"<span lang="ur">ویاہ دیاں رسماں</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
"{{TOCright}} “رسم رواج اک طرحاں دا کرم کانڈ ہندا ہے، ارتھات کسے کارج نوں لوکاں ولوں نردھارت و..." نال صفہ بنایا گیا۔ |
No edit summary |
||
لیک ۱ –
“رسم رواج اک طرحاں دا کرم کانڈ ہندا ہے، ارتھات کسے کارج نوں لوکاں ولوں نردھارت ودھی انوسار نبھاؤنا رسم اکھواؤندا ہے۔ ایوں رسم جدوں وار-وار نبھاؤن نال روڑھ ہو جاندی ہے، اس نوں رواج کیہا جاندا ہے۔”<ref>ڈاکٹر. جیت سنگھ جوشی، سبھیاچارک اتے لوکدھارا دے مول سروکار، تیجندربیر سنگھ، لاہور بکّ شاپ، 2- لاجپت رائے مارکٹ، نیڑے سوسائٹی سنیما، لدھیانہ، پنہ-340</ref>
ویاہ سنبندھی رسماں : ویاہ اک پڑھاء ہے۔ جس وچّ انیکاں رسماں دا پالن کیتا ہے۔ <br />
==ویاہ دی سنستھا دا نکاس-وکاس==
پراتن منکھ قدرتی منکھی جیون قدرتی نہ رہِ کے سماجک بن گیا ہے۔ جے منکھی رشتے قدرتی ہندے تاں سبھ منکھاں دا رشتہ اک ہندا۔ وکھ وکھ رشتیاں دی بنیاد ویاہ روپی سماجک سنستھا ہے۔ جدوں لنگک سمبندھا دی کھل سی تاں کوئی پرش استری توں بچیاں دی سرکھیا اتے گزارے دی پرواہ نہیں سی کردا۔ عورت نوں خود دیکھ بھال کرنی پیندی سی۔ اجہیاں سمسیاواں دے حلّ لئی پراچین منکھ نوں ویاہدی رسم اتپن کیتی۔ اس طرحاں کرن نالؤرت مرد اندر اک دوجے پرتی جاں پیدا ہون والی سنتان دے پالن-پوشن دی ذمہ واری دا اگیاس پیدا ہون لگا۔ اس طرحاں ویاہ دی رسم لوکاچار دا روپ دھار گئی۔ کیونکہ اس وچّ سموہا دی سہمتی سی۔ اچاریاں چترسین انوسار “ رگوید وچّ ورتمان ارتھاں وچّ ویاہ شبد نہیں ملدا” اوہ ارتھوو وید وچّ وئہ دی پرپاٹی دی ستھاپنا ہونی مندا ہے پرنتو ڈاکٹر. رادھا کرشنن انوسار،
==ویاہ
جنسی لوڑا دی پورتی سماج دے منکھ دی پردھان سمسیا ہے۔ ایہہ لوڑ قدرتی ہے۔ اس لوڑ نوں جدوں منڈا اتے کڑی سمجھن لگّ جاندے ہن تاں سماج اس لوڑ دی پورتی لئی اوہناں دا ویاہ کردا ہے۔ کام پرورتی دی پورتی لئی منکھ کئی سادھن اپناؤندا ہے۔ جہناں وچوں نجئج سنمبندھ ویاہ راہیں ہوند وچّ آؤدا ہے۔
ویاہ اک اجیہی سماجک سنسکرتک سنستھا ہے جہڑی عورت مرد نوں سماجک نیماں ادھین کام سنتشٹی دی پروانگی وی دندی ہے اتے منکھ ویکتی تو دے جیوک منووگیانک، ادھیاتمک اتے نیتک وکاس دیاں لوڑاں پوریاں کردی ہوئی پریوار وچّ ویکتی دے سانسکرتک سماجک اتے آرتھک ادھیکاراں دا نردھارن کردیاں اسدی ذمہ واری وی نسچت کردی ہے۔ اس سنستھا راہیں ہی منکھ ماں، پیو، دھی بھین، بھرا تے پتّ آدی دے رشتے وچّ بوجھدا ہویا سماج وچّ ستکارت ستھان پراپت کردا ہے۔ ویاہ سنستھا دو پریوار نوں اجیہے روپ وچّ بنّ دندی ہے، جس دوارا اوہ اک دوجے نال سہائک دا کم کردے ہن۔ ویکتی دے سماجیکرن لئی ویاہ دی رسم بہت ضروری ہے۔
لیک ۱۰ –
ایڈورڈ ویسٹر مارک انوسار ‘ویاہ اک جاں اک توں ودھ مرداں اتے عورتاں وچّ ستھاپت سمبنندھت ہے، جسنوں قانون جا جات دی پروانگی پرپات ہندی ہے، جس وچّ ویاہ نال سمبندھت دوہاں پکھاں اتے اوہناں دی پیدا ہون والی سنتان دے ادھیکار تے کرتوّ جڑے ہندے ہن۔ ویاہ منکھی نیتکتا اتے دیش دی طاقت دا سوما ہے۔
:
:اثر/اکا/مل چکائی ویاہ
:وٹے سٹے دا ویاہ
لیک ۲۲ –
:پرجاپتِ ویاہ
:پرتاوی ویاہ
[[پنجاب]] وچّ ویاہ دیاں وبھنّ ونگیاں ملدیاں ہن۔ ایہہ وبھنّ ونگیاں توں ایہہ سدھ ہندا ہے کہ [[پنجابی سبھیاچار]] دی پرمپرا، گوانڈھی سبھیاچار توں وکھری ہے۔
:پنّ دا ویاہ
:وٹا سٹہ
لیک ۴۴ –
===جنڈی کٹنا===
جنڈی کٹنا اک ہور رسم ہندی ہے۔ ‘جنڈی کٹنا’ اوہناں قدرتی آفتاں دے صفایا کرن دا پرتیکاتمک پرگٹاوا ہے جہڑیاں لاڑے دے راہ وچّ رکاوٹ بندیاں ہن۔ اہہ ورتارے مرد دی شکتی دے پرگٹاوے دے روپ وچّ اپنی ہوند رکھدے ہن۔”<ref>اوہی، پنہ-342</ref> ویاہ والے دن سبھ توں پہلاں نائی دھوئی دی رسم کیتی جاندی ہے۔ نائی دھوئی ویلے منڈے، کڑی نوں وٹنا ملیا جاندا ہے اتے بعد وچّ مامے ولوں شگن دے کے چونکی توں اتاریا جاندا ہے۔
===
برات جان تو پہلا جدو لاڑے دے اسدیاں بھیناں سیہرے بندیاں ہن تاں نال دی نال گانے وی گائے جادے ہن آٹے سرمہ پوائی ویلے وی گانے گائے جاندے ہن |
لیک ۷۹ –
<poem/>
===آنند کارج===
آنند کارج دی رسم بہت ہی مہتوپورن ہندی ہے۔ اس رسم وچّ ‘لاواں’
سچجی گرہستھی جیون جار سکھاؤن دا اپدیش دتا جاندا ہے۔”<ref> ڈاکٹر. راجونت کور پنجابی، پانی وار بنھے دیئے مائی، لوک گیت پرکاشن، سیکٹر-34اے، چنڈی گڑھ، پنہ 65</ref>
ڈولی تورن سمیں کڑی نوں پھر سنواریا شنگاریا جاندا ہے۔ لاڑے دی سسّ جوائی نوں شگن دندی ہے تے اسدا منہ مٹھا کراؤندی ہے تے پھر کڑی نوں وداع کیتا جاندا ہے۔
لیک ۱۵۳ –
بدھی روٹی کھا وے گیا ۔
ایہہ ریت کسے آدم بھرم ، وچار تے منوت دی رہند جاپدی ہے ۔ پراچین کال وچّ ویاہ سمیں جدوں جاننجی پرشاد چھکن لئی بھیٹھدے سن تاں دشمن قبیلے کھان دے پدارتھاں نوں منتراں نال بنھ دندے سن تے جدوں تر جاننجیاں دے نال آئے چیلے اتھوا ساؤری منتر پڑھ کے کھان دے پدارتھاں نوں ٹونے توں مکت نہیں سن کر لیندے ادوں تک اوہ کھانا ورجت ہندا سی ۔ پوٹھوہاری وچّ اس ریت نوں ‘منداونی’ کہندے ہن ۔
#ہرکیش سنگھ کہل ، پنجابی ورثہ کوش ، یونیسٹار بکس ، پنہ 442-43 ۔▼
#جیت سنگھ جوشی ، سبھیاچار تے لوک-دھارا ، وارث شاہ فاؤنڈیشن ، امرتسر ۔ ▼
#ڈاکٹر. سوہندر سنگھ بیدی ، جلد چھیویں ، پنجابی لوک-دھارا وشو کوش ، نیشنل بکّ شاپ ، چاندنی چونک دلی ۔ ▼
#اوہی ۔ ▼
#جیت سنگھ جوشی ، سبھیاچار تے لوک-دھارا ، وارث شاہ فاؤنڈیشن ، امرتسر ،2006 ۔ ▼
#ڈاکٹر. سوہندر سنگھ بیدی ، جلد چھیویں ، پنجابی لوک-دھارا وشو کوش ، نیشنل بکّ شاپ ، چاندنی چونک دلی ۔ ▼
#ڈاکٹر. سوہندر سنگھ بیدی ، جلد چھیویں ، پنجابی لوک-دھارا وشو کوش ، نیشنل بکّ شاپ ، چاندنی چونک دلی ۔ ▼
#اوہی ۔ ▼
#ڈاکٹر. مہیندر سنگھ وردی ، پنجاب دے لوک گیتاں وچّ پنجابی سبھیاچار دا چترن ، یونیسٹار بکس ، 2009 پنہ 81-82 ۔ ▼
#جیت سنگھ جوشی ، سبھیاچار تے لوک-دھارا ، وارث شاہ فاؤنڈیشن ، امرتسر ۔ ▼
#جیت سنگھ جوشی ، سبھیاچار تے لوک-دھارا ، وارث شاہ فاؤنڈیشن ، امرتسر ۔ ▼
#ڈاکٹر. سوہندر سنگھ بیدی ، جلد چھیویں ، پنجابی لوک-دھارا وشو کوش ، نیشنل بکّ شاپ ، چاندنی چونک دلی ، 1992 ، پنہ 1376 ۔▼
==ویاہ دیاں رسماں دی سارتھکتا==
ویاہ وچّ نبھاؤن والیاں ایہہ ساریاں رسماں دا عامَ جیون وچّ بہت وڈا ستھان ہے ایہہ ساریاں رسماں نوں نبھاؤن پچھے انیکاں ہی سبھیاچارک اتے سماجک کارن ہندے ہن۔ ویاہ دیاں رسماں راہیں منکھی رشتیاں دی آپسی سانجھ نوں پچھانیا جاندا ہے جو کہ منکھی جیون دی بنیاد دے ہن۔<br />
Line ۲۰۹ ⟶ ۱۹۶:
==ہور ویکھو==
*[[ڈولی دیاں رسماں]]
==کتاب حوالہ==
#ڈاکٹر. راجنوت کور پنجابی، پانی وار بنے دیئے مائی، 16 پنہ 17،19،26 توں 29
#بھپندر سنگھ خیرا، لوکدھار تے سبھیاچار، 219 توں220
Line ۲۱۶ ⟶ ۲۰۳:
==حوالے==
{{حوالے}}
▲#ہرکیش سنگھ کہل ، پنجابی ورثہ کوش ، یونیسٹار بکس ، پنہ 442-43 ۔
▲#جیت سنگھ جوشی ، سبھیاچار تے لوک-دھارا ، وارث شاہ فاؤنڈیشن ، امرتسر ۔
▲#ڈاکٹر. سوہندر سنگھ بیدی ، جلد چھیویں ، پنجابی لوک-دھارا وشو کوش ، نیشنل بکّ شاپ ، چاندنی چونک دلی ۔
▲#اوہی ۔
▲#جیت سنگھ جوشی ، سبھیاچار تے لوک-دھارا ، وارث شاہ فاؤنڈیشن ، امرتسر ،2006 ۔
▲#ڈاکٹر. سوہندر سنگھ بیدی ، جلد چھیویں ، پنجابی لوک-دھارا وشو کوش ، نیشنل بکّ شاپ ، چاندنی چونک دلی ۔
▲#ڈاکٹر. سوہندر سنگھ بیدی ، جلد چھیویں ، پنجابی لوک-دھارا وشو کوش ، نیشنل بکّ شاپ ، چاندنی چونک دلی ۔
▲#اوہی ۔
▲#ڈاکٹر. مہیندر سنگھ وردی ، پنجاب دے لوک گیتاں وچّ پنجابی سبھیاچار دا چترن ، یونیسٹار بکس ، 2009 پنہ 81-82 ۔
▲#جیت سنگھ جوشی ، سبھیاچار تے لوک-دھارا ، وارث شاہ فاؤنڈیشن ، امرتسر ۔
▲#جیت سنگھ جوشی ، سبھیاچار تے لوک-دھارا ، وارث شاہ فاؤنڈیشن ، امرتسر ۔
▲#ڈاکٹر. سوہندر سنگھ بیدی ، جلد چھیویں ، پنجابی لوک-دھارا وشو کوش ، نیشنل بکّ شاپ ، چاندنی چونک دلی ، 1992 ، پنہ 1376 ۔
[[گٹھ:پنجابی ویاہ]]
[[گٹھ:رہتل]]
[[گٹھ:پنجابی رہتل]]
| |||