خالدہ ظہیر الساداتی

خالدہ ظہیر الساداتی
جم	18 جنوری 1927   ام درمان
تاریخ وفات	9 جون 2015 (88 سال)
شہریت	سودان
عملی زندگی
پیشہ	طبیب ،  حقوق نسوان کی کارکن

خالدہ ظہیر الساداتی ( 18 جنوری 1926 – 9 جون 2015) اک سوڈانی ڈاکٹر نيں، جنہاں نو‏ں سوڈان د‏‏ی تریخ د‏‏ی پہلی سواݨی ڈاکٹراں وچو‏ں اک سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

تعلیم

اس نے بام درمان دے الموردہ محلے وچ فکی حسن تو‏ں ابتدائی  تعلیم حاصل کيتی۔ اس دے بعد اس نے (باقاعدہ) پرائمری، مڈل تے ثانوی تعلیم التحاد ہائی اسکول (چرچ اسکول) تو‏ں حاصل کيتی۔ 1946 وچ ، اس نے زوری سرگسیان (آرمینی نسل د‏‏ی اک سوڈانی) کچنر میڈیکل کالج وچ شمولیت اختیار کيتی جتھو‏ں اس نے 1952 وچ گریجویشن کيتا۔ انہاں نے سوڈان د‏‏ی تریخ وچ پہلی (سرکیسیانی دے نال مشترکہ) سواݨی ڈاکٹر دا خطاب حاصل کیا۔ اس نے پوسٹ گریجویٹ تعلیم سلواکیہ تے برطانیہ دونے وچ حاصل کيتی، جتھے اس نے اطفال  د‏‏ی نگہداشت تے بیماریاں وچ مہارت حاصل کيتی ۔

کیریئر

اس نے خرطوم ڈائریکٹوریٹ وچ وزارت صحت وچ اک ڈاکٹر دے طور اُتے کم کيتا تے ترقی کردے کردے انڈر سیکرٹری دے عہدے تک پہنچ گئياں۔ اوہ اپنے کم دے سلسلے وچ سوڈان دے تقریباََ تمام علاقےآں وچ گئياں جتھے بچےآں تے سواݨیاں د‏‏ی صحت د‏‏ی وکالت دے نال نال انہاں دے حقوق تے نقصان دہ عادات تو‏ں نمٹنے دے مسائل بارے آگاہی پھیلاندی رہیاں۔اس نے ملک تو‏ں باہر کئی طبی کانفرنساں وچ شرکت کيتی۔ اپنی تمام کم د‏‏ی زندگی سوڈان وچ گزاری ایتھ‏ے تک کہ 1986 عیسوی وچ ریٹائر کر دتا گیا ۔ انہاں نے بیرون ملک کئی طبی کانفرنساں وچ شرکت کيتی۔

سیاسی جدوجہد

جب اوہ طالب علم سی تاں اس نے سوڈانی کمیونسٹ پارٹی وچ شمولیت اختیار کيتی، خفیہ تے عوامی سرگرمیاں وچ حصہ لیندی سی۔ یونیورسٹی وچ 1940 د‏‏ی دہائی دے آخر تے 1950 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ اسٹوڈنٹ یونین د‏‏ی قیادت وچ سیاسی سرگرمیاں وچ حصہ لیا۔ مشہور ایلومنائی کلب دے رہنماواں نے 1946 وچ قانون ساز اسمبلی دے خلاف مظاہرہ کيتا تے اسنو‏ں گرفتار ک‏ر ليا گیا۔اس د‏ی سیاسی سرگرمی نوآبادیات دے جانے دے بعد وی جاری رہیاں، وطن تے شہریاں دے مسائل دے علاوہ سواݨیاں د‏‏ی آزادی، جمہوریت دے دفاع تے ہر قسم د‏‏ی آمریت نو‏‏ں مسترد کرنا زندگی بھر جاری رہیا۔

سواݨیاں د‏‏ی تحریک د‏‏ی نیہہ

سوڈانی سواݨیاں د‏‏ی تحریک دے ادارےآں تے رہنماواں وچو‏ں، اس نے فاطمہ طالب اسماعیل دے نال مل ک‏ے سوڈان وچ سواݨیاں د‏‏ی پہلی تنظیم، اومدرمن گرلز لیگ 1946 ء وچ بݨائی۔ اوہ پہلے دس لوک وچ نيں جنہاں نے 1952 وچ سوڈانی سواݨیاں د‏‏ی یونین د‏‏ی نیہہ رکھی تے پنجاہ د‏ی دہائی دے آخر وچ اس د‏ی صدارت سنبھالی (جداں حجہ کاشف بدری ، فاطمہ احمد ابراہیم ، نفیسہ المالک ، ام سلمہ سعید ، عزیزہ مکی وغیرہ)۔

سوڈان پیپلز ویمنز ایسوسی ایشن د‏‏ی بانی رکن نيں۔ اس نے انتہائی مشکل حالات وچ بہت ساریاں مقامی تے بین الاقوامی کانفرنساں وچ شرکت کيتی، جداں کہ امن کانفرنس۔ اکتوبر 1964 دے انقلاب دے دوران تشکیل پانے والی فرنٹ آرگنائزیشنز د‏‏ی بانی رکن وی نيں۔

تمغے

خرطوم یونیورسٹی نے انہاں نو‏ں 2001 وچ ڈاکٹریٹ د‏‏ی اعزازی ڈگری تو‏ں نوازیا ۔

انہاں نو‏ں سول سوسائٹی د‏‏ی تنظیماں نے 2006 وچ ايس‏ے سال د‏‏ی عمر نو‏‏ں پہنچنے دے موقع اُتے اعزاز تو‏ں نوازیا۔

نجی زندگی

ظہیر الساداتی د‏‏ی دھی، سوڈانی فوج وچ اک افسر تے سوڈانی ڈویژن د‏‏ی کمانڈر جس نے 1948 وچ فلسطین د‏‏ی جنگ وچ حصہ لیا۔ اس نے سوڈان وچ کھبے بازو د‏‏ی تحریک دے بانیاں وچو‏ں اک ، عثمان مہجوب عثمان تو‏ں، جدو‏ں اوہ حالے یونیورسٹی د‏‏ی طالبہ سی، شادی کيتی۔ دو بیٹیاں تے دو بیٹےآں د‏‏ی ماں بننے دا اعزاز حاصل ہويا۔ پہلا پُتر ڈاکٹر حماد عثمان محجوب، انگلینڈ وچ اک کنسلٹنٹ انٹرنسٹ، دوسرا پُتر ڈاکٹر خالد عثمان محگوب نے کیمبرج یونیورسٹی تو‏ں سائنس وچ پی ایچ ڈی د‏‏ی تے اقوام متحدہ وچ شمولیت تو‏ں پہلے جوبا یونیورسٹی وچ پروفیسر سن ۔ انہاں د‏‏ی سب تو‏ں وڈی دھی مریم عثمان جنیوا وچ اقوام متحدہ وچ کم کردیاں نيں تے انہاں د‏‏ی دوسری دھی ڈاکٹر سعود عثمان مہجوب خرطوم یونیورسٹی تو‏ں فارغ التحصیل نيں تے فرانس د‏‏ی سوربون یونیورسٹی تو‏ں آثار قدیمہ وچ پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری رکھدی نيں۔ ام درمان (ڈاکٹرز اسٹریٹ) وچ مہاتما گاندھی اسٹریٹ اُتے واقع اس دا کلینک انہاں تمام سواݨیاں دے لئی اک پناہ گاہ سی جنہاں دے پاس معائنے د‏‏ی کوئی فیس نئيں سی اس لئی اس نے انہاں دا مفت علاج کيتا۔

وفات

اس دا انتقال 9 جون 2015 نو‏‏ں ہويا تے اسنو‏ں خرطوم وچ اک پروقار جلوس وچ دفن کيتا گیا۔

حوالے