیس نے ماسکو دے نال امن معاہدے وچ 15000 اسیراں نوں رہیا کيتا۔ [۹]
- 1632: Livny توں فورس تاتاریاں تے دی طرف توں گھات لگیا کر Janissaries (SIC). 300 ہلاک تے باقی غلام ہوگئے۔ :67
- 1632: 20،000 تاتاراں نے جنوب وچ چھاپہ ماریا ، جدوں سمونسک جنگ دے لئی فوج نوں شمال وچ منتقل کيتا گیا سی ۔ :76
- 1633: 30،000 تاتار Abatis تے بینک لائناں نوں عبور کردے نيں۔ اوکا دے علاقے توں ہزاراں افراد نوں گرفتار کرلیا گیا۔ :76 ایہ روس اُتے آخری گہری چھاپہ سی۔ [۱۰] :26
- 1635: بہت ساریاں چھوٹی جنگی جماعتاں نے ریاضان دے جنوب وچ روس اُتے حملہ کيتا۔ :79
- 1637 ، 1641–1643: خان دی اجازت دے بغیر نوگیس تے کریمین رئیساں نے کئی چھاپے مارے۔ :90
- 1643: 600 تاتار تے 200 زپوروزیان کوساکس (ایس آئی سی) چھاپہ مار کوزلوف ۔ 19 مارے گئے ، تے 262 نوں پھڑیا گیا۔ :23
- 1644: 20،000 تاتاراں نے جنوبی روس اُتے چھاپہ ماریا ، 10،000 اسیران۔ :91
- 1645: اک چھاپے وچ 6،000 اسیران گرفتار۔ ایہ دعوی کيتا جاندا اے کہ ترکاں نے انہاں چھاپےآں نوں وینس دے نال جنگ دے لئی گیلی غلام حاصل کرنے دی ترغیب دی۔ :91 [ کون؟][ کون؟
- c 1650: بیلجورڈ لائن نے روسی قلعےآں نوں 300 اُتے زور دتا Abatis لائن دے جنوب وچ کلومیٹر.
- c 1680: آئزیم لائن : روسی قلعے بحیرہ اسود توں ڈیڑھ سو کلومیٹر دے فاصلے اُتے بنائے گئے سن ۔
- 1687 ، 1689: کریمین مہم : کریمیا اُتے حملہ کرنے دی کوشش ناکام۔
- 1691–92: ازمیم لائن دے نیڑے کئی ہزار افراد گرفتار۔ :183
- 1769: نیو سربیا وچ موسم سرما وچ چھاپہ۔ کئی ہزار نوں پھڑیا گیا۔ [۱۱]
- 1774: کریمیا روسی وسول بن گیا۔
- 1783: کریمیا روس دے نال الحاق ہويا۔
حوالے
سودھو- ↑ Payne, Robert (2002). Ivan the Terrible. Cooper Square Press, 329.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ (2010) A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East Vol. II. ABC-CLIO, 531.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
ذرائع
سودھو- واسیلی کلیچیوسکی ، روس دی تریخ دا نصاب ، جلد۔ 2
- http://www.kulichki.com/moshkow/HISTORY/ANDREEW_A_R/krym_history.txt
- روسی اینالاں دا مکمل مجموعہ۔ پترستتاتمک تریخ، vol.13 کی، ماسکو. 1965