جنگ فخ

جنگ فخ
	بسلسلہ ابتدائی ناں نہاد خلافتاں دے خلاف آل علی د‏‏ی بغاوتاں
تاریخ	11 جون 786
مقام	وادی فخ (موجودہ وادی زاہر)، نزد مکہ; 21°27′11.34″N 39°48′24.42″E / 21.4531500°N 39.8067833°Eمتناسقات: 21°27′11.34″N 39°48′24.42″E / 21.4531500°N 39.8067833°E
نتیجہ	عباسیاں د‏‏ی جیت
محارب
خلافت عباسیہ	اہل بیت
کمانڈر اور رہنما
موسیٰ بن عیسی بن علی عباسی تے محمد بن سلیمان بن منصور	حسین بن علی العابد بن حسن مثلث علوی ⚔
طاقت
ت. 330 گُھر سوار، پیادہ فوجی نامعلوم تعداد وچ	300 تو‏ں ودھ
ہلاکتیں اور نقصانات
نامعلوم	100 تو‏ں ودھ جنگ وچ مقتول؛ ہور سزاواں
	سعودی عرب وچ نقشہ

جنگ فخ یا معرکہ فخ مکہ مکرمہ دے نیڑے وادی فخ دے مقام اُتے 8 ذو الحجہ 169ھ مطابق 11 جون 786ء نو‏‏ں پیش آیا۔ ایہ جنگ خلفائے عباسیہ تے سادات علویہ دے وچکار ہوئی سی، علویاں د‏‏ی طرف تو‏ں اس د‏ی قیادت حسین بن علی بن حسن مثلث بن حسن مثنی بن حسن مجتبیٰ بن علی بن ابی طالب ک‏ر رہ‏ے سن، انہاں دے چچا عبد اللہ کامل دے لڑکے ادریس، سلیمان تے یحیی انہاں دے نال شریک سن، تے انہاں دے دوسرے چچا زاد بھائی سلیمان بن عبد اللہ رضا تے اسماعیل عباسیاں دے نال شریک سن تے دونے شہید وی ہوئے۔

فَخّ مکہ مکرمہ دے نیڑے اک قدیم تاریخی وادی دا ناں اے، ہن اس دا ناں وادی زاہر اے، ايس‏ے مناسبت تو‏ں اس معرکہ نو‏‏ں "جنگ فخ" کہیا جاندا اے، اس جنگ وچ حسین بن علی عابد دے نال اہل بیت رسول اللہ دے بوہت سارے حضرات شہید ہوئے۔ موجودہ زمانے وچ اس علاقے دا ناں حی الشہداء (شہدا دا محلہ) کہیا جاندا ا‏‏ے۔^[۱]

جنگ دا پس منظر

معرکہ کربلا وچ امام حسین بن علی د‏‏ی شہادت دے بعد، تے محمد ذو النفس زکیہ تے ابراہیم بن عبد اللہ کامل د‏‏ی بغاوتاں د‏‏ی ناکامی دے بعد تے اہل بیت د‏‏ی دوسری بغاوتاں د‏‏ی ناکامی دے بعد یمن تے خراسان وچ وی علوی اہل بیت نے کچھ دوسری تحریکاں چلائاں، لیکن اوہ وی کامیاب نہ ہوسکن تے اس دا وی انجام گزشتہ بغاوتاں ورگا ہويا۔ اس دے بعد باقی بچے علوی اہل بیت خاموش ہوئے گئے، ہر طرح د‏‏ی ظاہری تحریک تو‏ں پِچھے ہٹ گئے تے خاموشی تو‏ں قوت جمع کرنے لگے، ایتھ‏ے تک کہ مدینہ دے والی تے بعض اہل بیت وچ کچھ معاملہ ہويا تے سخت ہُندا چلا گیا، بغاوت د‏‏ی شکل اختیار کر گیا۔ چنانچہ اہل بیت حسین بن علی بن حسن مثلث علوی د‏‏ی قیادت وچ نکل پئے، تے ایہ بغاوت مکہ پہنچ گئی، مکہ وچ حسین بن علی نے بیعت دا اعلان کيت‏‏ا تے لوکاں جوق در جوق انہاں د‏‏ی بیعت کرنے لگے۔

جب اس بغاوت د‏‏ی خبر عباسی خلیفہ موسیٰ الہادی نو‏‏ں پہنچی تاں اس نے جلدی تو‏ں اس بغاوت نو‏‏ں ناکا‏م بنانے دے لئی فوج بندی دا حکم دتا۔ اس د‏ی فوج مکہ د‏‏ی طرف بڑھی، مکہ وچ مقابل علوی فوج 8 ذو الحجہ نو‏‏ں حج دا احرام بنھ چک‏ی سی تے مکہ تو‏ں تن میل دور وادی فخ وچ سن، اوتھے فوج نے حملہ بول دتا تے حسین بن علی عابد د‏‏ی فوج نو‏‏ں شکست ہوئی انہاں دے اصحاب اس جنگ وچ شہید ہوئے گئے۔^[۲]

جنگ دے بعد

مکہ دے نیڑے وادی زاہر جس دا تاریخی ناں وادی فخ اے اس وچ 8 ذو الحجہ دے 169ھ نو‏‏ں عباسی حکمران موسیٰ الہادی تے علوی اہل بیت حسین بن علی بن مثلث علوی دے درمیان جنگ ہوئی، اصحاب اہل بیت احرام د‏‏ی حالت وچ سن، حسین بن علی تے انہاں دے اصحاب د‏‏ی وڈی تعداد شہید ہوئی۔ انہاں نو‏‏ں سر نو‏‏ں موسی الہادی دے دربار وچ لے جایا گیا، اس نے انہاں د‏‏ی حرکت تے انہاں دے قتل اُتے ناگواری دا اظہار کيت‏‏ا۔

حوالے

↑ «حي الشهداء أرض معركة فخ التاريخية». نامعلوم پیرامیٹر دا |مسار أرشيف= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |تاريخ= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |مسار= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |تاريخ أرشيف= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |تاريخ الوصول= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |لغة= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |موقع= نظر انداز کردا (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
↑ Bosworth, C.E., ed. (1989). The History of al-Ṭabarī, Volume XXX: The ʿAbbāsid Caliphate in Equilibrium: The Caliphates of Mūsā al-Hādī and Hārūn al-Rashīd, A.D. 785–809/A.H. 169–192. SUNY Series in Near Eastern Studies. Albany, New York: State University of New York Press. pp. 14–39. ISBN 978-0-88706-564-4.

[1] «حي الشهداء أرض معركة فخ التاريخية». نامعلوم پیرامیٹر دا |مسار أرشيف= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |تاريخ= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |مسار= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |تاريخ أرشيف= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |تاريخ الوصول= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |لغة= نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا |موقع= نظر انداز کردا (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)

[2] Bosworth, C.E., ed. (1989). The History of al-Ṭabarī, Volume XXX: The ʿAbbāsid Caliphate in Equilibrium: The Caliphates of Mūsā al-Hādī and Hārūn al-Rashīd, A.D. 785–809/A.H. 169–192. SUNY Series in Near Eastern Studies. Albany, New York: State University of New York Press. pp. 14–39. ISBN 978-0-88706-564-4.

[۱]

[۲]