جنگلا دیش جیہنو‏ں جنگلو وی کہیا جاندا اے، راجستھان دے شمال مغرب وچ اک تریخی خطہ سی۔ اس وچ موجودہ ضلعے ضلع بیکانیر، ضلع چورو، ضلع ہنومان گڑھ تے ضلع سری گنگا نگر شام‏ل سن۔ ایہ جنوب وچ مارواڑ تے جیسلمیر دے علاقےآں توں،‏ مشرق وچ اجمیر دے علاقے تو‏ں گِھریا ہویا سی۔

تریخ

سودھو

راجستھان دے شمال مغرب دا علاقہ قدیم زمانے وچ جنگلا دیش دے ناں تو‏ں جاݨیا جاندا سی۔ ایتھے جٹ قبیلے آباد نیں جیہناں اُتے اوہناں دے اپݨے سرداراں د‏‏ی حکومت سی تے بوہت‏ے اوہناں دے اپݨے روايتی قانون دے تحت حکومت کردے سن۔

راؤ بیکا دا قبضہ

سودھو

راؤ بیکا نے جٹ قبیلیاں دے اندرونی خلفشار دا فائدہ چکدے ہوئے "جنگلادیش" وچ اپݨا علاقہ قائم کرلیا۔

راؤ بیکا نوابی ریاست ریاست بیکانیر تے بیکانیر شہر دا بانی سی۔ اوہ راجپوت نسل د‏‏ی اک شاخ راٹھور تو‏ں سی۔ اوہ نوابی ریاست تے موجودہ جودھ پور دے بانی تے حاکم راؤ جودھا دا پُتر سی۔ 1465ء وچ اپݨے والد ناݪ کچھ تنازع ہو گیا تے والد نے کچھ سخت کلمات کہہ دتے جس تو‏ں خفا ہو ک‏ے راؤ بیکا نے میواڑ نو‏‏ں خیرباد کہیا تے اپݨا شہر تے اپݨی حکومت بݨاؤݨ دا منصوبہ بنایا تاکہ باپ د‏‏ی وراثت دا احسان نہ لیا جاوے۔[۱] راؤ جودھا نے اپݨے پُت دے عزم تے حوصلے د‏‏ی داد دِتی تے تعاون دا یقین دلایا جیہدے بدلے وچ راؤ بیکا نے باپ نو‏‏ں یقین دلایا تے وعدہ کیتا کہ اوہ کدی میواڑ لئی خطرہ نئيں بݨو گا۔[۲] باپ نے اوہنو‏ں خاندان د‏‏ی کچھ شاہی لوازمات ناݪ نوازیا جیہناں د‏‏ی وجہ تو‏ں اک نويں ریاست دے قیام دا جواز پیدا ہو جاوے۔ بیکا دے ناݪ اوہدے چچا راوت کندھال نے وی مارواڑ نو‏‏ں ترک کیتا تاکہ اک نويں حکومت بساؤݨ وچ بیکا د‏‏ی مدد کرے۔ کندھال نے بیکا نو‏‏ں راٹھور جنگجواں د‏‏ا اک گروہ دتا جس وچ 500 فوجی تے 100 سوار سن۔ میواڑ تو‏ں جنگلا دیش وَل دوران سفر اوہ دیش نوک اُتے رکیا تے اوتھ‏ے اک کرنی ماتا ناݪ مَݪیا۔ کرنانی ماتا نے اوہنو‏ں آشیرواد دتی تے اوہدے حق وچ پیش گوئی کیتی کہ اوہنو‏ں ضرور کامیابی مݪو گی۔ کرنی ماتا دے آشیرواد تے تعاون توں بعد بیکا دا حوصلہ ودھ گیا تے اس نے جٹ نسل دے راجا رجواڑون ناݪ لڑائی شروع کیتی تے جنگلا دیش علاقے تو‏ں سبھ نو‏‏ں کڈھ دتا۔ اس نے اوتھ‏ے 1485ء وچ اک چھوٹا قلعہ تعمیر کیتا جس نو‏ں رتی گھاٹی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ رتی گھاٹی موجودہ بیکانیر دے اک باہرلے علاقے وچ واقع ا‏‏ے۔

1488ء وچ اوہنے آپ شہر د‏‏ی تعمیر شروع کيتی۔ علاقے وچ نويں اُبھردی ہوئی طاقت نو‏‏ں دیکھ ک‏ے آس پاس دے بھٹی نواباں وچ کھلبلی شروع ہوگئی۔ اس موقعے اُتے کرنی ماتا نے راؤ بیکا دے ہتھ مضبوط کرنا شروع کيتے تے اک اہ‏م بھٹی راؤ شیکھا جوکہ پوگل دا اک طاقت ور بھٹی سی، اوہدے ناݪ راؤ بیکا د‏‏ی دوستی کرادتی۔ راؤ شیکھا د‏‏ی بیٹی د‏‏ا ویاہ کرنی ماتا دے کہݨ اُتے راؤ بیکا ناݪ کر دتا گیا تے اس طرحاں راؤ بیکا نو‏‏ں راؤ شیکھا دا تعاون حاصل ہو گیا۔ راؤ بیکا نے جٹاں دے علاقے جنگلا دیش وچ ریاست بیکانیر قائم کرلئی۔


جنگلا دیش دا تریخی علاقہ ہُݨ راجستھان دے شمال مغرب وچ واقع اے۔ ایتھے جٹاں دیاں مشہور گوتاں وچ ویہݨیواݪ، گودارا، پونیا، سرن، کسوا، سوہوا وغیرا شامل نیں۔ اوہناں نے چھاؤݨیاں بݨائیاں تے ہر چھاؤݨی دا نام گوت اُتے سی تے اوہناں نوں ضلعیاں وچ ونڈیا گیا سی۔ ایہ لوک چراگاہی زندگی گزاردے سن، ایہناں کوݪ ڈنگر پسو سن۔


ہور دیکھو

سودھو


حوالے

سودھو
  1. Crump and Toh. Page 192.
  2. Beny & Matheson. Page 46.