"<span lang="ur">تاجک بولی</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
Cat-a-lot: Copying from Category:بولیاں to Category:ایشیا دیاں بولیاں |
No edit summary |
||
لیک ۳ –
| ناں = تاجک
| رنگ = #7CFC00
| جتھے بولی جاندی اے = [[تاجکستان]]، [[ازبکستان]] تے [[روس]]
| بولن آلے = 50 لکھ
| رینکنگ =
| بولی ٹبر =
| رسم الخط =
| سرکاری بولی = تاجکستان
| ISO 639-1 = tg
لیک ۱۶ –
| مورت دی سرخی =
}}
تاجک، تاجکی یا تاجکستانی
'''تاجک'''،<ref>http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tgk</ref> جاں '''تاجکی'''، '''تاجک فارسی'''، '''تاجکی''' '''فارسی''' ({{Unicode|Тоҷикӣ}}, {{Unicode|Форсии Тоҷикӣ}}, {{Rtl-lang|tg-Arab|تاجیکی}}, {{Rtl-lang|tg-Arab|فارسی تاجیکی}}, {{بولی|tg-Latn|Toçikī}} {{IPA|[tɔːdʒɪˈkiː]}}) اک دکھنی لہندی [[ایرانی بولیاں|ایرانی بولی]]<nowiki/>جو [[فارسی]] اتے [[دری |دری]] دے نزدیک دی بولی ہے۔ 20ویں صدی دی شروعات وچّ اسنوں فارسی دا لہجہ منیا جاندا سی۔ <ref>Lazard, G. 1989</ref> (Halimov 1974: 30–31, Oafforov 1979: 33). اس دور وچّ فارسی بدھیجیویاں نے <span class="cx-segment" data-segmentid="158">تاجک نوں فارسی توں وکھ بولی دے طور اتے قایم کرن</span> پوری کوشش کیتی۔ [[صدرالدین آئینی]] نے اپنا وچار پیش کیتا کہ تاجک فارسی دا بگڑیا ہویا روپ نہیں ہے۔<ref name="Ido">Shinji ldo.</ref> تاجک اتے [[فارسی]] نوں دو جاں اک بولی منن پچھے<ref>Studies pertaining to the association between Tajik and Persian include Amanova (1991), Kozlov
(1949), Lazard (1970), Rozenfel'd (1961), and Wei-Mintz (1962).</ref> سیاست نال جڑیا ہویا مسئلہ ہے۔<ref name="Ido">Shinji ldo.</ref> اج تاجک نوں اپنے آپ وچّ وکھری [[لہندیاں ایرانی بولیاں|لہندی-ایرانی بولی]] منیا جاندا ہے اتے ایہہ فارسی اتے دری نال جڑے ہوئے ہون دے باو جود وی اوہناں توں وکھ ہے۔<ref>Review of Tajik.</ref>
تاجک [[افغانستان]] اتے [[تاجکستان]] دی سرکاری بولی ہے۔
==جغرافیائی ونڈ==
تریخی طور اتے [[سمرقند]] اتے [[بخارا|بخارہ]] (موجودہ [[ازبکستان]]) دو سبھ توں مشہور شہر ہے جتھے تاجک بولی بولی جاندی سی۔ اج بخارہ دے سارے تاجیک بلارے [[ازبک بولی]] وی جاندے ہن۔ سرکاری رپورٹاں مطابق ازبیکستان دی 5% آبادی تاجک بولی بولدی ہے۔ تاجکستان دی 80% آبادی تاجک بولی بولدی ہے۔
===لہجے===
# شمالی لہجے<ref name="Windfuhr, Gernot 2009">Windfuhr, Gernot. "Persian and Tajik." The Iranian Languages. New York, NY: Routledge, 2009. 421</ref>
# مرکزی لہجے<ref name="Windfuhr, Gernot 2009"/>
# دکھنی لہجے<ref name="Windfuhr, Gernot 2009"/>
# دکھنی-چڑھدے لہجے<ref name="Windfuhr, Gernot 2009"/>
==دھنی ویونت==
===[[سور]]===
معیاری تاجیک وچّ 6 سور دھنیم ہن۔
{| class="wikitable"
|+caption| تاجیک سور<ref name="Khojayori, Nasrullo 2009">Khojayori, Nasrullo, and Mikael Thompson. Tajiki Reference Grammar for Beginners. Washington, DC: Georgetown UP, 2009.</ref>
!
![[اگلے سور|اگلے]]
![[مرکزی سور|مرکزی]]
![[پچھلے سور|پچھلے]]
|-align=center
![[بند سور|بند]]
|и<br>{{IPA|/i/}}
|
|у<br>{{IPA|/u/}}
|-align=center
![[مدھلے سور|مدھلے]]
|е<br> {{IPA|/eː/}}
|ӯ<sup>1</sup><br>{{IPA|/ɵː/}}
|rowspan=2|о<sup>2</sup><br>{{IPA|/ɔː/}}
|-align=center
![[کھلھے سور|کھلھے]]
|а<br>{{IPA|/æ/}}
|
|}
===[[وئنجن]]===
تاجیک بھاشا وچّ 24 وئنجن دھنیاں ہن۔
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!
! [[ہونٹھی وئنجن|ہونٹھی]]
! [[دنتی وئنجن|دنتی]]/<br>[[دنت پٹھاری وئنجن|دنت پٹھاری]]
! [[اتر-دنتر پٹھاری وئنجن|اتر-دنتر پٹھاری]]
! [[الٹجیبھی وئنجن|الٹجیبھی]]
! [[تالوی وئنجن|تالوی]]
! [[کنٹھی وئنجن|کنٹھی]]
! [[سرینتری وئنجن|سرینتری]]
|-
![[ناسکی ڈکویں|ناسکی]]
|м<br> {{IPA|/m/}}
|н<br> {{IPA|/n/}}
|
|
|
|
|
|-
![[ڈکویں وئنجن|ڈکویں]]
|п б<br>{{IPA|/p/}} {{IPA|/b/}}
|т д<br>{{IPA|/t/}} {{IPA|/d/}}
|ч {{Unicode|ҷ}}<br> {{IPA|/tʃ/}} {{IPA|/dʒ/}}
|
|к г<br> {{IPA|/k/ /ɡ/}}
|қ<br> {{IPA|/q/}}
|ъ<br> {{IPA|/ʔ/}}
|-
![[کھہویں وئنجن|کھہویں]]
|ф в<br> {{IPA|/f/}} {{IPA|/v/}}
|с з<br> {{IPA|/s/}} {{IPA|/z/}}
|ш ж<br> {{IPA|/ʃ/}} {{IPA|/ʒ/}}
|
|
|х ғ<br> {{IPA|/χ/}} {{IPA|/ʁ/}}
|ҳ<br> {{IPA|/h/}}
|-
![[پھٹکواں وئنجن|پھٹکواں]]
|
|р<br>{{IPA|/r/}}
|
|
|
|
|
|-
![[سرکویں وئنجن|سرکویں]]
|
|л<br> {{IPA|/l/}}
|
|й<br> {{IPA|/j/}}
|
|
|
|-
|}
==ہور ویکھو==
*[[ایرانی بولیاں]]
*[[لہندیاں ایرانی بولیاں]]
== نوٹس ==
{{Reflist}}
[[گٹھ:بولیاں]]
| |||