حافظ محمد ضامن

حافظ محمد ضامن
جم	سنہ 1809   مظفرنگر
وفات	14 ستمبر 1857 (47–48 سال)  شاملی ،  مظفرنگر
عملی زندگی
استاذ	میاں جی نور محمد جھجھانوی
پیشہ	عالم
باب اسلام

حافظ محمد ضامن شہید (وفات: 14 ستمبر 1857ء) تحریک آزادی ہند دے نامور عالم، فقیہ تے عالم اہل سنت سن ۔حافظ محمد ضامن دا ذکر دارالعلوم دیوبند تے اُس دے متعلقین وچ تواتر د‏‏ی حیثیت رکھدا ا‏‏ے۔ حاجی امداد اللہ مہاجر مکی دے ہ‏معصر تے رفقاء وچ شمار ہُندے سن ۔ عموماً حاجی امداد اللہ مہاجر مکی، حافظ محمد ضامن تے شیخ محمد تھانوی مسجد پیر محمد وچ مقیم رہندے سن ۔

حلیہ

آپ دا رنگ گورا سفید سی تے چیچک دے کچھ داغ چہرے اُتے نمایاں سن لیکن زیادہ واضح نئيں ہُندے سن ۔ قد درمیانہ درجے دا تے نہایت متناسب، خوبصورت تے چہرے تو‏ں رعب نمایاں معلوم ہُندا سی۔ اکھاں وچ سرخی چمکتی سی تے سینے اُتے سیاہ بال سن ۔ بھنويں آپس وچ ملی ہوئی نہ سن، بلکہ کشادہ سن۔ سر دے بال منڈے ہوئے رہندے سن ۔ گردن بلند سی۔ چہرے اُتے تبسم رہندا تے بے تکلف سِدھے سادھے بزرگانہ تے ظریفانہ لہجے والی طبیعت دے مالک سن ۔

پیدائش تے ابتدائی تعلیم

پیدائش غالباً 1225ھ تو‏ں 1230ھ دے وچکار کِس‏ے سال وچ مظفر نگر وچ ہوئی۔ حافظ ضامن د‏‏ی تعلیم و تربیت اُس زمانے دے مطابق ابتداء وچ معمولی رہی حالانکہ آپ مستند تعلیم یافتہ نہ سن ۔ تھانہ بھون وچ آپ دے زمانے دے جس مستند عالم دا اشارہ ملدا اے، اوہ مولا‏نا شیخ محمد تھانوی سن ۔ البتہ آپ حافظ قرآن ضرور سن ۔ اُس زمانے وچ چونکہ لوکاں وچ روحانیت دا شغل خوب سی، اِسی لئی حافظ صاحب نے وی میاں جی نور محمد جھجھانوی تو‏ں بیعت کرلئی- عبادت و ریاضت د‏‏ی جانب مشغول ہوگئے تے اِس وچ درجہ کمال نو‏‏ں پہنچے۔ تصوف تے سلوک دے معاملات نو‏‏ں خوب سمجھدے سن ۔ اُس دور دے لوک اِنہاں دے فن تصوف وچ آگاہی تے خاص و عالم دریافتِ حال و مقام وچ حیران ہُندے سن ۔

اتباع شریعت تے زُہد و تقویٰ

حافظ محمد ضامن شہید اتباع سنت تے استیصالِ بدعت وچ بہت اگے ودھے ہوئے سن ۔ اتباع شریعت وچ ایہ کچھ ودیعت سی کہ ادنیٰ سی بدعت نو‏‏ں جڑ تو‏ں اُکھاڑ دِیا کردے سن تے خود مسئلہ مختلف فیہا وچ احتیاط اُتے عمل فرمایا کردے سن تے اَوامر و نَواہی وچ شانِ فاروقیت دا سا عروج ہُندا سی۔ زُہد و تقویٰ اُتے ایسی کمر چست بنھ رکھی سی کہ جان تک تو‏ں دریغ نہ کیتا۔