"<span lang="ur">سلطنت غوریہ</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
چھوٹا کم added Category:افغانستان دی تریخ using HotCat |
No edit summary |
||
لیک ۱ –
{{Infobox Former Country
|conventional_long_name ={{Nastaliq|غوریان}} / {{Nastaliq|شنسبانی}}
''غوریان/شنسبانی''
غوری سلطنت
|common_name =غوری راج ٹبر
|continent = ایشیا
|region =
|country = [[ایران]]، [[خراسان|خراسان]]، [[افغانستان]]، اتلا لہندا [[ہندستان]]
|era = قرون وسطی
|status =
|status_text =
|empire =
|government_type = سامراج
|year_start = 1148
|year_end = 1215
|event_start =
|date_start =
|event_end =
|date_end =
|p1 = Ghaznavid Empire
|flag_p1 = Ghaznavid Empire 975 - 1187 (AD).PNG
|s1 = Delhi Sultanate
|flag_s1 = Mamluk dynasty 1206 - 1290 ad.GIF
|s2 = Khwarazmian dynasty
|image_flag =
|flag =
|flag_type =
|image_flag =
|flag_type =
|image_coat =
|image_map =Ghurids1200.png
|image_map_caption =
|capital = [[یکوہ]]
[[ہرات]]
[[غزنی]] (1170 دا دہاکا-1215 )
[[لاہور]] (اخیر ویلے)
|common_languages = [[فارسی]] (راج بولی)
|religion = [[سنی]] [[اسلام]]
|currency =
|leader1 = علاؤالدین جہانسوز
|year_leader1 = 1148-1157
|leader2 = غیاث الدین غوری
|year_leader2 = 1157-1202
|leader3 = [[محمد غوری]]
|year_leader3 = 1202-1206
|leader4 = [[قطب الدین ایبک]]
|year_leader4 = 1206-1210
|title_leader = سلطان
|stat_year1 =
|stat_area1 =
|today = {{Collapsible list |titlestyle=font-weight:normal; background:transparent; text-align:left;|title=اجوکے ھیس|
{{جھنڈا|ایران}}|{{flag|افغانستان}}|{{flag|پاکستان}}|{{flag|بھارت}}|{{جھنڈا|تاجکستان}}|{{جھنڈا|کرغیزستان}}|{{flag|چین}}|{{جھنڈا|نیپال}}|{{جھنڈا|بھوٹان}}|
}}
}}
'''سلطنت غوریہ''' 552ھ توں 603ھ تک [[افغانستان]] تے ملحقہ علاقیاں تے قائم رہن والی [[قرون وسطی]] دی اک سلطنت سی ۔جس نوں [[برصغیر]] دی تریخ چ بہت اہمیت حاصل اے ۔ [[غوری خاندان]] دی اس حکومت نوں " [[آل شنسب]] "دی حکومت وی آکھیا جاندا اے ۔
==حکومت==
'''غوری سلطنت''' جاں '''غوری سلسلہ''' ([[فارسی]]: {{Nastaliq|سلسلہ غوریان}}، [[انگریزی]]: Ghurids), جو اپنے آپ نوں '''شنسبانی راج ٹبر''' ({{Nastaliq|شنسبانی}}, شنسبانی) سدیا کردے سی، اک قرون وسطی شاہی خاندان سی جس نے [[ایران]]، [[افغانستان]]، اتلے لہندے [[ہندستان]] ([[دلی]] تک)، [[خراسان|خراسان]]اتے موجودہ [[چین]] دے [[سنکیانگ]] صوبے دے کئی حصےآں اُتے 1148 توں 1215 عیسوی تکّ راج کیتا۔ ایہہ راج ٹبر[[غزنوی سلطنت|غزنوی راج ٹبر]] دے پتن کے بعد اٹھیا سی۔ ایہہ شاہی ٹبر [[افغانستان]] دے [[صوبہ غور ]] وچّ مرتکز سی اتے اتہاسکاراں دا مننا ہے کہ اسدا راجگھرانا [[تاجک لوک|تاجک مول]] دا سی(پر صحیح نسلی مول شکی ہے)۔<ref>[[Clifford Edmund Bosworth|C. E. Bosworth]]: [http://www.iranicaonline.org/articles/ghurids GHURIDS]. In [[Encyclopaedia Iranica]]. 2001 (last updated in 2012). Online edition.</ref>
== اہمیت ==
Line ۱۸ ⟶ ۷۸:
== ہرات دی ترقی ==
==[[راجگڑھ]]==
غوری راج ٹبر دا پہلا [[راجگڑھ]] [[صوبہ غور]] دا [[فیروز کوہ]] شہر سی لیکن بعد وچّ [[ہرات]] بن گیا۔ اسدے علاوہ [[غزنی]] اتے [[لاہور]] نوں وی راجگھاں دی طرحاں استعمال کیتا جاندا سی، خاصکر سردیاں وچّ۔ [[دلی]] دا پرسدھ [[قطب مینار]] اسے شاہی ٹبر دے [[قطب الدین ایبک]] دا بنوایا ہویا ہے، جس نے [[دلی سلطنت]] دی نیہہ وی رکھی۔<ref name="ref14gerol">[http://books.google.com/books?id=-7UxYwNQfWsC The Last Lingua Franca: English Until the Return of Babel], Nicholas Ostler, pp. 98, Bloomsbury Publishing USA, 2010, ISBN 978-0-8027-1771-9, ''... in 1206 the Ghurids conquered Delhi, initiating the Delhi Sultanate, a Muslim empire that would last over three hundred years ...''</ref> اس شاہی ٹبر دے پتن دے بعد ایران وچّ [[خورارزم شاہی سلطنت|خورارزم شاہ شاہی ٹبر]]([[خوارزم شاہی سلطنت]] اتے [[ہندستان]] وچّ [[دلی سلطنت]] دے [[خاندان غلاماں]] (جس نوں مملوک راجٹبر وی کہندے ہن) نے اسدی جگہ لئی۔
==اتہاس==
ادھ 12ویں صدی توں پہلاں غوری سردار 150 سالاں تکّ [[ غزنوی سلطنت | ئزنویاں]] اتے [[سلجوقی سلطنت| سلجوقاں]] دے ماتحت رہے ۔ اس ویلے دے انت تکّ غزنوی آپ سلجوکاں دے ماتحت ہو چکے سن ۔<ref name="ref27xiqir">[http://books.google.com/books?id=H-k9oc9xsuAC Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia], pp. 294, Psychology Press, 2005, ISBN 978-0-415-96690-0, ''... By Bahram's reign (1118-ca. 1152), however, the Ghaznavids were little more than seljuk vassals ... Bahram's injudicious poisoning of a Ghuri chief led to the destruction of Ghazna around the year 1150 and its occupation by the Oghuz in the early 1160s ...''</ref>
=== شروعاتی دور===
1148-1149 وچّ قطب-الدین ناں دا اک مقامی غوری سردار کسے خاندانی جھگڑے دے بعد پناہ لین جدوں [[غزنی ]] آیا تاں غزنوی بادشاہ بہرام شاہ نے اسنوں زہر دیکے مار دتا۔ بدلہ لین لئی، اسدے بھرا سیف الدین نے غزنی ولّ مارچ کیتا اتے بہرام شاہ نوں ہرایا' پر اک سال بعد بہرام شاہ واپس آ گیا اتے سیف دے خلاف اک نرنائی جت حاصل کر لئی،
اتے جلدی ہی سیف نوں پھڑ لیا گیا اتے صلیب تے ٹنگ دتا گیا۔ سیف دا اک ہور بھرا بہاء الدین سیم پہلا، اپنے دو بھراواں دی موت دا بدلہ لین لئی چل پیا، پر رستے وچّ ہی کسے قدرتی کارن کرکے اس دی موت ہو گئی۔ اس غزنی نہ پہنچ سکیا۔
بدلہ لین لئی اوہناں دے سبھ توں چھوٹے بھرا علاؤ الدین حسین نے غزنی اتے حملہ کر دتا اتے اسنوں 7 دناں تکّ لٹیا اتے جلاکے راکھ کر دتا۔ اسدے بعد اسنوں جہانسوز دے نام نال جانیا جان لگا، جسدا مطلب جہان وچّ اگّ لگاؤن والا ہندا ہے۔ اسدے نال ہی [[غزنوی سلطنت]] ختم ہون لگی۔<ref name="ref10yijay">[http://books.google.com/books?id=Dh6jydKXikoC Dictionary of Battles and Sieges: A Guide to 8,500 Battles from Antiquity Through the Twenty-first Century], Tony Jaques, pp. 392, Greenwood Publishing Group, 2007, ISBN 978-0-313-33538-9, ''... In revenge for the torture and execution of his brother at Ghazni in 1148, Ala-ud-Din then destroyed Ghazni city, burning it to the ground and earning the nickname Jahan-Suz (the burner). His victory effectively ended the Ghaznavid Dynasty ...''</ref>
==حوالے==
{{حوالے}}
[[گٹھ:وکیپیڈیا ایشیائی مہینہ 2016]]
[[گٹھ:تریخ]]
Line ۲۵ ⟶ ۱۰۰:
[[گٹھ:افغانستان]]
[[گٹھ:افغانستان دی تریخ]]
[[en:Ghurid dynasty]]
| |||