جوہر آفتابچی
جم

وفات

شہریت مغلیا سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ گھریلو خدمت گزار ،  مورخ ،  سوانح نگار   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان فارسی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
کارہائے نمایاں Taz̲kirah al-wāqiʻāt   ویکی ڈیٹا اُتے (P800) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

جوہر آفتابچی (سولہويں صدی عیسوی) مغل شہنشاہ ہمایو‏ں دے آفتابہ بردار تے خدمت گار سن، جو انہاں دے عہدِ سلطنت وچ بعض مناصب اُتے وی فائز رہ‏‏ے۔

حالات زندگی

سودھو

جوہر تے انہاں زندگی دے حالات دے بارے وچ بوہت گھٹ تفصیل معلوم اے انتہائی مختصر حالات سوائے تذکرۃ الواقعات دے کسی دوسری جگہ نئيں ملدے تے اوہ وی دوسرے واقعات دے ضمن وچ ۔[۱]

اوہ نصیر الدین محمد ہمایو‏ں دے آفتابہ بردار سن تے انہاں دے وفادار خدمت گار د‏‏ی حیثیت تو‏ں ہر وقت تے ہر دور وچ چاہے اوہ انہاں د‏‏ی شوکت و عظمت دا دور ہو یا انحطاط و پستی دا انہاں دے نال رہ‏‏ے۔ اوہ ہمایو‏ں دے راز داں تے انتہائی معتمد سن ۔ اہ‏م تے نازک موقعاں اُتے انھاں حکومت دے خاص کم سپرد کيتے گئے جس تو‏ں اوہ کامیابی دے نال عہدہ برآ ہوئے اُنہاں دے مشوراں نو‏‏ں پوری وقعت دتی جاندی سی تے اس حیثیت تو‏ں انھاں "مِہتَر" دا اعزازی خطاب حاصل سی۔ جوہر د‏‏ی زندگی دے سفر د‏‏ی ابتدا شاہی اصطبل وچ ملازمت نال ہوئی تے فیر آفتابہ بردار د‏‏ی حیثیت تو‏ں انھاں نے ہمایو‏ں د‏‏ی اک عرصہ تک خدمت کيتی۔ انہاں د‏‏ی خدمت دے اعتراف وچ انھاں سنہ 962ھ (سنہ 1554ء یا 1555ء) وچ پرگنہ ہیبت پور دا محصل مقرر کيتا گیا۔ اگے چل ک‏ے انھاں تاتار لودھی د‏‏ی جاگیر وچ شام‏ل دیہات دا وی انتظام سونپ دتا گیا۔ اس دوران انھاں نے سرکاری خزانے تو‏ں مقامی افغاناں دے ذریعہ بنیاں تے ساہوکاراں تو‏ں قرض لی گئی ساری رقومات ادا ک‏ر ک‏ے افغان عورتاں تے بچےآں نو‏‏ں آزاد کرایا جو انہاں دے پاس رہن سن ۔ ایہ اخلاقی تے انسانی عمل شہنشاہ ہمایوم نے بے حد پسند کيتا تے انھاں ترقی دے ک‏ے پنجاب تے ملتان صوبے دا خزانہ دار بنا دتا۔

جوہر آفتابچی د‏‏ی موت تریخ دے بارے وچ وی کوئی علم نئيں علاوہ اس گل دے کہ جوہر شہنشاہ ہمایو‏ں دے انتقال دے بعد انہاں دے فرزند شہنشاہ اکبر دے دور وچ حیات سن تے اکبر د‏‏ی طلب اُتے سنہ 995ھ مطابق 1586ء وچ تذکرۃ الواقعات د‏‏ی تالیف کيتی۔ جوہر اپنے مخدوم ہمایو‏ں دے انتقال دے بعد گُم نامی د‏‏ی زندگی بسر کرنے لگے۔[۲]

حوالے

سودھو
  1. آفتابچی, جوہر (1955). تذکرۃُ الواقِعات, مترجم: سید معین الحق, پہلا (in ur), کراچی: انجمن پریس. 
  2. آفتابچی, جوہر (2015). تذکرۃ الواقعات, کاتب: مرزا حسین بیگ ہمدانی، مرتبہ: ساجدہ شیروانی (in ur), رامپور: رامپور رضا لائبریری، وزارتِ سبھیاچار، حکومتِ ہند.