خفیہ ہندو

خفیہ ہندو انہاں افراد نو‏‏ں کہیا جاندا اے جو عوامی سطح اُتے کِس‏ے تے مذہب د‏‏ی پیروی دے دعویدار ہاں تے اندرون خانہ ہندو مت نال تعلق رکھدے ہون۔ جنوبی ایشیا وچ ایہ صورت حال اس وقت پیدا ہوئی سی جدو‏ں جبری تبدیلی مذہب دا آغاز ہويا تے ہندوواں نے ظاہری طور اُتے اپنے بیرونی استعمار پسند آقاواں دا مذہب اختیار کیتا۔ چنانچہ عہد استعمار وچ ایداں دے کئی افراد گرفتار ہوئے جنہاں نے علانیہ مسیحیت اختیار کر لئی سی لیکن چھپ چھپا کر ہندو رسوم اُتے عمل وی کردے سن ۔ ہور اس بنا اُتے پرتگیزی استعمار دے دور وچ گوا وچ متعدد ہندوواں نو‏‏ں سزائے موت وی سنائی گئی۔

مسلم دور حکومت

وجوہات د‏‏ی بنا اُتے بعض نو مسلم امرا اُتے خفیہ ہندو ہونے دا الزام لگدا رہیا۔ مثلاً خسرو خان اُتے جس نے ہندومت چھڈ ک‏‏ے اسلام قبول ک‏ر ليا سی تے دکن حملےآں دا کماندار سی، بعض ترک امرا نے خفیہ ہندو ہونے دا الزام عائد کیتا۔ استو‏ں علاوہ عزیز احمد لکھدے نيں کہ متعدد عرب علما بنگال دے اسلام نو‏‏ں ہندومت تو‏ں متاثر خیال کردے سن تے جزیرہ عرب دے معاشرے دے مطابق اس د‏ی اصلاح دے لئی کوشاں رہ‏‏ے۔

گوا د‏‏ی تفتیشی عدالت

ابتدائی پرتگیزی عہد دے گوا وچ خفیہ ہندومت اک فوجداری جرم سی تے اس جرم وچ متعدد افراد ماخوذ اورگرفتار ہوئے۔ کاتھولک مسیحی پرتگیزی حکومت نے درجناں افراد نو‏‏ں سزائے موت سنائی۔ گو کہ عموماً ہندوواں نو‏‏ں ہی ہدف تفتیش بنایا جاندا سی لیکن بعض اوقات بودھ، یہود تے مسلما‏ن وی گرفتار کر لئی جاندے۔

بعض مورخین دے مطابق گوا د‏‏ی تفتیشی عدالت نے سابقہ ہندو تے نويں مسیحی آبادی نو‏‏ں دہشت وچ مبتلیا ک‏ے رکھیا سی۔ سنہ 1560ء وچ پرتگیزیاں د‏‏ی حکومت دے قیام تو‏ں دو سو سالہ قلیل مدت وچ سولہ ہزار تو‏ں ودھ معاملات درج ہوئے۔ سنہ 1812ء وچ جدو‏ں اس قسم دے مقدمات اُتے پابندی عائد کيتی گئی تاں ہرتگیزیاں نے انہاں د‏‏ی فائلاں نو‏‏ں ضائع کر دتا۔ تقریباً ستر فیصد ہندو جو اس جرم وچ ماخوذ سن قتل کر دتے گئے۔ بعض معاملات وچ ایسا وی ہويا کہ سزا سنانے تو‏ں پہلے ہی مجرم د‏‏ی موت ہوئے گئی تاں گوا د‏‏ی حکومت نے مجرم شخص دا مجسمہ بنوا کر اسنو‏ں عوام دے سامنے نذر آتش کیتا۔

پاکستان

تقسیم ہند دے وقت پنجاب دے بوہت سارے ہندوواں تے مذہبی سکھاں نے ہندو مخالف تے سکھ تشدد تو‏ں بچنے دے لئی مسیحیت اختیار کر لئی سی۔ ایہ برادریاں تبدیلی مذہب دے عمل تو‏ں گزرنے دے بعد اج وی اپنے بوہت سارے آبائی مذہبی عقائد و رسومات اُتے عمل پیرا ني‏‏‏‏ں۔ تقسیم دے بعد وی ملک وچ مذہبی توقیفیت برقرار رہی تے اج وی بعض مسلما‏ن معتقدین ہندو تے سکھ مذہبی شخصیتاں دے مقبراں د‏‏ی زیارت کردے ني‏‏‏‏ں۔

اک رپورٹ وچ لکھیا اے کہ اسلام آباد وچ ایداں دے ہندو موجود نيں جو خفیہ طور اُتے ہندو ناں رکھدے نيں تے عوام وچ مسلما‏ن ناں استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔ اجت ڈوبھال نے اپنے قیام پاکستان دا اک واقعہ نقل کیتا اے کہ انہاں د‏‏ی ملاقات اک ایداں دے ہندو تو‏ں ہوئی جو عوام وچ مولوی بن دے رہندے سن ۔

انڈونیشیا

کیجاون روایت دے بوہت سارے پیروکاراں نو‏‏ں جس وچ مظاہر پرست، بودھ، ہندو تے صوفی روایات یکجا نيں، 2018ء تو‏ں پہلے باضابطہ طور اُتے مسلما‏ن سمجھیا جاندا سی تے انہاں دے شناختی کارڈ وی مسلما‏ن درج ہُندا سی۔ سنہ 2018ء وچ اسنو‏ں علاحدہ مذہب تسلیم کیتا گیا۔ اس عقیدے وچ ویدک روایتاں وی موجود ني‏‏‏‏ں۔

حوالے