حافظ محمد ضامن
حافظ محمد ضامن | |
---|---|
جم | سنہ 1809 |
وفات | 14 ستمبر 1857 (47–48 سال) |
عملی زندگی | |
استاذ | میاں جی نور محمد جھجھانوی |
پیشہ | عالم |
باب اسلام | |
ترمیم |
حافظ محمد ضامن شہید (وفات: 14 ستمبر 1857ء) تحریک آزادی ہند دے نامور عالم، فقیہ تے عالم اہل سنت سن ۔حافظ محمد ضامن دا ذکر دارالعلوم دیوبند تے اُس دے متعلقین وچ تواتر دی حیثیت رکھدا اے۔ حاجی امداد اللہ مہاجر مکی دے ہمعصر تے رفقاء وچ شمار ہُندے سن ۔ عموماً حاجی امداد اللہ مہاجر مکی، حافظ محمد ضامن تے شیخ محمد تھانوی مسجد پیر محمد وچ مقیم رہندے سن ۔
حلیہ
سودھوآپ دا رنگ گورا سفید سی تے چیچک دے کچھ داغ چہرے اُتے نمایاں سن لیکن زیادہ واضح نئيں ہُندے سن ۔ قد درمیانہ درجے دا تے نہایت متناسب، خوبصورت تے چہرے توں رعب نمایاں معلوم ہُندا سی۔ اکھاں وچ سرخی چمکتی سی تے سینے اُتے سیاہ بال سن ۔ بھنويں آپس وچ ملی ہوئی نہ سن، بلکہ کشادہ سن۔ سر دے بال منڈے ہوئے رہندے سن ۔ گردن بلند سی۔ چہرے اُتے تبسم رہندا تے بے تکلف سِدھے سادھے بزرگانہ تے ظریفانہ لہجے والی طبیعت دے مالک سن ۔
پیدائش تے ابتدائی تعلیم
سودھوپیدائش غالباً 1225ھ توں 1230ھ دے وچکار کِسے سال وچ مظفر نگر وچ ہوئی۔[۱] حافظ ضامن دی تعلیم و تربیت اُس زمانے دے مطابق ابتداء وچ معمولی رہی حالانکہ آپ مستند تعلیم یافتہ نہ سن ۔ تھانہ بھون وچ آپ دے زمانے دے جس مستند عالم دا اشارہ ملدا اے، اوہ مولانا شیخ محمد تھانوی سن ۔ البتہ آپ حافظ قرآن ضرور سن ۔ اُس زمانے وچ چونکہ لوکاں وچ روحانیت دا شغل خوب سی، اِسی لئی حافظ صاحب نے وی میاں جی نور محمد جھجھانوی توں بیعت کرلئی- عبادت و ریاضت دی جانب مشغول ہوگئے تے اِس وچ درجہ کمال نوں پہنچے۔ تصوف تے سلوک دے معاملات نوں خوب سمجھدے سن ۔ اُس دور دے لوک اِنہاں دے فن تصوف وچ آگاہی تے خاص و عالم دریافتِ حال و مقام وچ حیران ہُندے سن ۔[۲]
اتباع شریعت تے زُہد و تقویٰ
سودھوحافظ محمد ضامن شہید اتباع سنت تے استیصالِ بدعت وچ بہت اگے ودھے ہوئے سن ۔ اتباع شریعت وچ ایہ کچھ ودیعت سی کہ ادنیٰ سی بدعت نوں جڑ توں اُکھاڑ دِیا کردے سن تے خود مسئلہ مختلف فیہا وچ احتیاط اُتے عمل فرمایا کردے سن تے اَوامر و نَواہی وچ شانِ فاروقیت دا سا عروج ہُندا سی۔ زُہد و تقویٰ اُتے ایسی کمر چست بنھ رکھی سی کہ جان تک توں دریغ نہ کیتا۔ [۳]