'''برلن کندکندھ''' اک رکاوٹی کندھ سی جہڑی [[مشرقی جرمنی]] نے [[لیندا برلن|لہندے برلن]] دے دوالے اساری سی تاکہ اسنوںایہنوں [[مشرقی جرمنی]] تے [[چڑھدا برلن|چڑھدے برلن]] توں وکھریاں کیتا جا سکے ۔ ایہہ چڑھدے تے [[مغربی جرمنی]] دے وچکار حد بندی وی مقرر کر دی سی ۔ ایہہ کندھ [[لہندا یورپ|لہندے یورپ]] تے [[مشرقی اتحاد]] دے وچکار [[آہنی پردہ]] دی علامت سی ۔
کندھ دی اساری توں پہلاں35پہلاں 35 لکھ مشرقی [[جرمن]] باشندے مشرقی اتحاد دی ہجرت تے پابندی دی پرواہ نانہ کردے ہوئے [[مغربی جرمنی]] ہجرت کر گئے ، جنہاںجیہناں دی وڈی گنتی نے مشرقی توں [[لیندا برلن|مغربی برلن]] دی راہ اختیار کیتی ۔ 1961ء توں 1989ء تک اپنے وجود دے دوران اس کندھ نے اینج دیاں ہجرتاں نوں روکے رکھئیا ۔ تے چوتھائی صدی توں ودھ چر تک چڑھدے تے لہندے [[جرمنی]] نوں جدا کیتےکری رکھئیارکھیا ۔ اسایس کندھ توں ٹپن توں روکن لئی اسایہدے تے کئی رکاوٹاں لائیاں گئیاں سن جس دےجیہدے نتیجے چ کندھ ٹپن دی کوشش کرن آلے 5 ہزار لوکاں چوں 98 توں 200 اپنی جان توں گئے ۔گئے۔
[[مشرقی اتحاد]] چ انقلابی لہر دے دوران کجھ ہفتےآں دی بدامنی دے مگروں مشرقی [[جرمنی]] دی حکومت نے 9 نومبر 1989ء نوں اعلان کیتا کہ مشرقی جرمنی دے سارے شہری مغربی جرمنی تے مغربی [[برلن]] جا سکدے نیں ۔ اس اعلان دے نال ای چڑھدے جرمنی دے باشندیاں دی وڈی گنتی کندھ ٹپ کے لہندے جرمنی جا پہنچی جتھے مغربی جرمنی دے باشندیاں نے اینہآںایہناں نوں بھرپور جی آیاں نوں آکھئیا ۔ اگلے کجھ ہفتےآں[[ستوارا|ستوارے]] چ جوش نال بھری عوام نے کندھ نوں کئی تھانواں توں ڈھاء دتا تے بعد چ اس کندھ نوں مشیناں دے نال مکمل طور تے ختم کر دتا گئیا ۔گیا۔
برلن کندھ دے خاتمے نے مڑ [[جرمن اتحاد]] دے راہ پدھری کیتی جہڑا بالآخر 3 اکتوبر 1990ء چ مکمل ہوئیا ۔ہویا۔
