"<span lang="ur">وولگا بلغاریہ</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

ایہہ خیال کیتا جاندا اے کہ وولگا بلغاریہ دی دھرتی تے سب توں پہلے [[فن اوگری لوک]] آباد ہوئے ۔ [[ترک]] نسل دے [[بلغار]] 660ء چ [[کبرات]] دے پتر [[کوترنگ]] دے آگوائی ہیٹھ ایتھے [[بحیرہ ازوف]] دے علاقےآں توں آئے ۔ اوہ 8ویں صدی تک [[ریاست ادیل یورال]] دے علاقے تک پہنچ گئے ، جتھے اوہ ایتھے دے رہن آلے کئی دوجے مختلف النسل قبیلےآن نال اتحاد کر کے 9ویں صدی عیسوی اخیر تک ایتھے دے غالب اکثریتی لوک بن گئے ۔ کجھ دوجے [[بلغار]] قبیلے لہندے ول ودھدے ہوئے کئی مہماں دے بعد [[دریاۓ ڈینیوب]] دے علاقےآں چ آباد ہوگئے جہڑا اج کل [[بلغاریہ]] آکھواندے نیں جتھے [[سلاو]] نسل دے لوکاں مدغم ہوگئے تے [[سلاو]] [[بولی]] تے مشرقی [[آرتھوڈکس]] مذہب اختیار کر لئیا ۔

[[ستمبر]] 1223ء چ [[سمارا]] [[شہر]] دے نیڑے [[چنگیز خان]] دی فوج دا ہراول دستہ [[سوبدائی بہادر]] دے پتر [[اوران]] دی قیادت ہیٹھ وولگا بلغاریہ چ داخل ہوئیا پر [[سمارا بیند دی لڑائی]] چ شکست کھا کے ناکام پرت گئیا ۔ 1236ء چ [[مغل|منگول]] مڑ واپس وولگا بلغاریہ تے حملہ آور ہوئے پر اوہناں نوں وولگا بلغاریہ نوں ، ایتھے داخلی خانہ جنگی دے باوجود فتح کرن چ 5 ورہے لگے ۔ اینج وولگا بلغاریہ [[الس جوجی]] دا حصہ بن گئیا ، جہڑا بعد چ [[طلائی اردو]] سلطنت کہلائیا (تے [[سائبیریا]] توں [[ھنگری]] تک دا علاقہ اس سلطنت دی حکمرانی تھلے سی )۔ اس دے بعد وولگا بلغاریہ وی گئی راجواڑےآں چ تقسیم ہوگئیا تے ہر راجواڑا [[طلائی اردو]] سلطنت ([[ترکی]] تے [[تاتاری]] [[بولی]] چ [[طلائی اردو|آلتین اوردا]]) دا باجگزار بن گئیا تے کجھ خودمختاری حاصل کر لئی ۔ 1430ء دے عشرے چ [[خانان قازان]] (کازان[[قازان خانیٹخانیت]]) وجود چ آئی جہڑی اینہاں سارےآں راجواڑےآں چوں بوہتی اہمیت آلی ریاست سی ۔

کجھ تریخ داناں دے مطابق وولگا بلغاریہ دی 80 فیصد توں ودھ آبادی [[مغل|منگول]] مداخلت دے دوران ماری گئی سی تے باقی آبادی نوں منگولاں نے اتلے علاقےآں چ آباد کر دتا گئیا ( اج دے [[تاتارستان]] تے [[چوواشیا]] چ) ۔ وولگا بلغاریہ دے [[گیاہستان|گیاہستاناں]] ([[سٹیپ]]) چ خانہ بدوش [[قپچاق]] تے [[مغل|منگولاں]] نوں آباد کیتا گئیا ۔ جس نال [[زراعت]] دی ترقی متاثر ہوئی ۔