دنگلینگ (چینی: 丁零, انگریزی: Dingling, کوریائی: زیؤنگ رینگ) سائبیریا وچ وسن والی اک پرانی قوم سی۔ ایہ شروع وچ بیکال جھیل توں لہندے وچّ لینا دریا دے کنڈے وسیا کردے سن لیکن سماں دے نال دکھن دے ولّ جاکے منگولیا اتے اتلے چین دے علاقے وچّ جا بسے ۔ مہان اتہاسکار دے ریکارڈ نامی چینی اتہاس - گرنتھ دے مطابق بعد وچّ انھاننوں شیونگنُو راج دے ماتحت کر لیا گیا حالانکہ 71 ق م دے بعد انھانے شیونگنواں دے خلاف بغاوت کیتی ۔ تیجی صدی عیسوی دے بعد اوہ تیئیلے لوکاں ( 鐵勒 , Tiele ) دا حصہ بنّ گئے جو ہولی - ہولی لہندے دے ولّ وچکار ایشیا وچّ پھیل گئے ۔ انہی تیئیلے لوکاں دا اک گٹ ہند - یوروپیاں مال مکس ہو گیا جس توں ایغور لوک پیدا ہوئے ۔ دنگلینگ لوکاں دی اک دوجی شاخ شیانبیئی لوکاں وچّ جا ملی ۔ [۱][۲]

فائل:Dingling.jpg
دنگلینگ لوگاں کا اصلی مول حالے وی اک راز ہے۔

ترک ہون یا نا ہون دا سوال

سودھو

اتہاسکار اکثر دنگلینگاں نوں اک ترک قوم سمجھدے ہن ، حالانکہ اس اتے متبھید ہے ۔ مشکل ایہہ ہے کہ دنگلینگاں دی بولی دا کوئی لکھتی روپ نہیں سی اسلئی اوہناں دی آپ دیاں لکھائیاں اصل وچّ نہیں ہن ۔ اوہناں دے بارے وچّ جانکاری صرف پراچین چینی سروتاں توں ملدی ہے لیکن ایہہ سروت آپ دنگلینگاں نال سدھے رابطے وچّ نہیں سن ۔ دنگلینگ شاید اک ترکی بولی بولدے سن لیکن ایہہ وی پکیا پتہ نہیں ہے ۔[۳]

ایہ وی ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو

  1. Journal of Chinese linguistics, Volume 27, University of California, Berkeley. Project on Linguistic Analysis, Project on Linguistic Analysis, 1999, ... From Chinese accounts we can trace them back to the Tiele, earlier known as Dingling, a people who lived on the upper Yenisei in southern Siberia when they were conquered by the Xiongnu around 200 BCE ...
  2. Son of heaven and heavenly Qaghan: Sui-Tang China and its neighbors, Yihong Pan, Center for East Asian Studies, Western Washington University, 1997, ISBN 978-0-914584-20-9, ... The name Tiele can be traced back to the Dingling who first appear in the Shiji as one of the northern peoples conquered by the Xiongnu when they first established their empire at the beginning of the second century BCE ...
  3. Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania, Barbara A. West, Infobase Publishing, 2009, ISBN 978-1-4381-1913-7, ... the Dingling themselves did not have writing and thus all accounts of them are from Chinese sources, many of which are contradictory or unclear because the knew the Dingling only from a distance ... listed as a Turkic-speaking people in most sources available today ... lists the Dingling as among the forbears of the Uighur, who speak a Turkic language ...