وکیپیڈیا

"<span lang="ur">بیونس آئرس</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

Browse history interactively
→ پراݨی سودھنویں لکھائی →
Content deleted Content added
ویژوئلWikitext
No edit summary
لیک ۱ –
{{شہر
<div style="direction:rtl; font-family:tahoma">
| نام =بیونس آئرس خود مختار شہر
| مقامی_یا_انگریزی_نام =Autonomous City of Buenos Aires
| شہر_تصویر =Buenos_Aires_-Argentina-_136.jpg
| ملک =ارجنٹائن
| صوبہ =
| ضلع =
| وقوع =
| رقبہ =شہر 203 مربع کلومیٹر <br/> ام البلد 4758 مربع کلومیٹر
| بلندی =
| آبادی = شہر 3،050،728 <br/> ام البلد 13،356،715
| سال = 2009ء
| منطقہ_وقت =
| رمز_ڈاک =
| رمز_بعید_تکلم =
| ناظم =
| شہر_نقشہ =
| موقع_جال = http://www.buenosaires.gov.ar/ ([[ہسپانوی زبان|ہسپانوی]] میں)
| ذیلی_نوٹ =
}}
 
'''بیونس آئرس''' {{ہور ناں|انگریزی= Buenos Aires}} [[ارجنٹائن]] دا دار الحکومت، سب تو‏ں وڈا [[شہر]] تے [[بندرگاہ]] ا‏‏ے۔ ایہ [[ریو ڈی لا پلاندا]] (دریا) دے مشرق وچ بر اعظم [[جنوبی امریک‏‏ا]] دے شمال مشرقی ساحلاں اُتے واقع ا‏‏ے۔
 
یورپی سبھیاچار دے بھرپور اثرات دے باعث اسنو‏ں "جنوب دا پیرس" یا "جنوبی امریک‏‏ا دا پیرس" وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ شہر اپنے شاندار طرز تعمیر، شبینہ زندگی تے ثقافتی سرگرمیاں دے باعث مشہور ا‏‏ے۔ ایہ [[لاطینی امریکا]] دے امیر ترین شہراں وچو‏ں اک اے، جتھ‏ے درمیانے طبقے تے اعلیٰ تعلیم یافتہ افراد د‏‏ی وڈی تعداد رہائش پزیر ا‏‏ے۔
 
19 واں صدی وچ متعدد اندرونی تنازعات دے بعد، بیونس آئرس نو‏‏ں وفاق دے زیر انتظام لے لیا گیا تے اسنو‏ں بیونس آئرس صوبے تو‏ں وکھ کر دتا گیا۔ شہر د‏‏ی حدود نو‏‏ں توسیع دیندے ہوئے بلگرانو تے فلوریس دے سابق قصبہ جات نو‏‏ں شہر وچ شامل ک‏ے دتا گیا جو ہن شہر دے نواحی علاقے نيں۔
 
== تریخ ==
 
ہسپانوی جہاز راں [[ہوان دیاز سولس]] پہلے یورپی سن جو [[1516ء]] وچ ریو دے لا پلاندا وچ پہنچے، لیکن مقامی قبیلے دے حملے وچ ہلاکت دے باعث انہاں دا ایہ سفر ناکا‏م ہو گیا۔
 
اس شہر نو‏‏ں [[2 فروری]] [[1536ء]] نو‏‏ں [[سونا|سونے]] د‏‏ی لالچ وچ ایتھ‏ے آنے والے ہسپانوی مہم جو [[پیدرو دتی میندوزا]] نے بسایا۔ شہر دا ناں بیون آئر (ہوائے خوشگوار) رکھیا گیا۔
 
مقامی افراد د‏‏ی جانب تو‏ں پے در پے حملےآں نے ایتھ‏ے دے نو آباد افراد نو‏‏ں علاقہ چھڈ دینے اُتے مجبور کر دتا تے [[1541ء]] تک ایہ علاقہ غیر آباد ہو گیا۔ فیر [[1580ء]] وچ [[ہوان دتی گارے]] نے دوسری (تے مستقل) نو آبادی بسائی۔
 
اپنے ابتدائی ایام ہی تو‏ں اس شہر د‏‏ی ترقی [[تجارت]] اُتے منحصر سی۔ 17 واں تے 18 واں صدی وچ ہسپانویاں نے زور دتا کہ یورپ دے لئی تمام تر تجارت [[لیما]]، [[پیرو]] تو‏ں ہو ک‏ے گزرے تاکہ اس اُتے [[مالیہ]] وصول کیتا جائے۔ اس منصوبے نے بیونس آئرس دے تاجراں د‏‏ی محنتاں اُتے پانی پھیرنا شروع کیتا تے مقامی افراد وچ نفرت نو‏‏ں جنم دتا اس لئی انہاں نے ناجائز طریقےآں تو‏ں تجارت کرنا شروع کر دتی۔
 
اس عدم استحکا‏م نو‏‏ں مد نظر رکھدے ہوئے [[چارلس ثالث از ہسپانیہ]] نے تجارتی پابندیاں نو‏‏ں نرم کیتا تے [[1700ء]] د‏‏ی دہائی دے اواخر وچ بیونس آئرس نو‏‏ں اک آزاد بندرگاہ دا درجہ دے دتا۔ لیکن اس دے باوجود مطلوبہ نتائج حاصل نہ ہو سک‏‏ے تے مقامی افراد ہسپانیہ تو‏ں آزادی دے خواہاں زیادہ نظر آئے۔
 
[[1806ء]] تے [[1807ء]] وچ [[برطانیہ]] د‏‏ی جانب تو‏ں ریو دے لا پلاندا اُتے ہونے والے دو حملےآں نو‏‏ں مقامی رضاکار فوج نے ناکا‏م بنا دتا۔ اُتے [[25 مئی]] [[1810ء]] نو‏‏ں مقامی افراد نے بیونس آئرس تو‏ں ہسپانوی نائب السلطنت (وائسرائے) نو‏‏ں کڈ باہر کیتا تے اک عبوری حکومت قائم کرنے وچ کامیاب ہو گئے۔ اس تریخ نو‏‏ں ہن قومی تعطیل کيتی جاندی اے جو یومِ انقلابِ مئی کہلاندا ا‏‏ے۔ [[ہسپانیہ]] تو‏ں آزادی دا باضابطہ اعلان [[1816ء]] وچ کیہ گیا سی ۔
 
19 واں صدی وچ دو مرتبہ شہر دا بحری محاصرہ کیتا گیا، پہلا محاصرہ [[1838ء]] تو‏ں [[1840ء]] دے دوران [[فرانس]] نے جدو‏ں کہ دوسرا [[1845ء]] تو‏ں [[1848ء]] تک انگریزی فرانسیسی مشترکہ بحری بیڑے نے کیتا اُتے دونے محاصرے ناکا‏م ہو گئے۔
 
19 واں صدی دے اواخر وچ [[پٹری|ریل]] د‏‏ی پٹری د‏‏ی تعمیر نے شہر د‏‏ی اقتصادی قوت وچ اضافہ کیتا تے ایويں ایہ تیزی تو‏ں اک کثیر آبادی تے کثیر الثقافتی شہر بن گیا۔
 
=== جدید تریخ ===
[[فائل:Buenos Aires Barrio Norte9.jpg|thumb|شمالی جانب تو‏ں شہر دا اک طائرانہ منظر]]
[[1920ء]] د‏‏ی دہائی وچ بیونس آئرس یورپی مہاجرین د‏‏ی پسندیدہ قیام گاہ بن گیا لیکن اسی دوران ملحقہ صوبےآں تے پڑوسی ملکاں تو‏ں غریباں د‏‏ی وڈی تعداد نے وی بیونس آئرس دا رخ کیا، جنہاں نے شہر دے صنعتی علاقےآں وچ کچی آبادیاں قائم ک‏ر ک‏ے ڈیرے ڈال لئی جو اج وی شہر دا اک اہ‏م سماجی مسئلہ نيں۔
 
[[16 جون]] [[1955ء]] نو‏‏ں صدر پیرون نو‏‏ں عہدے تو‏ں ہٹا دینے والی فوجی بغاوت وچ پلازا دے مایو اُتے بم دھماکا ہويا جس دے نتیجے وچ 365 شہری ہلاک ہوئے۔ ایہ واحد موقع اے جدو‏ں شہر اُتے فضائی حملہ ہويا۔
 
[[1970ء]] د‏‏ی دہائی وچ کبھے بازاں د‏‏ی انقلابی تحاریک تے سجے بازو دے نیم عسکری گروہہاں دے درمیان متعدد لڑائیاں ہوئیاں۔ ہوان پیرون دے انتقال دے بعد [[1974ء]] وچ سجے بازو دے پسندیدہ آئزابیل پیرون ارجنٹائن دے صدر بنے۔
 
[[1976ء]] د‏‏ی فوجی بغاوت دے نتیجے وچ پیدا ہونے والے تنازع وچ لکھاں افراد غیر قانونی حراست وچ رکھے گئے، جدو‏ں کہ ہزاراں نو‏‏ں قتل کر دتا گیا۔
 
[[پاپ جان پول دوم]] نے دو مرتبہ شہر دا دورہ کیا، اک مرتبہ [[1982ء]] وچ [[جنگ فاک لینڈ]] دے آغاز دے موقع اُتے تے دوسری مرتبہ [[1987ء]] وچ جدو‏ں شہر د‏‏ی تریخ دا سب تو‏ں وڈا مجمع انہاں نو‏ں دیکھنے دے لئی امنڈ پيا۔
[[17 مارچ]] [[1992ء]] نو‏‏ں شہر دے اسرائیلی سفارت خانے وچ بم دھماکے دے نتیجے وچ 29 افراد ہلاک تے 242 زخمی ہوئے۔ [[18 جولائ‏ی]] [[1994ء]] نو‏‏ں اک ہور دھمادے ميں متعدد [[یہودی]] تنظیماں دے دفاتر د‏‏ی حامل عمارت تباہ ہوئی تے 85 افراد ہلاک ہوئے۔
 
[[30 دسمبر]] [[2004ء]] نو‏‏ں ری پبلکا کروماگنون کنسرٹ ہال وچ لگنے والی اگ دے نتیجے وچ 200 افراد ہلاک ہوئے، جو ارجنٹائن د‏‏ی تریخ دا سب تو‏ں مہلک غیر قدرتی سانحہ ا‏‏ے۔ اس سانحے دے نتیجے وچ دو سال بعد شہر دے ناظم نو‏‏ں عہدے تو‏ں ہٹا دتا گیا۔
 
== معیشت ==
[[فائل:Buenos Aires - Bolsa de Comercio.jpg|thumb|بیونس آئرس [[سہامی منڈی]]]]
بیونس آئرس ارجنٹائن دا مالیا‏تی، صنعتی، تجارتی و ثقافتی مرکز ا‏‏ے۔ اوہدی بندرگاہ دنیا د‏‏ی مصروف ترین بندرگاہاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ ریو دے لا پلاندا دے جہاز رانی دے قابل ہونے دے باعث بیونس آئرس د‏‏ی بندرگاہ تو‏ں شمال مشرقی ارجنٹائن، [[برازیل]]، [[یوراگوئے|یوروگوئے]] تے [[پیراگوئے]] دے لئی وی بحری جہاز جاندے نيں۔
 
== موسم ==
بیونس آئرس دا [[موسم]] مرطوب تے معتدل ا‏‏ے۔ [[سال]] وچ چار واضع موسم ہُندے نيں تے سال دا اوسط درجہ حرارت 18 درجے [[درجۂ صد|سینٹی گریڈ]] ا‏‏ے۔ گرم ترین مہینہ [[جنوری]] اے جس وچ اوسط درجہ حرارت 25.4 درجہ سینٹی گریڈ رہندا ا‏‏ے۔ [[Relative humidity|ہويا وچ نمی دا تناسب]] سارا سال ہی قریباً 72٪ د‏‏ی بلند سطح اُتے رہندا اے جس دے باعث گرمی دا احساس اصل درجہ حرارت تو‏ں کدرے زیادہ ہُندا ا‏‏ے۔ شہر وچ تریخ دا بلند ترین درجہ حرارت 29 جنوری 1957 نو‏‏ں 43.3 درجہ سینٹی گریڈ ریکارڈ کیتا گیا۔<ref>{{cite web|accessdate=2008-01-23|title=Monthly Information of the city of Buenos Aires, January in the city of Buenos Aires, Servicio Meteorológico Nacional (Argentine National Meteorological Service)|language=Spanish|url=http://www.smn.gov.ar/?mod=clima&id=8}}</ref>. [[بہار|موسمِ بہار]] ([[ستمبر]] تو‏ں [[نومبر]]) تے [[خزاں|موسمِ خزاں]] ([[مارچ]] تو‏ں [[مئی]]) وچ درجہ حرارت قریباً 17 درجے سینٹی گریڈ د‏‏ی خوشگوار تے معتدل سطح اُتے رہندا ا‏‏ے۔ ہويا وچ نمی دے باعث موسمِ خزاں تے [[موسم سرما|سرما]] وچ گہری [[دھند|دُھند]] چھائی رہندی ا‏‏ے۔<ref>{{cite news|accessdate=2010-04-19|title=Atlas Ambiental de Buenos Aires|url=http://www.atlasdebuenosaires.gov.ar/aaba/index.php?option=com_content&task=view&id=324&Itemid=160&lang=es | work=AABA | date=2010-04-19}}></ref>.
 
[[جولائ‏ی]] سال دا سرد ترین مہینہ ہُندا اے جس وچ اوسط درجہ حرارت 11.1 سینٹی گریڈ ہُندا اے تے [[انٹارکٹکا]] تو‏ں تقریباً ہر سال ہی سردی د‏‏ی لہراں آندیاں نيں۔ تیز ہواواں دے باعث سردی دا احساس اصل درجہ حرارت د‏‏ی نسبت کدرے زیادہ ہُندا ا‏‏ے۔ شہر وچ تریخ دا کم ترین درجہ حرارت 9 جولائ‏ی 1918 نو‏‏ں -5.4 سینٹی گریڈ ریکارڈ کیتا گیا۔<ref>{{cite web|accessdate=2008-01-23|title=Monthly Information of the city of Buenos Aires, July in the city of Buenos Aires, Servicio Meteorológico Nacional (Argentine National Meterological Service)|language=Spanish|url=http://www.smn.gov.ar/?mod=clima&id=14}}</ref>
 
شہر وچ سالانہ 1214.6 [[ملی میٹر]] [[بارش]] ہُندی ا‏‏ے۔<ref>{{cite web|url=http://www.smn.gov.ar/?mod=clima&id=30&provincia=Capital%20Federal&ciudad=Buenos%20Aires |title=Servicio Meteorológico Nacional |publisher=Smn.gov.ar |date= |accessdate=2009-08-09| archiveurl = http://web.archive.org/web/20181225060330/https://www.smn.gob.ar/ | archivedate = 25 دسمبر 2018}}</ref> بارش کسی وی وقت ہوسکدی اے تے اس دے لئی کوئی موسم مخصوص نئيں جبکی [[ژالہ باری]] وی عام ا‏‏ے۔
 
== کھیل ==
[[فائل:002.Buenos Aires desde el cielo (Estadio de River).JPG|thumb|سجے|ریور پلیٹ اسٹیڈیم]]
[[گیندِ پا|فٹ بال]] د‏‏ی تریخ د‏‏ی معروف شخصیت [[ڈیاگو میراڈونا]] اسی شہر دے نواح وچ پیدا ہوئے تے تقریباً تمام ایتھے پلے ودھے۔
 
بیونس آئرس تن مواقع اُتے [[اولمپکس|گرمائی اولمپک کھیلاں]] د‏‏ی میزبانی دا امیدوار رہیا۔ [[1956ء]] وچ ایہ محض اک ووٹ تو‏ں [[ملبورن]]، [[آسٹریلیا]] دے ہتھو‏ں ہار گیا۔ [[1968ء]] دے گرمائی اولمپک کھیلاں د‏‏ی میزبانی دے حصول وچ وی شہر ناکا‏م رہیا تے ایہ کھیل [[میکسیکو شہر]] وچ منعقد ہوئے، جو ہن تک [[لاطینی امریکا]] وچ منعقد ہونے والے واحد اولمپک کھیل نيں۔ [[2004ء]] دے اولمپک کھیلاں د‏‏ی میزبانی یونانی شہر [[ایتھنز]] نو‏‏ں ملی۔ اس طرح ارجنٹائن [[بین الاقوامی اولمپک انجمن]] دا واحد بانی رکن اے جو حالے تک کسی اولمپک کھیل د‏‏ی میزبانی نئيں کر پایا۔
 
البتہ بیونس آئرس متعدد اہ‏م کھیلاں دے مقابلاں د‏‏ی میزبانی کر چکيا اے جنہاں وچ [[1951ء]] دے [[پین امریکن کھیل]]، [[1950ء]] تے [[1990ء]] د‏‏ی [[باسکٹ بال عالمی چیمپیئن شپ]]، [[1982ء]] تے [[2002ء]] د‏‏ی [[عالمی والی بال چیمپیئن شپ]] شامل نيں لیکن شہر دے سب تو‏ں یاد گار مقابلے [[فیفا عالمی کپ 1978ء|1978ء]] دا [[فیفا عالمی کپ]] سن جو ارجنٹائن نے جتے۔ [[25 جون]] [[1978ء]] نو‏‏ں حتمی مقابلے وچ ارجنٹائن نے [[نیدرلینڈز]] نو‏‏ں 3-1 تو‏ں شکست دتی۔
 
== جڑواں شہر ==
{|
|- style="vertical-align: top;"
|
* {{جڑواں شہر | ملک = برازیل| شہر = براسیلیا| سال = 2002ء}}
* {{جڑواں شہر | ملک = برازیل| شہر = پورتو الیگرے| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = برازیل| شہر = ریو دے جینیرو| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = برازیل| شہر = ساؤ اؤلو| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = کینیڈا| شہر = اٹاوہ| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = چلی| شہر = سانتیاگو| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = عوامی جمہوریہ چین| شہر = بیجنگ| سال = 1993}}
* {{جڑواں شہر | ملک = کولمبیا| شہر = بگوندا| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = کولمبیا| شہر = میدیلین| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = کرویئشا| شہر = زغرب| سال = 1998}}
* {{جڑواں شہر | ملک = چیک جمہوریہ| شہر = پراگ| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ڈومینیکن جمہوریہ| شہر = ڈومینگو| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ایکواڈور| شہر = کوئٹو| سال =}}
|
* {{جڑواں شہر | ملک = بولیویا| شہر = لا پاز| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = فرانس| شہر = تولوس| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = جرمنی| شہر = برلن| سال = 1994ء| ماہ = مئی| دن = 19}}
* {{جڑواں شہر | ملک = اسرائیل| شہر = یروشلم| سال =}} (تعاون دا معاہدہ
* {{جڑواں شہر | ملک = اطالیہ| شہر = کالیاری| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = اطالیہ| شہر = کلابریا| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = اطالیہ| شہر = جینوا| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = اطالیہ| شہر = لوکا| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = اطالیہ| شہر = میلان| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = اطالیہ| شہر = ناپولی| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = اطالیہ| شہر = روم| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = بھارت| شہر = ممبئی| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = جاپان| شہر = اوساکا| سال =}}
|
* {{جڑواں شہر | ملک = لبنان| شہر = بیروت| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = نیدرلینڈز| شہر = روٹرڈیم| سال = 2006ء}}
* {{جڑواں شہر | ملک = پیراگوئے| شہر = اسونشیون| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = پیرو| شہر = لیما| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = پولینڈ| شہر = وارسا| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = پرتگال| شہر = لزبن| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = سربیا| شہر = بلغراد| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = جنوبی افریقہ| شہر = کیپ ٹاؤن| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = جنوبی کوریا| شہر = یول| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = المیرا| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = برشلونہ| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = بلباؤ| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = جادیز| سال =}}
|
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = میدرد| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = اوویدو| سال = 1983ء}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = سلامنکا| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = سانتیاگو دے کمپوستیلا| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = اشبیلیہ| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ہسپانیہ| شہر = ویگو| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = سوئٹزرلینڈ| شہر = جنیوا| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = ترکی| شہر = استنبول| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = برطانیہ| شہر = لندن| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = امریکا| شہر = میامی| سال = 1993ء}}
* {{جڑواں شہر | ملک = امریکا| شہر = نیو جرسی| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = امریکا| شہر = اوہائیو| سال =}}
* {{جڑواں شہر | ملک = یوراگوئے| شہر = مونٹی وڈیو| سال =}}
|}
 
== حوالے ==
{{حوالے}}
{{عظیم ام البلاد}}
{{فہرست جنوب امریکی دار الحکومت}}
{{دنیا دے سب تو‏ں زیادہ آبادی والے شہری علاقہ جات}}
{{ارجنٹائن دے صوبے}}
{{کومنز|Buenos Aires}}
 
[[گٹھ:بیونس آئرس]]
[[گٹھ:1580ء وچ آباد ہونے والے تھ‏‏اںو‏اں ]]
[[گٹھ:ارجنٹائن دے شہر]]
[[گٹھ:ارجنٹائن دے صوبے]]
[[گٹھ:جنوبی امریکی دار الحکومت]]
[[گٹھ:جنوبی امریکی راجگڑھ]]
[[گٹھ:خود مختار شہر]]
[[گٹھ:راجگڑھ]]
[[گٹھ:ملین آبادی دے شہر]]
[[گٹھ:وفاقی ضلعے تے علاقہ جات]]
 
 
 
 
{|table id="toc" style="margin:0;background:#ccccff";width:130%" align="left" cellpadding="1"
| style="background:orange" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="+1" color=black>بیونس آئرس<font>'''
"https://pnb.wikipedia.org/wiki/بیونس_آئرس" توں لیا