یہایہ کتاب ایسے گیتوںگیتاں پراُتے مشتمل ہےاے جو [[یہودی]] ہر سال اپنی [[عید فسح]] کےدے موقع پراُتے گایا کرتےکر دے تھےسن یاجاں انانہاں گیتوںگیتاں کونوں سب کےدے سامنے پڑھ کر سنایا جاتاجادا تھا۔سی۔ اس کتاب غزل الغزلات کےدے پہلے باب کیدی پہلی آیت سےتوں اس طرح لگتا ہےاے جیسےجداں اس کتاب کےدے مصنف [[حضرت سلیمان]] علیہ السلام ہوں مگر علما کادا نہ صرف انانہاں گیتوںگیتاں کیدی تصنیف کےدے حوالے سےتوں اختلاف ہےاے بلکہ تفسیر پراُتے بھیوی اختلاف ہے۔اے۔ حضرت سلیمان علیہ السلام کےدے دور حکومت کےدے متعلق اندازہ ہےاے کہ یہایہ 970 سےتوں 930 [[قبل مسیح]] تھا۔سی۔ اس لیےلئی ہماسیں کہہ سکتےسکدے ہیںنیں کہ یہایہ کتاب دسویںدسواں صدی قبلپہلے مسیح میںوچ لکھی گئی تھی۔سی۔ اس کتاب کونوں حضرت سلیمان علیہ السلام سےتوں منسوب کرنے کیدی ایکاک وجہ اورتے یہایہ بھیوی ہےاے کہ اس کتاب کادا انداز بیان، اس کیدی زبان کتاب مقدس کیدی [[کتاب واعظ]] سےتوں ملتاملدا جلتا ہے۔اے۔ اس لیےلئی اندازہ ہےاے کہ دونوںدوناں ہیای کتابیںکتاباں ایکاک ہیای مصنف کیدی تحریر کردہ ہیں۔نیں۔<br/>
اس کتاب میںوچ ازدواجی زندگی کےدے طور طریقوںطریقاں کیدی وضاحت کیکیتی گئی ہے۔اے۔ [[مشرق وسطیٰ]] کےدے رہنے والوںوالیاں کیدی قدیم رسموںرسماں کےدے مطابق اس کتاب کیوانگ طرح کےدے گیت [[شادی]] بیاہ کےدے موقعوںموقعاں پراُتے گائےگاں جاتےجادے تھے،سن، مگر اس سےتوں یہایہ ہر گز نہیںنئیں کہاکہیا جاسکتاجاسکدا کہ اس کتاب کےدے گیت یہودی بھیوی اپنی شادی بیاہ کےدے موقعوںموقعاں پراُتے گاتےگادے تھے۔سن۔ سب علما اس بات پراُتے متفق ہیںنیں کہ انانہاں گیتوںگیتاں میںوچ جو ہیرو ہےاے وہاوہ حضرت سلیمان علیہ السلام ہیای ہیںنیں جن کونوں بادشاہ اورتے جوان گڈریے کےدے طور پراُتے پیش کیاکیتا گیا ہے۔اے۔ مگر اس بات میںوچ بھیوی اختلاف ہےاے کہ [[بادشاہ]] اورتے [[گڈریا]] ایکاک ہیای شخص کےدے دو روپ ہیںنیں یاجاں یہایہ دو علاحدہ شخصیاتشخصیتاں ہیں۔نیں۔ بعض لوگوںلوگاں نے یہایہ خیال بھیوی پیش کیاکیتا ہےاے کہ اس کتاب کےدے ذریعے حضرت سلیمان علیہ السلام نے اپنی روداد پیش کیدی ہے۔اے۔ اُناُنہاں کےدے حرم میںوچ چونکہ بہتبوہت سی بیویاں اورتے کنیزیںکنیزاں تھیںسن مگر اس کےدے باوجود انہوںانہاں نے ایکاک الہڑ، شوخ و چنچل حسینہ کونوں بھیوی اپنے حرم میںوچ داخل کر لیا، مگر بعد میںوچ معلوم ہواہویا کہ وہاوہ حسینہ کسیکسے [[چرواہے]] کےدے عشق میںوچ گرفتار ہے۔اے۔ حضرت سلیمان علیہ السلام نے کسیکسے بھیوی طرح اُس کےدے دل سےتوں اُس چرواہے کیدی محبت نکالنے کیدی کوشش کیدی مگر کامیاب نہ ہوئے۔ جبجدوں وہاوہ کسیکسے طرح حسینہ کےدے دل سےتوں چرواہے کادا خیال نہ نکالکڈ سکے تو انہوںانہاں نے اُس حسینہ اورتے چرواہے کونوں ایکاک ہو جانے دیا۔دتا۔ وہاوہ چرواہا اورتے حسینہ شادی کر کےدے ایکاک ہو جاتےجاندے ہیںنیں اورتے حضرت سلیمان علیہ السلام سچی محبت کادا راز پا لیتےلیندے ہیں۔نیں۔<br/>
اس کتاب میںوچ سمجھایا گیا ہےاے کہ جیسےجداں [[دلہا]] اپنی [[دلہن]] سےتوں وصل کیدی تمنا رکھتارکھدا ہےاے اسی طرح خدا بھیوی اپنی مخلوق سےتوں ملنے کادا مشتاق ہے۔اے۔ اس خدائی محبت کونوں [[کتاب مقدس]] کےدے [[عہد نامہ جدید]] میںوچ مختلف مثالوںمثالاں سےتوں بھیوی سمجھایا گیا ہے۔اے۔ ایسی ہیای ایکاک مثال عہد نامہ جدید میںوچ ایسے چرواہے کیدی ہےاے جو اپنی گمشدہ بھیڑوںبھیڑاں کیدی تلاش میںوچ نکلتا ہےاے اورتے جبجدوں تک اُناُنہاں کونوں پا نہیںنئیں لیتالیندا اس چرواہے کونوں سکون نہیںنئیں ملتا۔ملدا۔<br/>
اس کتاب کونوں پانچپنج حصوںحصےآں میںوچ تقسیم کیاکیتا جا سکتاسکدا ہےاے:
# دلہن اورتے اُس کادا محبوب (باب 1 تاباب 2 آیت 7)
# محبت کرنے والے جستجو کےدے بعد ایکاک دوسرے کونوں پا لیتےلیندے ہیں۔نیں۔(باب 2 آیت 8 تا باب 3 آیت 5)
# دلہا کیدی اپنی دلہن کےدے لیےلئی بے قراری (باب 3 آیت 6 باب 4)
# [[عاشق]] اپنی معشوقہ کےدے دروازہ پراُتے دستک دے کر چلا جاتاجاندا ہےاے (باب 5 تا باب 7 آیت 9)
# عاشق اورتے [[معشوق]] کادا وصل۔ محبت کیدی انتہا (باب 7 تا باب 8)
