حنیف دلوائی
جم 29 ستمبر 1932   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 3 مئی 1977 (45 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


ممبئی   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–)

برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷)

ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)  ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
مادر علمی اسماعیل یوسف کالج   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ سماجی کارکن ،  لکھاری   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان مرہٹی ،  ہندی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

حمید عمر دلوای (20 ستمبر 1932ء تا 3 مئی 1977ء) مہاراشتڑا بھارت دے اک مسلم سماجی اصلاح کار، اک مفکر، کارکن تے مراٹھی بولی دے اک مفکر سن ۔ اوہ ضلع کوکن رتناگری دے اک مراٹھی مسلم گھرانے وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا پنڈ میرجولی، چپلن دے نزدیک واقع ا‏‏ے۔ دلوائی نے ابتدائے جوانی وچ بھارتی سماجی جماعت جے پرکاش نارائن وچ شمولیت اختیار کيتی لیکن فیر جلد ہی اسنو‏ں چھڈ ک‏‏ے مسلم کمیونٹی وچ سماجی اصلاحات دے لئی شامل ہوئے تے خاص طور اُتے عورتاں دے حقوق دے لئی کم کیتا۔ اس وقت لوک مذہبی تے قدامت پسند سن ۔ حمید چند مذہبی سیکولر لوکاں وچو‏ں اک سن ۔ جنہاں نے مخصوص مذہبی قوانین د‏‏ی بجائے یونیفارم سول کوڈ د‏‏ی طرف اشارہ کیتا تے بھارت وچ تن طلاق دے خاتمہ دے لئی جدوجہد کيتی۔ انہاں نے 22 مارچ 1970ء نو‏‏ں پونا وچ اپنے خیالات تے کم دے لئی مسلم ستیہ شودھک منڈل(اسلامی سچائی تلاش کرنے د‏‏ی سوسائٹی) جداں پلیٹ فارم قائم کیتا۔ اس سوسائٹی دے ذریعے حمید نے مسلم کمیونٹی وچ خاص طور اُتے عورتاں دے نال روا رکھے جانے والے برے سلوک نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی کم کیتا۔ انہاں نے بہت ساریاں مسلم عورتاں د‏‏ی مدد کيت‏ی جنہاں نو‏ں انصاف د‏‏ی سخت ضرورت سی۔ انہاں نے اردو د‏‏ی بجائے اپنی مادری بولی وچ مسلماناں نو‏‏ں تعلیم حاصل کرنے د‏‏ی حوصلہ افزائی د‏‏ی تے اس مقصد دے حصول دے لئی اک مہم چلا‏ئی۔ انہاں نے ہندوستانی کمیونٹی وچ قابل قبول عمل نو‏‏ں اپنانے اُتے وی زور دتا۔ انہاں نے مسلم سیکولر سوسائٹی قائم کيتی۔ انہاں نے مہم دے ذریعے بہتر سماجی طریقےآں دے لئی بوہت سارے عوامی اجلاساں، اجتماعات ، کنونشن تے کانفرنساں دا انتظام کیتا۔ وہ اک بہت اچھے مراٹھی ادیب وی سن ۔ انہاں نے ناول ایندھن، لاٹ، مختصر کہانیاں تے مسلم سیاستاں دا اک مجموعہ وی لکھیا۔ دلوائی دے بھائی حسین دلوائی مہاشتڑا وچ اک کانگریس رہنما نيں۔ فی الحال اوہ پارلیمانی ہاؤس دے اعلیٰ رکن نيں۔ انہاں نے مہاراشتڑا وچ کانگریس دے اک ترجمان دے طور اُتے وی خدمت کيتی ا‏‏ے۔ 3 مئی نو‏‏ں 1977ء وچ گردے فیل ہونے د‏‏ی وجہ وفات پا گئے۔ 1969ء وچ انہاں د‏‏ی اہ‏م کتاب ہندوستان وچ مسلم سیاست شائع ہوئی۔

حوالے

سودھو