وادئ کاٹھمنڈو
| یونیسکو عالمی وراثت ٹکانہ | |
|---|---|
 Kathmandu valley seen from Palanse, بھگتاپور | |
| محل وقوع | Province No. 3، نیپال |
| حوالے | 121bis |
| Inscription | 1979 (3rd Session) |
| Extensions | 2006 |
| Endangered | 2003–2007[۱] |
| رقبہ | 167.37 ha (413.6 acre) |
| Buffer zone | 70.29 ha (173.7 acre) |
| کوآرڈینیٹس | 27°42′14″N 85°18′31″E / 27.70389°N 85.30861°Eمتناسقات: 27°42′14″N 85°18′31″E / 27.70389°N 85.30861°E |
| Lua error in ماڈیول:Location_map at line 502: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/Nepal" does not exist. | |
وادئ کاٹھمنڈو (انگریزی: Kathmandu Valley) (نیپالی زبان:काठमाडौं उपत्यका) (نیوار زبان:स्वनिगः، नेपाः गाः) برصغیر دی قدیم رہتل دے شاہراہ اُتے واقع اے تے براعظم ایشیا دی سرحد اے۔ وادئ کاٹھمنڈو نوں وادئ نیپال وی کہیا جاندا اے۔ وادئ کاٹھمنڈو وچ تقریباً 30 اہم ثقافتی یادگاراں نيں جنہاں وچ متعدد بدھ مت تے ہندو مت دے مذہبی تھاںواں وی واقع نيں۔ ايسے وادی وچ 7 یونیسکو عالمی ثقافتی ورثہ دے تھاںواں نيں۔[۲]
وادئ کاٹھمنڈو تے آس پاس دے علاقہ نوں نیپال منڈل کہیا جاندا اے۔ 15واں صدی تک بیپال منڈل دا داراالحکومت بھگناپور سی ۔ ہور دو دارالحکومتاں وچ کاٹھمنڈو تے پٹن، نیپال سن ۔[۳]
وادئ کاٹھمنڈو نیپال توں سب توں زیادہ ترقی یافتہ تے آباد علاقہ اے۔ ملک دے زیادہ تر دفاتر تے ہیڈ کوارٹر ایتھے واقع نيں۔ ايسے وجہ توں ایہ نیپال دا معاشی علاقہ کہلاندا اے۔ ایتھے دی قدیم تے مشہور سبھیاچار، منفرد فن تعمیر تے متعدد تہوار سیاحاں نوں دعوت نظارہ دیندے نيں۔ برطانیہ دے مورخین ايسے علاقہ نوں اصل نیپال کہندے نيں۔ 2015ء وچ کاٹھمنڈو گھاٹی وچ زلزلہ آیا۔[۴] اس زلزلہ وچ کئی لوکاں دیاں جاناں گئياں تے علاقہ دی بہشتر عمارتاں منہدم ہوگئياں۔ پٹن، نیپال، کرتیپور، مدھیہ پور تھمی تے بھگنیا پور جداں قصبے تے شہر جنہاں دی مجموعی آبادی اک ملین دے نیڑے اے، تباہ ہوئے گئے جتھے شدید جانی و مالی نقصان دے علاوہ عمارتاں تباہ ہوئے گئياں۔ کاٹھمنڈو سلسلہ کوہ ہمالیہ دا سب توں زیادہ آباد تے شہری علاقہ وی اے۔
ناں سودھو
کاتھمنڈو کوئی علاقائی ناں نہيں۔ وادی دے اصل باشندے نیپالی قوم وی اسنوں کاٹھمنڈو نئيں کہندے نيں۔ “ نیپا-ال“ دے معنی نیپا قوم دی زمین۔ تے پرانے زمانے وچ ایہ ناں وادئ کاٹھمنڈو دے لئی استعمال ہُندا سی ۔[۵]
بانیپا، پانوندی، دھلی کھیل جداں شہر وی وادئ کاٹھمنڈو وچ شمار کیتے جاندے نيں۔
تریخ سودھو
تاریخی شواہد دے مطابق وادئ کاٹھمنڈو 300 ق م وچ آباد ہويا ہوئے گا کیونجے اس علاقہ نال ملن والی قدیم ترین شے دی تریخ چند سال ق م ہی اے۔ قدیم ترین تحریر 185 ق م دی دریافت ہوئی اے۔ قدیم ترین عمارت 2000 سال پہلے تعمیر ہوئی سی۔ ایہ علاقہ شروع توں ہی زلزلہ دی زد وچ رہیا اے لہذا ابتدا توں عمارتاں بہت مضبوط بنائی جاندی رہیاں نيں۔
حوالے سودھو
- ↑ Royal Palaces of Abomey and Kathmandu removed from Danger List at یونیسکو website
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Slusser, Mary (1982)۔ Nepal Mandala: A Cultural Study of the Kathmandu Valley. Princeton University. سانچہ:آئی ایس بی این۔ Page vii.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Rajendra S. Khadka Travelers' Tales Nepal