"<span lang="ur">یان فُو</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

{{Infobox person|name=Yan Fu|image=Yan fu.jpg|birth_date={{birth date|1854|1|8|df=y}}|birth_place=Houguan, [[Fujian]]، [[Qing dynasty|Qing China]]|death_date={{death date and age|1921|10|27|1854|1|8|df=y}}|death_place=Guanhang, Fuzhulang, [[Republic of China (1912–49)|Republican China]]|alma mater=[[Royal Naval College, Greenwich]]|alma_mater=[[Royal Naval College, Greenwich]]|notable works=[[Gong Jin'ou]]|notable_works=[[Gong Jin'ou]]|title=President of [[Fudan University]]|term=1906-1907|predecessor=[[Ma Xiangbo]] [[:zh:馬相伯|馬相伯]]|successor=Xia Jing'guan [[:zh:夏敬觀|夏敬觀]]|party=[[Kuomintang]]}}'''یان فو ''' ({{zh|t=嚴復|s=严复|p=Yán Fù|w=Yen² Fu⁴}}ویڈ–Giles{{zh|t=嚴復|s=严复|p=Yán Fù|w=Yen² Fu⁴}}، [[قومانتری دھناتمک ورنمالا|IPA]]: [[مدد:مندارن لئی IPA|[jɛ̌n.fû<nowiki>]</nowiki>]]; نمرتا نام: '''جی ڈاؤ'''، 幾道; 8 جنوری 1854 — 27 اکتوبر 1921)، اک چینی ودوان اتے انووادک،مترجم ، 19 ویں صدی دے اخیر وچ ڈارون دی "قدرتی چون" سمیت مغربی وچاراں نوں چین وچ لیاؤن لئی مشہور سی۔

8 جنوری 1854 نوں، یان فو دا جم چین وچ فجیان صوبے دے اجوکے پھوزو وچ چینی دوائیاں دے وپار کردے اک آدریوگ ودوان-کلینن پروار وچ ہویا۔ اپنے شروعاتی سالاں وچ یان فو دے پیؤ نے یان فو نوں اچّ سکھیا حاصل کرن اتے امپیریئل امتحان دی تیاری کرن لئی بہت حوصلہ اپھجائی کیتی۔ لیکن 1866 وچ اسدے پیؤ دی موت ایہناں یوجناواں وچ اچانک تبدیلی دا کارن بن گئی سی۔ اک سال بعد یان فو نے مغربی سکول پھوزو وچ پھوجین آرسینل اکادمی (福州 船 政 學堂) وچ داخلہ لیا، جتھے اس نے انگریزی، انکگنت، جمیٹری، الجبرا، تکونمتی، فزکس،[[فزکس]]، [[کیمیا]] سائنس،، جوتش-تعلیمنجوم اتے نیویگیشن سمیت وکھ-وکھ موضوعاں دا مطالعہ کیتا۔ ایہہ یان فو دے جیون وچ اک اہم موڑ سی کیونکہ اوہ مغربی سائنس دے نال سدھا رابطہ کرن دے یوگ سی، اس طرحاں اس اتشاہ نوں پریرنا ملی جس نے اس نوں اپنے باقی دے کیریئر دوران مدد کیتی۔

1871 وچ اچّ اعزاز دے نال گریجوئیٹ ہون توں بعد، یان فو نے اگلے پنج سال سمندر تے بتائے۔ اس نے پہلاں سکھلائی جہاز جیانیوی (建 威) تے کم کیتا اتے بعد وچ جنگی کروزر یانگوو (陽 武) تے سیوا کیتی۔ 1877–79 وچ اس نے [[انگلینڈ]] دے گرینوچ، رائل نیول کالج وچ پڑھائی کیتی۔ اتھے بتائے ایہناں سالاں دے دوران، اوہ [[چین]] دے پہلے سفیر گؤ سونگٹاؤ توں جانو ہو گیا اتے اوہناں دی عمر دے فرق اتے حالتحثیت دے پاڑے دے باو جود اوہناں دی چنگی تکڑی مترتا ہو گئی۔ بینجامن سوارٹس نے اسدی جیونی وچ ذکر کیتا اے کہ "اوہ اکثر پورا دن اتے رات بھر چینی اتے مغربی وچاراں اتے سیاسی ادارےآں وچکار انترفرق اتے سمانتاواںیکسانیت بارے چرچہ کردے رہندے سن۔"<ref>Benjamin I. Schwartz (1964)۔ In Search of Wealth and Power: Yen Fu and the West. Cambridge: Belknap Press of Harvard University Press. Pg 29</ref>

اس دی چین واپسی نال اس نے اس نوں جلدی توں جلدی سفلتاکامیابی حاصل نہیں کیتی جس دی اوہ آس کر رہا سی۔ بھاویں کہ اوہ امپیریئل سول سروس ایگزامینیشن پاس نہیں کر سکیا، مگر اوہ تیانجن وکھے پھوجئن آرسینل اکیڈمی اتے پھر بییانگ نیول افسر سکول (北洋 水師 學堂) وکھے اک ادھیاپن دی حالت حاصل کرن وچ کامیاب رہا سی۔ اس ویلے دوران، یان فو افیم دی عادت دا شکار ہو گیا سی۔ ایہہ نشہ ادوں چین وچ بڑا پرچلت ہویا سی۔<ref>Benjamin I. Schwartz (1964)۔ In Search of Wealth and Power: Yen Fu and the West. Cambridge: Belknap Press of Harvard University Press. Pg 32</ref>

ایہہ پہلا[[پہلی چین- جاپان لڑائی|پہلی چین جاپانی لڑائی]] (1894–95, [[کوریا]] دے کنٹرول لئی لڑیالڑی) وچ [[چین]] دی ہار توں بعد جا کے یان فو مشہور ہویا سی۔ اوہ اپنے انوواداںترجمےآں لئی مشہور ہو گیا، جنہاں وچ تھامس ہیکسلی دی کرمعمل-ترقی اتے اخلاقیات، [[ایڈم سمتھ|ایڈم سمتھّسمتھ]] دی '[[ددی ویلتھ آف نیشنجنیشنز|د ویلتھ آف نیشنز]]'، جون سٹوئرٹ مل دی 'آن لبرٹی' اتے [[ہربرٹ سپینسر]] دی 'سٹڈی آف سوشیالوجی' وی شامل سن۔ <ref>[http://global.britannica.com/biography/Yan-Fu Yan Fu]۔ Britannica.com.</ref> یان نے [[ڈارون]] اتے ہوراں دے وچاراں دی نقطہ چینی کیتی، اپنی ہی وضاحت پیش کیتی۔ "قدرتی چون" اتے "سبھ توں ودھ یوگ دا زندہ بچ جانا" وچاراں دا چینی پاٹھکاں نال واہ ہکسلی دے کم راہیں پیا سی۔ اس وچار نوں یان فو نے چینی وچ تیانز (天 擇) وجوں مشہور کیتا سی۔

[[تصویر:StatueYanFu.jpg|rightleft|thumb|200x200px|تیانجن وکھے یان فو دا بتّ]]