راجیہ سبھا
راجیہ سبھا بھارتی جمہوریت دا اُپرلا نمائندہ ایوان ہے۔ لوک سبھا ہیٹھلا نمائندہ ایوان ہے۔ کاؤنسل آف سٹیٹس، جنوں راجیہ سبھا وی کیہا جاندا ہے، اک اجیہا نام ہے جسدا اعلان سبھاپیٹھ ولوں سبھا وچّ 23 اگست، 1954 نوں کیتا گئیا سی۔ اس دی اپنی خاص خاصیتاں ہن۔ بھارت وچّ دوسرے ایوان دی شروعات 1918 دے مونٹیگ - چینسفورڈ پرتیویدن ولوں ہویا۔ بھارت سرکار تحت، 1919 وچّ اس ویلے ودھانمنڈل دے دوسرے ایوان دے طور اتے کاؤنسل آف سٹیٹس دا سرجن کرن دا فیصلہ کیتا گیا جسدا اختیار محدود سی اتے جو واقعی: 1921 وچّ حقیقت وچّ آیا۔ گورنر - جنرل کاؤنسل آف سٹیٹس دا پدین پردھان ہندا سی۔ بھارت سرکار تحت، 1935 دے ایکٹ ولوں اس دے گٹھن چّ شاید ہی کوئی تبدیلی کیتے گئے۔
آئینی سبھا، جسدی پہلی بیٹھک 9 دسمبر 1946 نوں ہوئی سی، نے وی 1950 تکّ مرکزی ودھانمنڈل دے روپ وچّ کارج کیتا، پھر اسنوں عارضی پارلیمنٹ دے روپ وچّ تبدیل کر دتا گیا۔ اس معیاد دے دوران، مرکزی ودھانمنڈل جنوں آئینی سبھا (ودھائی) اتے اگے چلکے عارضی پارلیمنٹ کیہا گیا، 1952 وچّ پہلاں چون کرائے جان تکّ، اک - ایوانی رہا۔
آزاد بھارت وچّ دوسرا پارلیمنٹ دی اپیوگتا اتے انپیوگتا دے سنبندھ وچّ سنویدھان سبھا وچّ پھیلیا بحث ہوئی اتے انتت: آزاد بھارت لئی اک دوسدنی ودھانمنڈل بناؤن دا فیصلہ مکھ روپ ولوں اسلئی کیتا گیا کیونکہ پرسنگھیئے پرنالی نوں بیہدوودھتاوانوالے انھے وشال دیش لئی سبتوں زیادہ سہج سوروپ دی سرکار منیا گیا۔ واقعی:، اک پرتکھ روپ ولوں چنیا ہویا ایکل سبھا نوں آزاد بھارت دے ساہمنے آؤن والی چنوتیاں دا سامنا کرن لئی تھوڑا سمجھیا گیا۔ کاؤنسل آف سٹیٹس دے روپ وچّ گیات اک اجیہے دوسرا سدن دا سرجن کیتا گیا جسدی سنرچنا اتے نرواچن پدھتی پرتئکشت: چنیا ہویا لوک سبھا ولوں پورنت: بھنّ سی۔ اسنوں اک اجیہا ہور سدن سمجھیا گیا، جسدی میمبر گنتی لوک سبھا (ہاؤس آف پیپل) ولوں گھٹّ ہے۔ اس دا آشئے پرسنگھیئے سدن ارتھات اک اجیہی سبھا ولوں سی جسدا نرواچن راجاں اتے دو سنگھ راج کھیتراں دیاں سبھاواں دے چنیا ہویا میبراں دوارا کیتا گیا، جہناں وچّ راجاں نوں سامان ترجمانی نہیں دتا گیا۔ چنیا ہویا میبراں دے علاوہ، راشٹرپتی دوارا سبھا لئی باراں میبراں دے نامنردیشن دا وی نردیش کیتا گیا۔ اس دی میمبری ہیتُ ہیٹھلا عمر تیہہ سال نئت کیتی گئی جدوں کہ ہیٹھلے سدن لئی ایہہ پنجھی سال ہے۔ کاؤنسل آف سٹیٹس دی سبھا وچّ گرما اتے پرتیشٹھا دے حصے سنیوجت کیتے گئے۔ اجیہا بھارت دے اپراشٹرپتی نوں راج سبھا دا پدین سبھاپتی بناکے کیتا گیا، جو اس دی بیٹھکاں دا صدارت کردے ہاں۔ راج سبھا ولوں سبندھت سنویدھانک نردیش سنرچنا / گنتی سنویدھان دے انچھید 80 وچّ راج سبھے دے میبراں دی ادھکتم گنتی 250 نردھارت کیتی گئی ہے، جہناں وچوں 12 میمبر راشٹرپتی دوارا نامنردیشت کیتے جاندے ہاں اتے 238 میمبر راجاں دے اتے سنگھ راج کھیتراں دے پرتندھی ہندے ہاں۔ تد وی، راج سبھے دے میبراں دی ورتمان گنتی 245 ہے، جہناں وچوں 233 میمبر راجاں اتے سنگھ راجکشیتر دلی اتے پڈچیری دے پرتندھی ہن اتے 12 راشٹرپتی دوارا نامنردیشت ہاں۔ راشٹرپتی دوارا نامنردیشت کیتے جان والے میمبر اجیہے ویکتی ہونگے جہناں نوں ساہت، وگیان، کلا اتے سماج سیوا جویں مضموناں دے سنبندھ وچّ وشیش گیان جاں ووہارک انوبھوَ ہے۔