خانہ فرہنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی
مختصرتعارف
سودھودوسرے ملکاں دی رہتل و سبھیاچار توں آگہی مملکتاں دے آپس وچ دوستی دے رشتاں وچ قربت تے استحکام دا سبب بندی اے ۔چنانچہ اس مقصد دے پیش نظر سر زمین ایران دی سبھیاچار ،رہتل و تمدن تے تریخ دے بارے وچ پاکستانی بھائیاں نوں معلومات فراہم کرنے دے لئی پاکستان دے مختلف شہراں وچ ایرانی ثقافتی مراکز کھولنے اُتے دونے حکومتاں دا اتفاق ہويا اس سلسلے وچ پاکستان دے سب توں وڈے شہر کراچی نوں نظر انداز نئيں کيتا جاسکتاتھا لہٰذا شہر کراچی وچ ایرانی ثقافتی مرکز دے قیام دا فیصلہ کيتا گیا تے خانہ فرہنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی ۱۹۶۲ماں قائم ہويا تے اس مرکز دی موجودہ عمارت ۱۹۸۹ماں مکمل ہوئی تے ايسے سال خانہ فرہنگ دا ادارہ اس نويں عمارت وچ منتقل ہويا۔ ۔خانہ فرہنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی دی جانب توں وقتافوقتا مختلف مناسبتاں دے حوالے توں کراچی دے مختلف علمی تے تعلیمی ادارےآں دے تعاون تے اشتراک توں علمی سیمیناز،کانفرینساں تے نمایشگاہاں دا اہتمام کيتا جاندا اے ۔
شعبہ جات
سودھو۔خانہ فرہنگ دے اہم شعبےآں وچ لائبریری ،شعبہ فارسی،شعبہ تعلقات عامہ۔شعبہ نشریات،شعبہ سمعی و بصری ،نمایشگاہ ،آڈیٹوریم،آرٹ گلیری تے انتظامیہ دے شعبے شامل نيں
کتابخانہ
سودھوخانہ فرہنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی دی لائبریری اس ادارے دا اک اہم تے فعال شعبہ اے ۔جس وچ مختلف علوم توں متعلق ہزاراں جلد کتاباں دستیاب نيں ۔زیادہ تر کتاباں فارسی بولی وچ نيں لیکن علمی ،ادبی تے تحقیقاتی موضوعات اُتے مبنی کافی مواد اردو،عربی ،انگریزی تے دوسری زباناں وچ وی موجود اے ۔عمومی لائبریری دو ائرکنڈیشنڈ تے کارپیٹٹ ہالاں اُتے مشتمل اے جتھے زیادہ تر پروفیشنل علوم توں متعلق طلباو طالبات تے ریسرچ اسکالر استفادہ کردے نيں جنہاں وچ ڈاکٹر،وکیل چارٹرڈ اکاوٹنٹس تے سی ایس ایس دی تیاری کرنے والے طلباو طالبات شامل نيں ۔ان دے علاوہ بوہت سارے مطالعے دے شوقین ،ریسرچ کرنے والے افراد تے فارسی بولی دے طلباو طالبات وی اکثر ایتھے دیاں کتاباں توں استفادہ کردے نيں ۔ایتھے اُتے کتاباں دے علاوہ ایران و پاکستان توں شائع ہوانے والے فارسی ،اردو ،انگریزی ،عربی تے سندی زباناں دے اہم اخبارات تے مجلات وی دستیات نيں ۔لائبریری وچ موجود کتاباں دی جدید لائبریری سسٹم دے مطابق درجہ بندی کيتی گئی اے ۔
شعبہ فارسی
سودھوفارسی بولی دی اہمیت دی طرف اشارہ کردے ہوئے رہبر معظم انقلاب آیت اللہ سید علی خامنہ ای مدظلہ العالی فرماندے نيں :
’’فارسی بولی نے ذمہ داریاں دا بھاری بجھ اپنے کاندھاں اُتے اٹھارکھیا اے تے اج معارف دا عظیم فریضہ فارسی دے سپرد اے ۔فارسی بولی نے نہ صرف ایران بلکہ فارسی بولنے والے ہور ملکاں تے پوری دنیا وچ وی سبھیاچار دا علم اٹھا رکھیا اے۔ اس دی حفاظت تے اسنوں یادرکھنا بہت وڈی ذمہ داری اے ۔’’
فارسی بولی تے ادبیات دی اہمیت دے پیش نظر خانہ فرہنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی وچ فارسی بولی دے فروغ دے سلسلے وچ مختلف کورسز کرائے جاندے نيں ۔
فارسی بولی دے کورسز چار لیول اُتے مشتمل ہُندے نيں تے ہر لیول دا دورانیہ تن مہینہ دا ہُندا اے ۔اکثر کلاساں شام دے وقت منعقد ہُندیاں نيں لیکن موجودہ حالات وچ کرونا وائرس دے پھیلاؤ دے خطرات دے پیش نظر آن لائن کلاساں دا اہتمام کيتا گیا اے ۔
شعبہ سمعی و بصری
سودھونمایشگاہ
سودھوآڈیٹوریم
سودھوشعبہ نشریات
سودھوخانہ فرہنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی دے اہم شعبےآں وچوں اک شعبہ نشر و اشاعت اے ۔اس شعبے دے قیام دا مقصد عوام الناس بالخصوص اسلامی تے ایرانی رہتل و تمدن تے تریخ توں دلچسپی رکھنے والے شائقین نوں وسیع معلومات فراہم کرنا اے ۔اس شعبے دے تحت ہن تک ایرانی تے پاکستانی دانشوراں دی کئی اک کتاباں شائع دی گئیاں نيں اس کےعلاوہ اسلامی جمہوریہ ایران نال تعلق رکھنے والے مشہور و معروف دانشوراں دی کئی اک کتاباں دے اردوتراجم وی شائع کيتے گئے نيں ۔
خانہ فرہنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی توں شائع ہونے والی کتاباں دا اک مختصر تعارف
سودھوکشف اللفظاں اقبال
سودھوکشف اللفظاں اقبال پاکستان وچ فارسی بولی و ادب دے استاد تے شعبہ فارسی کراچی یونیورسٹی دے سابق سربراہ جناب پروفیسر ڈاکٹر ساجد اللہ تفہیمی دی کئی سالاں دی محنت شاقہ دا ثمر اے ۔جسنوں فاضل مولف نے انتہائی عرق ریزی دے نال ترتیب دتا اے ۔ڈاکٹر صاحب نے زیر نظر کتاب وچ شاعر مشرق علامہ ڈاکٹر محمد اقبال دے فارسی کلام دے اک لفظ اُتے تحقیق دی اے کہ کونسا لفظ کلیات اقبال وچ کِنّی مرتبہ استعمال ہويا اے تے کون کونسے صفحات وچ اوہ لفظ موجودہے تے اوہ وی صرف اک ادارے توں شائع ہونے والی دیوان کانہاں نوں بلکہ تن مختلف ادارےآں جداں اقبال اکادمی لاہور ،شیخ غلام علی اینڈ سنز لاہور تے کتابخانہ سنائی ایران توں شائع ہونے والے کلیات اقبال وچوں ہر اک دا صفحہ نمبر تک درج کيتا ۔زیرنظر کتاب یقیناعلامہ اقبال دے فارسی کلام اُتے تحقیق کرنے والے محققاں دے لئی اک بہترین تحفہ اے ۔
معلم فارسی ج اول و دوم
سودھومجموعہ مقالات سمینار بعنوان بولی و ادبیات فارسی در سند
سودھویہ اک حقیقت اے کہ اک طویل عرصہ تک برصغیر دی سرکاری بولی فارسی رہی اے ۔جس دے نتیجے وچ ایتھے دے کتب خانے وڈے وڈے علما،دانشوراں تے شاعر دے فارسی آثار دے مجموعےآں توں بھرے پئے نيں ۔اس سلسلے وچ جے صوبہ سند دے کتاباں خاناں دا جائزہ لیا جائے تاں ایتھے دے کتب خانے وی فارسی آثار توں بھرے نظرآندے نيں ۔سر زمین سند اُتے مختلف ادوار وچ مختلف خانداناں دی حکومت رہی اے ۔لہٰذا اس گل دے پیش نظرخانہ فرھنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی تے شعبہ فارسی کراچی یونیورسٹی نے سند وچ مختلف ادوار وچ فارسی بولی و ادبیات دا عہد بعہد جائزہ لینے دے لئی ایران و پاکستان دے مختلف یونیورسٹیاں دے اساتیذ تے علما نوں مقالات لکھنے تے انہاں مقالات نوں سمینار وچ پیش کرنے دا موقع دینے دا فیصلہ کيتا اس سلسلے وچ خانہ فرہنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی تے شعبہ فارسی کراچی یونیورسٹی دے تعاون تن علمی سمینار منعقد کيتے گئے ۔جتھے ایران و پاکستان نال تعلق رکھنے والے دانشورں نے اپنے اُتے مغز مقالات پیش کيتے ۔جنہاں نوں بعد ازآں خانہ فرہنگ جمہوری اسلامی ایران کراچی نے تن جلداں وچ شائع کيتا اے ۔
اس سلسلے دا پہلے سمینار دا عنوان سی :زبان و ادبیات فارسی در سند (ازآغاز تا پایان دورہ مغول)جس وچ ابتداسنوں لے کے مغول دور دے آخر تک دا جائزہ لیا گیا اے ۔مقالات ،فارسی،اردو ،سندی تے انگریزی زباناں اُتے مشتمل اے ۔زیر نظر مجموعہ مقالات سندبالخصوص مغول دور دے فارسی آثار اُتے تحقیق کرنے والے محققاں دے لئی اک بہترین تحفہ اے ۔
اس سلسلے دا کا دوسراسمینارجس دا عنوان تھا’’زبان و ادبیات فارسی در سند(ازدورہ مغولان تا پایان دورہ تیموریان)جس وچ مغولاں دی حکومت دے خاتمے دے بعد تیموریاں دے دور حکومت دے فارسی آثار دا جائزہ لیا گیا اے ۔
اس سلسلے دا تیسرا تے آخری سمینار ’’زبان و ادبیات فارسی در سند(از آغاز دورہ کلھوران تاپایان دورہ تالپوران) دے فارسی آثار دا جائزہ لیا گیا اے ۔یقینایہ تِناں مجموعے سندماں سندماں عہد بعہد فارسی بولی و ادبیات اُتے کم کرنے والے محقیقن دے لئی سنگ میل دی حیثیت رکھدے نيں ۔
ڈھائی سو سالہ انسان
سودھوکتاب ڈھائی سو سالہ انسان رہبر معظم انقلاب اسلامی ایران آیت اللہ سید علی خامنہ ای دی تقاریر،پیغامات تے مقالات دا مجموعہ اے جس وچ رہبر معظم نے ائمہ اہل البیت علیہم السلام دی زندگی دا اک انتہائی دلچسپ انداز وچ جائزہ لیا اے جس نوں تریخ وچ نظر انداز کيتا جاندا رہاہے ۔اگرچہ رہبر معظم ائمہ معصومین علیہم السلام دی سیاسی زندگی دے موضوع اُتے جو کچھ بیان کيتا اے اوہ اس توں کدرے زیادہ اے جو اس مختصر کتاب وچ جمع کيتا گیا اے لیکن فیر وی زیر نظر کتاب رہبر معظم دے نظریات دی روشنی وچ ائمہ اطہار علیہم السلام دی زندگی توں آگاہی حاصل کرنے دے لئی اک بہترین تمہید دی حیثیت رکھدی اے ۔
ہندوستان دی تحریک آزادی وچ مسلماناں دا کردار
سودھوزیر نظر کتاب درحقیقت الازہر یونیورسٹی مصر توں متعلق رکھنے والے اک عالم عبدالمنعم النحر دا ہندوستان دا سفر تے اوتھے دی علمی شخصیتاں توں انہاں دی ملاقاتاں دا نچوڑ اے ۔جسنوں انہاں نے ’’کفاح المسلمین فی تحریر الہند‘‘ دے عنوان توں شائع کيتا سی ۔رہبر معظم نے موضوع دی اہمیت دے پیش نظر اس مقالے دا نہ صرف فارسی بولی وچ ترجمہ کيتا بلکہ اپنی معلومات دے مطابق اس وچ اضافہ وی کردے گئے ایتھے تک کہ اصل متن توں اضافات زیادہ ہوئے اس لئی کتاب دی جلد اُتے صرف ترجمہ لکھنے دے بجائے ترجمہ و تالیف لکھیا گیا اے ۔زیر نظر کتاب مذکورہ بالا موضوع اُتے تحقیق کرنے والے محققاں دے لئی اک بہترین تحفہ اے ۔
اسلام و ایران دے تقابلی خدمات جلد اول و دوم
سودھوکتاب’’اسلام و ایران دے تقابلی خدمات‘‘ عالم اسلام دا ممتاز دانشور ،عالم دین،ادیب تے عظیم مذھبی و سیاسی رہنما استاد شہید مرتضی مطہری دی بیش بہا علمی تے تحقیقی کاوشاں وچوں اک گرانقدر علمے تے تحقیقی دستاویز اے ۔اگرچہ شہید دی ساری تالیفات و تصنیفات اسلامی و سماجی علوم اُتے انہاں دی مضبوط گرفت دی غماز نيں لیکن زیر نظر کتاب وچ شہید نے جس عرق ریزی توں متعلقہ موضوع تے اس دے تمام پہلوآں دا احاطہ کيتا اے اوہ اپنی مثال آپ اے ۔
یہ کتاب شہید دی نو تقاریر دی تفصیل تے تکمیل شدہ مجموعہ اے جو محرم و صفر ۱۹۶۷ء دے دوران حسینیہ ارشاد تہران وچ دی گئیاں نيں ۔ان تقاریر وچ شہید نے درج ذیل تن بنیادی نکات نوں اپنی گفتگو دا عنوان قرار دتا تھا(۱) اسلام ایرانی قوم دی نظر وچ (۲) اسلام دی ایران دے لئی خدمات(۳) ایران دی اسلام دے لئی خدمات۔
اس مناسبت توں کتاب کوتین حصےآں وچ تقسیم کيتا گیا اے جس دے پہلے حصے وچ اس سوال دا جواب دینے دی کوشش کيتی گئی اے کہ کیہ ایرانیاں دے قومی تے مذہبی احساست دے بیچ کِسے قسم دا تضاد تے تناقض تاں نئيں پایا جاندا؟ دوسرے لفظاں وچ ایويں کہیا جائے کہ کیہ ایرانی قوم دو متضاد (مذہبی تے قومی) احساست دے حامل تاں نئيں ؟ جدوں کہ دوسرے ھصے وچ اس سوال دا جواب دتی اگیا اے کہ اج توں چودہ سو سال پہلے جدوں ایران وچ اسلام دی آمد ہوئی ،اس وقت ایران وچ کیہ تبدیلیاں رونماز ہوئین ؟ دوسرے لفظاں وچ اسلام دا ورود اس مملکت دے لئی نعمت سی یا المیہ ؟ کتاب دا تیسرا حصہ جو دوسری جلد اُتے مشتمل اے اس وچ اس سوال دا جواب دتا گیا اے کہ ایرانیاں نے اسلام دی نشر و اشاعت دے سلسلے وچ چین توں برصغیر تے جنوبی ایشیاسنوں افریقی براعظم تک کيتا کردار اداکيتا اے تے اس دا اصل محرک کيتا سی۔
فارسی بولی و ادب دے امین
سودھواسلامی عرفان
سودھواسلامی بیداری
سودھودعا:آیت اللہ سید علی خامنہ ای دے بیانات دی روشنی وچ
سودھوکتاب’’دعا:آیت اللہ العظمیٰ سید علی خامنہ ای مدظلہ العالی دے بیانات دی روشنی وچ ‘‘ رہبر مسلماں جتھے حضرت آیت اللہ سید علی خامنہ ای دی تقاریر ،پیغامات تے بیانات دا مجموعہ اے جس وچ رہبر معظم نے دعا جداں اہم موضوع دے مختلف پہلوآں نوں اک نويں تے دلچسپ انداز وچ بیان فرمایا اے ۔امید اے کہ ایہ کتاب اسلامی تعلیمات دی روشنی وچ دعاکے اسرار و رموز توں آگاہی دے سلسلے وچ تشنگان معرفت دے لئی اک بہترین تحفہ ہوئے گی ۔