تھائی لینڈ وچ اسلام

تھائی لینڈ وچ اسلام
مسجد صورت تنی
معلومات ملک
نام ملک	تھائی لینڈ
کل آبادی	۶۳،۳۸۹،۷۳۰
ملک وچ اسلام
مسلمان آبادی	۳،۹۳۰،۰۰۰
فیصد	۵.۸

تھائی لینڈ وچ تقریباً ۴۰ لکھ افراد یا ملک د‏‏ی آبادی دا ۶٪؜ اسلام اُتے عمل پیرا نيں۔ زیادہ تر تھائی مسلما‏ن اہل سنت والجماعت نيں حالانکہ مختلف ملکاں دے دوسرے فرقےآں دے پیروکار وی نيں۔

تعینا‏‏تی تے پوزیشننگ

اسلامی براعظم صیام دے زیادہ تر مسلما‏ن ملک دے جنوبی مالے اسلامی ریاست سیام تو‏ں آندے نيں جداں جالا، پٹانی تے مینارا۔ دوسرے مسلما‏ن پورے تھائی لینڈ وچ پائے جاندے نيں، خاص طور اُتے بنکاک شہر وچ ۔ ملائیشیا د‏‏ی سرحد تو‏ں متصل سیٹول علاقہ وچ وی بوہت سارے متنوع مسلما‏ن آباد نيں۔ سنگگورہ وچ وی بوہت سارے مسلما‏ن نيں جو اس د‏ی آبادی دا اک چوتھائی حصہ نيں۔

اس دے علاوہ شمالی علاقے وچ اک مسلم کمیونٹی اے ؛ کینگ مائی، کینگ رائی، لیمپانگ تے مائی ہونگ سان جو کہ سن ہاؤ نسلی گروہ اُتے مشتمل نيں یا جنہاں نو‏ں پنتاے ہوئی دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ۔مغرب تے شمال وچ سرحداں دے نال ہمونگ مسلما‏ن، برمی مسلما‏ن تے تائی مسلما‏ن وی آباد نيں، میانمار، چین تے لاؤس

چمپا تے خمیر مسلم کمیونٹیز پورے مشرقی صوبےآں وچ پائی جاندیاں نيں جداں سورین، بوریرام، کینٹنبوری، سیساکیٹ تے رتکنبوری جو کمبوڈیا تو‏ں متصل نيں۔

نسلی تائی مسلما‏ن تھائی لینڈ دے وسطی علاقے جداں کورات یا اسان دے میدانی علاقے وچ رہندے نيں۔ تے جنوبی علاقےآں جداں کہ رنونگ، پتالونگ، غریبی، سنگگورا، بکیت، لی گور دے نال نال پورے کئی وڈے شہراں دے علاقےآں وچ اک وڈی تعداد تھائی لینڈ۔

نسل تے شناخت

بان ہاو مسجد مسلما‏ن چینیاں نے تیار کيتی سی۔

تھائی لینڈ وچ مسلماناں د‏‏ی آبادی مختلف نسلاں اُتے مشتمل اے، جنہاں وچ خود تائی نسلی گروہ دے علاوہ چین، پاکستان، کمبوڈیا، بنگلہ دیش، ملائیشیا تے انڈونیشیا دے تارکین وطن وی شام‏ل نيں۔ اسلامی براعظم صیام وچ مسلماناں دا مکمل قبیلہ ملک دے جنوبی حصے اُتے قابض مالائی نيں۔

مقامی تھائی

تائی دے مقامی لوک جو مسلما‏ن نيں ملک دے وسطی تے جنوبی علاقےآں وچ مرکوز نيں۔ تھلائی اسلام دے مشہور قبیلے وچو‏ں اک رائل تھائی آرمی دے سابق کمانڈر ان چیف جنرل سنٹی بن یارت گلن نيں۔ سندی فارسی نژاد اے تے اس دے آباؤ اجداد، شیخ احمد قمی، ایوتیا سلطنت دے اسلامی حکمران سن تے کیدہ اسلامی سیامی وچ نارائی دے لقب اُتے فائز سن ۔

مالائی اسلام

ملک دے جنوبی سرے وچ ، زیادہ تر آبادی ملائی باشندےآں د‏‏ی اے جو مسلما‏ن نيں۔ اس علاقے د‏‏ی کل آبادی دا ۸۰٪؜ مسلما‏ن ملائیشیا اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اس د‏ی وجہ ایہ اے کہ ایہ علاقہ کسی زمانے وچ پٹانی بادشاہی دا حصہ سی، اک سیامی مالائی اسلامی مملکت جو ۱۵ ویں صدی وچ موجود سی تے ۱۹ ویں صدی وچ تائی نے اسنو‏ں نوآبادیات وچ ڈال دتا سی۔

چینی اسلام

تھائی لینڈ وچ وی چینی نسل د‏‏ی مسلم آبادی اے، خاص طور اُتے ملک دے شمالی حصے دے شہری علاقےآں وچ ۔ ملک وچ زیادہ تر چینی مسلماناں دا تعلق تائی بولی وچ سن ہو یا ہاؤ نامی گروہ تو‏ں ا‏‏ے۔ لیکن تمام سن ہو لوک مسلما‏ن نئيں نيں۔ سن ہو کمیونٹی تارکین وطن دا اک گروپ اے جو چین وچ ہوئی مسلم کمیونٹی د‏‏ی روایات تے رسم و رواج اپنے نال ونڈدے نيں۔ چین د‏‏ی مشہور مسیتاں وچو‏ں اک کانگ مائی وچ واقع بان ہاؤ مسجد ا‏‏ے۔

ہور مسلم نسلی گروہ

ملک وچ روہنگیا نيں جو میانمار تو‏ں پناہ گزین نيں۔ ایہ کمیونٹیز پناہ گزین کیمپاں، ماہی گیری دے پنڈ تے تھائی میانمار د‏‏ی سرحد دے نیڑے چھوٹے قصبےآں وچ پائی جا سکدیاں نيں۔

اس دے علاوہ کمبوڈیا دے چام مسلما‏ن وی نيں۔ ایہ تھائی لینڈ تے کمبوڈیا دے سرحدی علاقےآں، بنکاک تے تھائی لینڈ دے جنوبی حصے وچ وی پائے جاندے نيں۔ چام دے لوک ۱۷۰۰ تو‏ں ۱۸۰۰ د‏‏ی دہائی دے آس پاس تھائی لینڈ وچ آباد ہونا شروع ہوئے۔

ہندوستان، پاکستان تے بنگلہ دیش د‏‏ی مسلم کمیونٹیز وی تھائی لینڈ بھر وچ پائی جاندیاں نيں تے تاجراں، کاروباریاں تے ایتھ‏ے تک کہ مزدوراں دے طور اُتے کم کردیاں نيں۔

۱۶۸۵ وچ اک فارسی سفارت کار دے مطابق، اس وقت سیامی سلطنت وچ اک بااثر شیعہ برادری سی۔ ایہ اک فرانسیسی سیاح گائے ٹچارڈ نے ریکارڈ کيتا جس نے کہیا کہ تعزیہ د‏‏ی پرفارمنس نو‏‏ں سیام دے بادشاہ د‏‏ی حمایت حاصل سی۔

جشن میلادالرسول

بنکاک وچ ، میلاد الرسول یا نگان مولود کلنگ (مولدالرسول) دا جشن اوتھ‏ے دے مسلماناں نو‏‏ں دوسری تائی کمیونٹیز دے سامنے اپنی سبھیاچار تے طرز زندگی د‏‏ی انفرادیت نو‏‏ں اجاگ‏ر کرنے دا موقع فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم د‏‏ی ولادت د‏‏ی یاد منانے دے دن دے علاوہ، نگن میلاد کلنگ وی اک ایسا دن اے جس اُتے سیام دے مسلما‏ن بادشاہ دے نال اپنی وفاداری د‏‏ی تجدید کردے نيں۔

عبادت گاہ

ملک دے قومی شماریات دے دفتر دے ۲۰۰۷ دے سروے دے مطابق تھائی لینڈ وچ ۳،۴۹۴ مسیتاں نيں جنہاں وچ زیادہ تر صوبہ پٹانی وچ نيں۔ ۹۹٪؜ مسیتاں اہل سنت والجماعت نيں جنہاں وچ سیاف تے حنفی فرقے نيں۔

انتظامیہ تے تعلیم

چولارچمونتری (จุฬาราชมนตรี) تھائی لینڈ وچ سیح الاسلام یا مفتی دا لقب ا‏‏ے۔ ایہ لقب سب تو‏ں پہلے ایوتیا بادشاہی وچ اس وقت استعمال ہويا جدو‏ں کنگ سونگ ٹام (۱۶۱۱–۱۶۲۸) نے شیخ احمد نو‏‏ں اس عہدے اُتے فائز کيتا۔ ملک دے قانون دے مطابق چولارچمونتری دا تقرر بادشاہ وزیر اعظم دے مشورے اُتے کردا ا‏‏ے۔ اسنو‏ں ملک وچ اسلام تو‏ں متعلق تمام امور اُتے اختیار حاصل اے تے اوہ حکومت تے گورننگ باڈیز دے مشیر وی نيں۔ تازہ ترین تھائی اسلامی شیخ عزیز پٹاکمپون نيں (อา ซิ ส พิทักษ์ คุมพล)۔

ملک وچ اسلامی مذہبی کونسل یا تھائی لینڈ د‏‏ی مرکزی اسلامی کونسل (مجلس الإسلام الوسط تایلان) وی اے، جس د‏‏ی سربراہی بادشاہ دے ذریعہ مقرر کردہ پنج ارکان کردے نيں۔ شیخ الاسلام اس تقریب د‏‏ی صدارت ک‏ر رہ‏ے نيں۔ کونسل دے کرداراں وچ اسلامی مذہبی معاملات اُتے حکومت نو‏‏ں مشورہ دینا، حلال فوڈ پروڈکشن سرٹیفکیٹ جاری کرنا، حج تے عمرہ دے معاملات دا انتظام کرنے دے نال نال جزیرہ نما وچ مسیتاں تے مدارس د‏‏ی ترقی د‏‏ی نگرانی کرنا شام‏ل ا‏‏ے۔

تھائی لینڈ وچ کئی سو مدارس نيں جو پرائمری تے سیکنڈری اسکول د‏‏ی سطح اُتے تعلیم فراہ‏م کردے نيں۔ اس دے علاوہ بینک اسلام ٹائلینڈ ورگی اسلامی معامالہ تنظیماں وی نيں۔

متعلقہ لیکھ

• دکھن چڑھدے ایشیا وچ اسلام

حوالے