رباط الملک
رباطی ملک ، جسنوں رباط الملک وی کہیا جاندا اے ، اک کاروان سرائے کھنڈر اے جو صوبہ نوائی ، ازبکستان وچ ، سمرقند توں بخارا تک M37 سڑک ، دے کنارے توں تقریبا اک کلومیٹر مغرب وچ واقع اے ، جو شاہراہ ریشم دے کنارے ، کاراخانی شمس الملک نصر ولد تمگچخان ابرگیم ، جس نے 1068 توں لے کے 1080 تک سمرقند وچ حکومت کیتی دے حکم توں ، تعمیر کيتا گیا سی۔ ۔
سائٹ دی تفصیلات سودھو
کارواں سرائے دا دروازہ- جو وسطی ایشیا دے دروازےآں دے درمیان اک قدیم ترین مقام اے۔ اس جگہ دے مرکزی لینسیٹ محراب والا پشتک جس وچ اک مستطیل دروازہ اے۔ محراب دا اختتام اک П سائز دے فریم دے نال کيتا گیا اے ، جسنوں کھدی ہوئی ٹیراکوٹا توں اک دوسرے دے نال منسلک اٹھ آخری ستارےآں دی شکل وچ جوڑا گيا اے ، جو اک دوسرے دے نال جڑے ہوئے ٹیپاں دے ذریعہ محدود اے۔ محراب نوں عربی کتبےآں توں سجایا گیا اے۔ اُچی دیواراں اُتے ، مرمت دے پلاسٹر دی تہاں دے تھلے ، قدیم گانچڈ پلاسٹرز دی باقیات دا پتہ لگایا گیا اے جس وچ پودےآں والے حروف دے اعداد و شمار موجود نيں۔
اس دروازے دے نال نال تمام کارواں سرائے وی ایڈُب اِٹاں توں تعمیر کيتے گئے نيں تے اس دے نتیجے وچ پکی ہوئی اِٹاں دا استعمال 25х 25 х 4 اے گرانچڈ محلول اُتے ، سائز وچ سینٹی میٹر. رکھی ہوئی دیواراں دی اوسط اونچائی 0،4 توں 0،7 میٹر تک ہُندی اے۔ کاروان سرائے دا رقبہ- 8277 مربع میٹر اے [۱]
تریخ سودھو
ایرانی فن تعمیر دی تریخ وچ رباط الملک نوں اک خاص مقام حاصل اے۔ اس دی وجہ ایہ اے کہ داخلی دروازے دے مرکزی دروازے دی دیواراں اُتے آرائشی سجاوٹ بیلناکار کالماں دے اس دے متاثر کن معالجے دی وجہ توں اے۔ وڈے ، اِٹاں دے نیم کالم اُتے توں محراباں دے ذریعہ جڑے ہوئے سن ۔ ایہ اک غیر معمولی سجاوٹ دی سجاوٹ اے جو پرسیپویس دے 2500 سال پرانا اپڈانا محل دی فریز دیواراں تے فیروز آباد جیس اشکانی تے ساسانی یادگاراں اُتے پائی جاندی اے۔ اسلامی دور دی واحد دوسری عمارت جس وچ ایسا سلوک موجود اے ، ایہ ہمسایہ ازبکستان دے صوبہ سرخان دریا وچ جرقورغان دے مینار اُتے پائی جاندی اے۔
افسوس اے ، سوائے اس دے کہ داخلی دروازے دے پورٹل نوں بری طرح نقصان پہنچیا سی ، 1968 دے زلزلے نے نیم کالم دی سجاوٹ دے نال نمایاں دیواراں سمیت باقی رباط نوں بالکل گرا دتا سی۔ خوش قسمتی توں ، اس تاریخی عمارت دی دستاویز کرنے تے مستقبل وچ درست بحالی وچ مدد دے لئی پرانی دیواراں دی تفصیلی مونوکروم فوٹو دستیاب نيں۔
عالمی ثقافتی ورثہ دی حیثیت سودھو
اس سائٹ نوں 18 جنوری 2008 نوں ثقافتی قسم وچ یونیسکو دی عالمی ثقافتی ورثہ عارضی لسٹ وچ شامل کيتا گیا سی۔