"<span lang="ur">ہری سنگھ نلوا</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
لیک ۴۳ –
17 وساکھ آپ جی دا نوازیا
1894 بِ: مہاں سنگھ اتے فتہگڑھ دا سربتّ خالصہ
ایہہ خط 30 اپریل نوں اجے کجھ رات باقی سی کہ س. ہری سنگھ نلوے تک پہنچا دتا گیا۔ خط پڑھدیاں ہی س. ہری سنگھ دے دل وچ دیش پیار دی جوالا بھڑک انٹھی۔ اوہ جلدی نال انٹھے اتے خط نوں دوبارہ گہہ نال پڑھیا۔ ہن اوہناں دے ساہمنے دو رستے سن، اک بیماری توں اپنے سریر دی رکھیا اتے دوجا، خالصہ راج دی شان نوں بچاؤنا۔ اوہناں نے خالصہ راج لئی قربانی نوں زیادہ ضروری سمجھیا۔ اوہناں نے اسے ویلے پشاور وچ باقی رہی فوج نوں تیار کرکے جمرودی رن-بھومی ولّ کوچ کر دتا۔ ترن توں پہلاں سردار نے س. مہاں سنگھ دا اصل خط اتے اپنا پتر شیر-اے-پنجاب مہاراجہ رنجیت سنگھ ولّ تیز رفتار سانڈھنی سوار دے ہتھ بھیج دتا، جس وچ چھیتی توں چھیتی خالصہ فوج بھیجن دی منگ کیتی۔
ہن چھ ہزار پیدل، اک ہزار سوار، 18 توپاں اتے کجھ کھلھے سوار لے کے سردار ہری سنگھ نے 30 اپریل نوں جمرود دے جنگی میدان وچ پہنچ کے افغاناں انپر حملہ کر دتا۔ افغان اس گلّ توں اویسلے سن کہ اس حملے وچ نلوا وی ہے۔ پہلاں تاں اوہ اس حملے نوں جوش نال روکدے رہے۔ پر جدوں س. ہری سنگھ نلوے بارے پتہ لگا تاں اوہناں دے حوصلے ٹٹّ گئے۔ افغاناں نوں بھاجڑ پے گئی۔ ہریک افغان نے اک دوجے توں اگے نکل کے درھا خیبر وچ لک جان وچ ہی سمجھداری سمجھی۔ اس طرحاں افغاناں پاسوں س. ہری سنگھ نلوے نے 14 توپاں وی کھوہ لئیاں، جنہاں وچ توپ کوہ شکن وی سی جس نوں پہاڑ توڑ توپ وی کیہا جاندا سی۔ جدوں سارے افغان دوڑ کے چھپ گئے تاں س. ہری سنگھ نلوے نے سوچیا کہ ہن خالصہ فوج نوں قلعہ جمرود دے کیمپ وچ لجا کے آرام دوایا جائے۔ پر س. ندھان سنگھ پنج ہتھا، جت دے جوش وچ ویریاں دے سر ہویا درھے دے اندر چلا گیا۔ جدوں س. ہری سنگھ نے س. ندھان سنگھ نوں گفا دے اندر جاندے ویکھیا تاں جھٹّ اس نوں بلاؤن لئی گفا ولّ ودھیا۔ لال چٹان دے اندر چھپے ہوئے افغاناں نے تاڑ رکھی کہ جیوں ہی کوئی اندر داخل ہوئے تاں دبوچ لیا جاوے۔ س. ہری سنگھ نلوے دا باڈیگارڈ سردار اجائب سنگھ گفا ولّ ودھیا تاں گفا وچ چھپے افغان نے اجائب سنگھ دے گولی ماری۔ باڈیگارڈ اتھے ہی ڈھیری ہو گیا۔ اسے سمیں س. ہری سنگھ نے اپنا گھوڑا اگے کیتا تاں گفا وچوں ہور گولیاں چلیاں جس وچوں دو گولیاں نلوے دے لگیاں۔ انے نوں باقی سوار وی اتھے پہنچے اتے ویریاں نوں چن-چن ماریا پر جہڑا بھانا ورتنا سی، ورت چکا سی۔
سردار ہری سنگھ نلوا نے پھٹڑ ہون دے باو جود بڑے حوصلے نال گھوڑے دیاں واگاں قلعہ جمرود ولّ موڑ لئیاں اتے سدھے قلعے وچ پہنچ گئے۔ سردار مہاں سنگھ نے دھیان پوربک نلوے نوں گھوڑے توں اتاریا۔ پھٹاں وچوں لہو دے پھہارے چلدے ویکھ کے س. مہاں سنگھ دے ہتھاں دے طوطے انڈ گئے۔ پر حوصلہ نہ چھڈدے ہوئے، بڑے چتر پھٹّ-بنھ کولوں پھٹّ صاف کروا کے بنھا دتے۔ سردار ہری سنگھ نلوے نے اپنی حالت نازک ویکھی تاں اپنے سارے پرانے ساتھیاں نوں بلا کے، ایہناں کالے پربتاں وچ خالصائی جھنڈے دی عزت-آبرو قایم رکھن لئی اخیرلے سواساں تک ڈٹے رہن دی پریرنا کیتی۔ ایہہ وی آکھیا کہ میری موت دی خبر گپت رکھنی، اس نال خالصے دی فوجی شکتی برقرار رہیگی۔ اگے ہور وی کئی کجھ کہنا چاہندے سن پر گلّ پوری نہ کر سکے اتے بھور اڈاری مار گیا۔ ایہہ سماں 30 اپریل 1837 دی رات دا سی۔ س. مہاں سنگھ نے سردار نلوا دی آخری اچھا انوسار بھید گپت رکھن لئی راتو رات قلعے دی چڑھدی نکر ولّ سادے ڈھنگ نال قناتاں دے اندر سسکار کر دتا۔
== خالصہ سردار ==
سکھ فوج دے سردار ہوندیاں ہویاں اونہے [[سیالکوٹ]]، قصور، [[ملتان]]، [[کشمیر]] تے صوبہ سرحد نوں جتیا۔ اوہ درہ خیبر تک چلا گیا۔ اوہ پشاور تے کشمیر دا گورنر ریا۔ 1837 جمرود دی تھاں تے افغانیاں نال لڑدا ہویا ماریا گیا۔
Line ۵۳ ⟶ ۶۴:
[[Category:پنجابی جرنیل]]
[[Category:سکھ]]
[[شرینی:سکھ اتہاس]]
[[شرینی:پنجابی لوک]]
[[شرینی:اتہاس]]
[[en:Hari Singh Nalwa]]
| |||