روران خاقانت

روران خاقانت
تاریخ تاسیس	۰۳۳۰
نقشہ

انتظامی تقسیم
جغرافیائی خصوصیات
رقبہ	3517000.4 مربع کلومیٹر
ترمیم

روران خاقانت (Jou-jan Khaganate) یا جو جان خاقانت (چینی: 柔然, Rouran Khaganate) یا نرون خاقانت (منگول: Нирун, Nirun Khaganate) اک خانہ بدوش قبیلےآں دا وفاق سی جو چین دے شمالی حصےآں تے اسدے پڑوسی علاقےآں وچ چوتھی صدی عیسوی دے انت توں 6ویں صدی عیسوی دے ادھ تک دے ویلے وچ پھیلیا سی۔^[۱] کچھ اتہاسکاراں دے مطابق ایہ قبیلے اوہی سن جو بعد وچ یورپ وچ یوریشیائی آوار لوکاں دے روپ وچ ابھرے۔^[۲]

نام

جو - جان نوں چینی بولی وچّ روان بلایا جاندا سی ، جسدا مطلبّ کلبلاندے کیڑے ہے ۔ حالانکہ بہت سارے اتہاسکاراں نے اس نسل ہتکی نال نام دی مذمت کیتی ہے پھر وی ایہہ نام روؤران ( Rouran ) دے روپ وچّ ہن وی پرچلت ہے ۔

اتہاس

جو - جان لوک منگول نسل دے شیانبیئی لوک دی اگوائی وچّ اوہناں قبیلےآں دا وفاق جاں اتحاد سی جو زیادہتر شیانبیئی لوکاں دے اتلے چین وچّ چلے جان دے بعد وی منگولیا دے گیاہستان علاقے وچّ بسے رہے ۔ اتہاس وچّ ایہناں دا پہلا ذکر ایہناں دے ولوں تیئیلے لوکاں دے ہرائے جان اتے ملدا ہے ۔ اسدے بعد انہاں نے منگولیا توں چڑھدے وچّ موجودہ چین دے جیلن صوبے تکّ پھیلیا اک راج بنا لیا ۔ جو - جان دے لہندے وچّ ہیپھتھالی لوکاں دا قبیلہ رہندا سی جو 5ویں صدی دی شروات تکّ جو - جان دے ماتحت سن ۔ ہیپھتھالیاں اتے جو - جان وچّ سماں دے نال کجھ انبن ہو گئی اتے اس لڑائی نوں چینی گپتچراں نے بڑاوا دتا ۔ اس توں جو - جان دے وفاق دے اندر بغاوت بھڑکی اتے 555 ء وچّ اک تجئے نامی قبیلے نے ( جو وفاق دا حصہ ہویا کردا سی ) 3،000 جو - جانی لوکاں دے سر قلم کر دتے ۔ ایہہ وی کیہا جاندا ہے کہ آشینا نامی اک ترکی قبیلہ جو - جان وفاق دا حصہ ہندا سی لیکن انھاننے چینی راجاں دے نال سانٹھ - گٹھّ کرکے جو - جان نوں کھدیڑ دتا اتے اسدے بعد قایم ہون والی گوک ترک خاقانت دا راجپروار بنے ۔ منیا جاندا ہے کہ اس واقعہ دے بعد جو - جانی لوک گیاہستان( ستیپی) وچّ لہندے دے ولّ بھج کھڑے ہوئے ۔ اوہناں دا اگے کیہ بنیا ، اس گلّ نوں لے کے اتہاسکاراں وچّ تفریق ہے ، لیکن کجھ ایہہ منندے ہن کہ اوہ چڑھدے یورپ دے آوار لوک بنّ گئے ۔^[۳]

ایہ وی دیکھو

حوالے

↑ Lun Beiwei Changcheng Junzheng Fangwei Tixi De Jianli (On the Defensive System of Great Wall Military Town of Northern Wei Dynasty), Min Zhang, China’s Borderland History and Geography Studies, Jun. 2003 Vol. 13 No. 2. Page 15.
↑ Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania, Barbara A. West, Infobase Publishing, 2009, ISBN 978-1-4381-1913-7, ... In addition to these difficulties in tracing Rouran origins, there is also considerable debate about what happened to them after their final defeat at the hands of the Gokturks in the 550s. Many scholars believe that they migrated westward and, as the Avars, established themselves as the rulers in the region of Hungary in eastern Europe ...
↑ Pre-Modern Russia and Its World, Thomas Schaub Noonan, Kathryn Reyerson, Theofanis George Stavrou, James D. Tracy, Otto Harrassowitz Verlag, 2006, ISBN 978-3-447-05425-6, ... In 552, the Turks, led by the Asina clan, a tribal union of complex origins initially including Turkic, Iranian39 and subsequently very probably other ethnic elements (Proto-Mongolic or Para- Mongolic, Uralic and Palaeo-Siberian), toppled the Jou-jan/Asian Avar state that had been the hegemonic power over the nomads of Inner Asia ...

[1] Lun Beiwei Changcheng Junzheng Fangwei Tixi De Jianli (On the Defensive System of Great Wall Military Town of Northern Wei Dynasty), Min Zhang, China’s Borderland History and Geography Studies, Jun. 2003 Vol. 13 No. 2. Page 15.

[ref23jumay-2] Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania, Barbara A. West, Infobase Publishing, 2009, ISBN 978-1-4381-1913-7, ... In addition to these difficulties in tracing Rouran origins, there is also considerable debate about what happened to them after their final defeat at the hands of the Gokturks in the 550s. Many scholars believe that they migrated westward and, as the Avars, established themselves as the rulers in the region of Hungary in eastern Europe ...

[ref60lifud-3] Pre-Modern Russia and Its World, Thomas Schaub Noonan, Kathryn Reyerson, Theofanis George Stavrou, James D. Tracy, Otto Harrassowitz Verlag, 2006, ISBN 978-3-447-05425-6, ... In 552, the Turks, led by the Asina clan, a tribal union of complex origins initially including Turkic, Iranian39 and subsequently very probably other ethnic elements (Proto-Mongolic or Para- Mongolic, Uralic and Palaeo-Siberian), toppled the Jou-jan/Asian Avar state that had been the hegemonic power over the nomads of Inner Asia ...

[۱]

[۲]

[۳]