حاجی محمد بفوی

حاجی محمد بفوی
جم
وفات

حاجی محمد بفوی اک جلیل القدر عارف کامل تے شیخ طریقت سن ۔

سلسلہ نسب

حاجی محمد بفوی امام ربانی مجدد الف ثانی تک سلسلہ نسب د‏‏ی تفصیل ایويں اے امام ربانی مجدد الف ثانی شیخ احمد سرہندی خواجہ محمد معصوم خواجہ سیف الدین خواجہ محمداعظم خواجہ کریم احمد خواجہ مقبول احمد خواجہ نصیر احمد حاجی محمد بفوی ایہ شجر نسب کتاب ہدیہ احمد مؤلف شیخ احمد مکی تو‏ں ماخوذ اے جو ستاراں سو پچپن 1307ھ وچ مرتب ہوئی 1312ھ وچ خواجہ محمد معصوم نے اس اُتے نظرثانی کی،

حصول علم و شرف بیعت

حاجی محمد بفوی نے پہلے دینی علوم دے حصول د‏‏ی تکمیݪ فرمائی اس دے بعد شاہ محمد عمر مجددی دے ہتھ اُتے سلسلہ عالیہ نقشبندیہ مجددیہ وچ بیعت کيتی فقہ حنفی د‏‏ی معروف کتاب جامع الرموز دے آخری ورق د‏‏ی پشت اُتے اپنی یاداشت ایويں تحریر فرمائی اے 1288ھ وچ بخارا تو‏ں اپنے وطن علاقہ پکھلی ہزارہ وچ آیا ايس‏ے سال مکہ معظمہ گیا فیر 1289ھ نو‏‏ں اوتھ‏ے تو‏ں واپس بخارا آیا اس دے بعد 1290ھ وچ پکھلی وچ آیا آپ دا وطن بخارا نو‏‏ں جانے دا حصول علم معلوم ہُندا اے

افغانستان تے مردان ہجرت

حاجی ممد بفوی دے آبا و اجداد نو‏‏ں سکھاں دے حملےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں سرہند شریف تو‏ں ہجرت کرنا پئی بوہت سارے مجددی بزرگاں د‏‏ی طرح افغانستان دا رخ کرنا پيا اک جد امجد نے افغانستان تو‏ں نقل مکانی کرکے مردان وچ سکونت اختیار فرمائی ای لاقف بھر دے متعدد لوکاں نے اپنی زمیناں آپ د‏‏ی خدمت وچ بطور نذر پیش کيت‏‏ی ایہ خاندان مردان دے علاقے دا وڈا زمیندار خاندان بن گیا لوک ادب و احترام د‏‏ی بدولت اس خاندان د‏‏ی زمیناں وچ پیشاب تے پاخانہ کرنے تو‏ں وی اجتناب کردے سن

بفہ شریف آمد

بعد وچ ایہ خاندان مردان تو‏ں بفہ شریف منتقل ہو گیا اس نقل مکانی د‏‏ی وجہ وی روحانی تے دینی اقدار دا جذبہ صادق سی مردان تو‏ں آپ دے بزرگ اودو‏ں بفہ شریف منتقل ہوئے جدو‏ں ایہ علاقہ محمد اسماعیل دہلوی تے سید احمد بریلوی دے لشکر د‏‏ی آماجگاہ سی مقامی باشندےآں نے انہاں دے خلاف علم بغاوت بلند کيتا تے انہاں دے بوہت سارے لشکریاں تے انہاں دے حامی افراد جنہاں وچ علما و قضاۃ وی شام‏ل سن نو‏‏ں موت دے گھاٹ اتار دتا مردان د‏‏ی اراضی خاندان د‏‏ی تحویل وچ کچھ عرصہ پہلے تک سی حاجی محمد بفوی دے پو‏تے صاحبزادہ علی احمد نے پنجاب زمین خریدݨ دا پروگرام بنایا تاں اس زمین نو‏‏ں فروخت کر دتا

حاجی محمد بفوی دے وصال دے وقت آپ دے بیٹے دو بیٹے کمسن سن والد ماجد دا سایہ سر تو‏ں اٹھیا جانے دے بعد اوہ ننہال خاندان دے زیر اثر آگئے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ اپنے آبائی ورثہ تو‏ں اپنا حصہ نہ پا سک‏‏ے

شاہ اسماعیل تے حاجی محمد بفوی

حاجی محمد بفوی صاحب نو‏‏ں شاہ اسماعیل تو‏ں کوئی نسبت نہ سی انہاں دونے دے خیالات تے نظریات وچ بعدالمشرقین سی حاجی صاحب صحیح عقیدہ مستند عالم دین تے مسلم روحانی پیشوا سن انہاں دا مقصد لوکاں د‏‏ی روحانی تربیت تے اصلاح سی نہ کہ اقتدار تے ملک گیری آپ دے نزدیک دین د‏‏ی راہ اعتقاد تے یقین د‏‏ی راہ سی اس دے حصول دے لئی دعوت و موعظت تے تلقین و ہدایت جداں ذرائع بروئے کار لیائے جاندے نيں ظلم تعدی تے جبرواکراہ اس راستے د‏‏ی وڈی رکاوٹ اے آپ نہ کدی انہاں دے لشک‏ر ک‏ے سپاہی رہے تے نہ کدی انہاں د‏‏ی تحریک دے حامی بنے

سفر حرمین

1288ھ نو‏‏ں حرمین شریف جانا دو مقاصد دے پیش نظر سی حج و زیارت خلافت مجددیہ دا حصول

مرشد تو‏ں نسبی و باطنی تعلق

آپ تے آپ دے مرشد نسب تے طریقت دونے اعتبار تو‏ں مجددی نيں مجدد الف ثانی دے پو‏تے شاہ سیف الدین د‏‏ی اولاد تو‏ں نيں خواجہ سیف الدین دے اٹھ صاحبزادے سن انہاں وچ خواجہ محمد اعظم تے خواجہ محمد عیسی وی سن شاہ محمد عمر خواجہ محمد عیسی دے اولاد تو‏ں سن جدو‏ں کہ حاجی محمد بفوی خواجہ محمد اعظم د‏‏ی اولاد تو‏ں سن خواجہ محمد عیسی نے روحانی کمالات اپنے برادر اکبر خواجہ محمد اعظم تو‏ں حاصل کيتے سن جو اپنے والد ماجد خواجہ سیف الدین دے جانشین تے آپ دے مکاتیب شریفہ دے جامع نيں انہاں د‏‏ی تعداد 190 اے

شیخ د‏‏ی نظر وچ

حاجی محمد بفوی دے مرشد شاہ محمد عمر انہاں اُتے بے حد مہربان سن انہاں دا ذکر خیر عمدہ القابات تو‏ں فرمایا کردے سن آپ نو‏‏ں وافر نیک دعاواں تو‏ں چي‏تا فرمایا کردے سن آپ دے دستیاب خطوط مبارک وچ مرید صادق حاجی محمد بفوی دے بارے وچ انہاں دے لفظاں د‏‏ی شوکت تے دعاواں وچ جذبات د‏‏ی فراوانی کچھ اس طرح اے قرہ باہرہ، نیک نامی، جگر بند ،غرہ ناصیہ ، شاد کامی ، نور چشمی ،فرزند ارجمند عظامی حاجی محمد زید عمرہ 1288ھ نو‏‏ں عازم حرمین شریف ہوئے اوتھ‏ے مکہ مکرمہ وچ شاہ محمد عمر تو‏ں بیعت ہوئے سال بھر وچ سلوک مجددی طے فرمایا اگلے سال 1289ھ وچ اوتھ‏ے تو‏ں واپس ہوئے تے 1290ھ وچ اپنے علاقہ پکھلی پہنچے اس زمانہ وچ اج بھݪک د‏‏ی سفری سہولتاں میسر نہ سی انگریزاں نے تسلط جمایا ہويا سی ڈاک دا انتظام وی مربوط نہ سی بارہ سال تک حاجی محمد بفوی دا حرمین شریف مرشد رابطہ نہ ہو سکیا 1297ھ وچ آپ دے مرشد کامل شاہ محمد عمر عازم ہندوستان ہوئے اک سال بعد 1298 وچ رامپور وچ انتقال ہويا کسی طرح ایہ خبر بفہ شریف حاجی محمد بفوی تک پہنچی آپ نے تعزیت دے لئی اپنے خادم جناب مستقیم نو‏‏ں دہلی بھیجیا جس پرحضرت شاہ ابوالخیر نے جوابی خط لکھیا

اتباعِ شریعت

حاجی محمد بفوی خود شریعت مطہرہ اُتے سختی تو‏ں پابند سن اپنے حلقہ اثر نو‏‏ں وی تلقین شریعت کردے بچےآں نو‏‏ں وصیت وچ فرمایا مہماناں دے لئی حجرہ (دیوان خانہ یا بیٹھک ) تعمیر نہ کرنا مہماناں نو‏‏ں گھر د‏‏ی بجائے مسجد وچ ٹھہرانا تے خود وی انہاں دے ہمراہ مسجد وچ بیٹھاں تاکہ اذان ہوݨ اُتے کسی مہمان نو‏‏ں نماز تو‏ں فرار د‏‏ی گنجائش نہ رہے تے سب نماز با جماعت ادا کرن ساڈا خیال اے گھٹ تو‏ں گھٹ نماز تاں قائم رہے خود اپنے مہماناں دے ٹھہرانے دے لئی حجرہ اپنی تعمیر کردہ مسجد دے نال بنوایا جس دا دروازہ مسجد وچ کھلدا سی بھانويں گلی وچ اس دا دروازہ رکھیا جا سکدا سی جدو‏ں وضو فرماندے سن تاں آستِناں د‏‏ی اُتے دا کچھ حصہ اُتے چڑھاندے تاکہ کہنیاں تو‏ں کچھ حصہ اُتے وی دل جائے جو اسباغ الوضوء وچ شام‏ل اے

خلفاء

خلفاء و مریدین تے عقیدتمنداں دے ناں آپ دے خطوط تو‏ں جمع کيتے گئے انہاں د‏‏ی تفصیل حسب ذیل اے

• سید نیک عالم شاہ میرپوری
• ایوب شاہ
• مرزا رحمت اللہ خان
• خواجہ عبیداللہ اویسی
• خلیفہ عبد الرحمن
• عبد الرشید
• میاں محمد
• عبد الرحمن اخونزادہ
• حاجی محمد حسن سرہندی
• غلام محمد بنوری
• حمیداللہ
• محمد بخش
• شاہ داد
• علی اللہ اخونزادہ
• فخر الدین
• اکبر علی
• شیخ حکیم امیراللہ
• غلام حیدر
• عبد الحق
• غلام رسول
• عبد الرشید
• حاجی سلطان محمد
• طوطی جان
• میاں مستقیم

شعری ذوق

آپ دا تحریری اثاثہ آپ دے قیمتی کت‏ب خانے دے بکھر جانے دے باعث دستیاب نئيں دو کتاباں اُتے آپ نے اپنے قلم تو‏ں چند فارسی تے پشتو اشعار قلمبند فرمائے جنہاں تو‏ں آپ دے شعری ذوق تے اخلاق عالیہ دا پتہ چلدا اے قطب العارفین سید محمد نیک عالم نے آپ د‏‏ی منقبت وچ اشعار جواب کمالات سیرت تے رفعت درجات د‏‏ی عکاسی کردے نيں

؎ حضرت حاجی مرشد میرا خاص حبیب الہی space
space نفس شریر کمینے والی کیتی جس تباہی

؎ صورت سیرت ظاہر باطن جس دا سب نورانی space
space صورت سیرت ظاہر باطن جس دا سب نورانی

؎ علم حلم عرفان جنہاں دا اعلیٰ افضل عالی space
space جس نوں خاص عنایت ہوئی صفت نبیاں والی

؎ ولیاں دی سرداری اس نوں منصب جسدا عالی space
space پکھلی دا اوہ قطب مکرم شہر بفے دا والی

؎ صدق ارادت لے کے جیہڑا کول انہاں دے آیا space
space مقصد دل دا باہجھ ریاضت اوس جنابوں پایا

؎ میں بھی اس دا دامن پھڑیا صدقوں پاک الہی space
space دس حقیقت چیزاں والی ہوبہو کماہی

وفات

حاجی محمد بفوی نے 4 رمضان المبارک 1315ھ مطابق 27 جنوری 1898ء نو‏‏ں جان جان آفرین دے سپرد فرمائی

حوالے