دسم گرنتھ

دسم گرنتھ، سکھ دھرم دا پوتر گرنتھ(مقدس کتاب) ہے اتے دسوے ستگور سری گورو گوبند سنگھ جی دیاں لکھتاں دا سنگرہ(مجموعہ) ہے۔ اس گرنتھ وچّ درج اخیرلی بانی، ظفرنامہ، سنّ 1905 وچّ دینا کانگڑ، مالوے وچّ لکھی گئی | اس گرنتھ دی تیاری بھائی منی سنگھ، ماتا سندری اتے خالصے نے رل کے کیتی | مول ہر سکھ جتھیبندی اس گرنتھ نوں گورو گوبند سنگھ جی دی رچنا مندی ہے، کچھ ودوان شرینی اس گلّ توں انکاری ہے جس کرکے سکھ دھرم وچّ ایہہ بحث دا حصہ ہے |

اس گرنتھ وچّ 15 لکھتاں ہن، جنا دا تتکرا اس طرحاں ہے ۔

1. جاپُ صاحب    11 33 سوئیئے
2. اکال استتِ   12. ششتر نام مالا
3. بچتر ناٹک   13. چرترو پاکھیان
4. چنڈی چرتر    14. چپئی
5. چنڈی دی وار    15. ظفرنامہ
6. گیان پربودھ    16. حکایتاں
7. چوبیس اوتار
8. برہما اوتار
9. ردر اوتار 
10. شبد

تریخ وچّ دسم بانیاں دا ذکر

1) رہتناما بھائی نند لال جی وچّ اس گلّ دا ثبوت ہے کی "جاپُ صاحب" سکھ شروع توں ہی پڑدے آئے ہن |
2) رہتناما بھائی پرہلاد سنگھ جی، جس وچّ سکھ دھرم دی خاص پنکتی "گورو مانیو گرنتھ" وچّ جاپُ صاحب رچنا دا ذکر ہے اتے اسی رچنا وچّ ہور گلاں وی ہن جو سکھ نوں گور، مڑی اتے انیواہی عورتاں دی بھکھ آدک دے وشواش توں اپر چکدیاں ہن |
3) رہتناما چوپا سنگھ چھبر جی نے بچتر ناٹک، 33 سوئیے، چوپئی صاحب اتے جاپُ صاحب دا گورو صاحب ولوں سکھاں نوں پڑھن لئی ذکر کتا ہے |
4) 1711، وچّ ستگور گوبند سنگھ جی دے مہان کوی بھائی سیناپت جی نے گورو گوبند سنگھ جی دی اکال پرکھ نال ہوئی وارتالاپ دا ذکر کتا ہے، جو کی بچتر ناٹک دا تے خالصہ پنتھ دا اہم حصہ ہے | کوی جی نے گورو گوبند سنگھ جی دے جیون دی قادیاں نوں اپنے شبان وچّ دسیا ہے اتے ہبا ہو اوہی ترتیب راکھی ہے جو گورو گوبند سنگھ جی نے رکھی سی | ستگوراں نے پیر بدھو شاہ دا ذکر نہیں کتا اتے شاعر صاحبان نے وی گورو صاحب جی وانگ کوئی ذکر نہیں کیتا |
5) 1741، وچّ وحی سیواداس جی نے ستگور گوبند سنگھ جی دا اتہاس لکھیا جس وچّ انھا نے رام اوتار، 33 سوئیے، ظفرنامہ، حکایتاں بنیاں دے ادہارن دتے ہن |
6) 1751، وچّ گربلاس پاتشاہی 10 سمپن کیتی، جس وچّ انھا نے ستگور گوبند سنگھ جی ولوں بچتر ناٹک، کرشن اوتار، اکال استتی، جاپُ صاحب، جپھر نامہ، ہکیتاں آدک بنیاں رچن دا ذکر کتا ہے | ایہہ پہلا سروت ہے جس وچّ گورو گرنتھ صاحب جی نوں گر گدی دین دی گلّ آئی ہے |
7) 1760، بنساولی نامہ دساں پاتشاہیاں کا وچّ کیسر سنگھ چھبر جی نے اس گلّ دا ذکر کتا ہے کی کنوے ماتا سندری اتے خالصہ نے مل کے دسم بنیاں دا سنکلن کتا |
8) 1766، وچّ مہما پرکاش وچّ سروپ چند بھلا جی نے بچتر ناٹک دا ہبا ہو اتارا کتا، ایہہ ہی نہیں اس نے گورو صاحب دی نگرانی ہیٹھ چرترو پکھیاں بانی اتے چوبس اوتار بانی رچن بارے وی سمبودھن کتا |
9) 1790. گورو کیاں ساکھیاں وچّ بھائی سروپ سنگھ کوشش، جی دسم گرنتھ وچّ ستتھ بچتر ناٹک، کرشن اوتار، شسترنام مالا آدک بانیاں نوں گورو صاحب جی دوارا لکھکھن دی گلّ کردے ہن |

ہور وی ودھیرے سروتاں وچّ دسم گورو جی دی بانیاں دے حوالے ملدے ہن |

باہری کڑیاں

٭ دسم گرنتھ پڑھو جی

• www.sridasamgranth.com: Articles, Videos, manuscripts on Guru Gobind Singhs compositions Archived 2008-03-08 at the وے بیک مشین
• Panjab Digital Library - Digitally preserving manuscripts of Dasam Granth
• patshahi10.org: writings and multimedia related to Dasam Granth
• Resource on Dasam Granth Archived 2011-07-27 at the وے بیک مشین
• Dasam Granth translation
• Dasam Granth translation online
• Dasam Granth at SearchGurbani.com
• Bachitter Natak - A Strange Drama Archived 2008-11-16 at the وے بیک مشین
• Dasam Granth History - Daljeet Singh Archived 2011-07-23 at the وے بیک مشین
• Compilation of Dasam Granth -A scientific Analysis Archived 2006-05-10 at the وے بیک مشین
• Sikh Research and Education Center - Disseminating Gurmat philosophy and the spirit of Sikhism
• Report, Sodhak (Revision) Committee Archived 2009-02-05 at the وے بیک مشین