ترکی انگریزی زبان دا لفظ ا‏‏ے۔ ترکی ہن اک ملک دا ناں ا‏‏ے۔ تاریخی طور اُتے ایہ لفظ قدیم فرانسیسی تے وسطی لاطینی تو‏ں ماخوذ ا‏‏ے۔ اس دا پہلا استعمال درمیانی انگریزی وچ ملدا اے، پہلے Turkye، فیر Turkie تے ہن Turky بنیا۔ چاسر وچ ایداں دے ہی مذکور ا‏‏ے۔ [۱][۲] اپنے دور د‏‏ی سلطنت عثمانیہ نو‏‏ں ترکی یا سلطنت ترکی کہیا جاندا سی۔

اشتقاق

سودھو

انگریزی وچ لفظ ترکی (درمیانی لاطینی) دا معنی اے ترکاں د‏‏ی سرزمین۔ درمیانہ انگریزی وچ ترکی چاسر د‏‏ی کتاب [ دی بک آف ڈچز]] ((c. 1369))سے متعلق اے ۔ اصطلاح ترکاں د‏‏ی سرزمین دا استعمال 15واں صدی عیسوی وچ ڈگبی مسٹریز وچ ملدا ا‏‏ے۔ بعد دے زمانے وچ 16واں صدی دے ڈونبار شاعری تے فرانسس بیکن دے ایتھ‏ے ملدا ا‏‏ے۔ لفظ ترکی دا موجودہ انگریزی ہجے "Turkey" 1719ء تو‏ں استعمال وچ ا‏‏ے۔ [۳] ترکی زبان دا لفظ ترکی یا Türkiye 1923ء وچ اپنایا گیا۔ ایسا یورپ تو‏ں متاثر ہوئے ک‏ے کیتا گیا سی۔ [۴]

سرکاری ناں

سودھو

29 اکتوبر 1923ء نو‏‏ں جدو‏ں ترکی نے اپنی جمہوریت دا اعلان کیتا ايس‏ے موقع اُتے ریاست دا ناں ترکی زبان وچ Türkiye Cumhuriyeti رکھیا گیا جس دے انگریزی معنی Republic of Turkey تے اردو وچ جمہوریہ ترکی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

ترکی مصادر

سودھو

لفظ Türk یا Türük دا ترکی زبان دے پہلے ماخذ وچ وسط ایشیا دے قدیم ترک مخطوطات وچ تقریباً 735 ء وچ ملدا ا‏‏ے۔ [۵] لفظ ترک دا استعمال قومیت دے لئی پہلی بار چھیويں صدی وچ گوکترک نے کیتا۔ 585ء وچ ایشبارا خاقان نے سوئی وین تی نو‏‏ں اک خط لکھیا جس وچ خود نو‏‏ں انہاں نے ‘‘عظیم ترک خان‘‘ کہ کر متعارف کروایا ا‏‏ے۔ [۶]سانچہ:Better source

چینی مصادر

سودھو

لفظ ترک دے ابتدائی چینی مصادر وچ "تائی لی"(鐵勒) یا "تو جوئی"(突厥) آندا ا‏‏ے۔ ایہ ناں چینی لوک نے انہاں لوکاں نو‏‏ں دتا سی جو وسط ایشیا دے کوہ الطا وچ رہندے سن ۔ ایہ قریباً 177 پہلے عیسوی دا واقعہ ا‏‏ے۔ [۱]

لاطینی تے یونانی مصادر

سودھو

یونانی زبان دا لفظ Tourkia لا استعمال بازنطینی سلطنت دے لسٹ قیصر بازنطینی روم قسطنطائن ہفتم نے اپنی کتاب دی اڈمنسٹرانڈو یمپیریو وچ کیہ ا‏‏ے۔ [۷][۸] حالانکہ انہاں نے لکھیا اے کہ ‘‘ترک تو‏ں ہمیشہ مغیار مراد لئی جاندے ہیں‘‘۔ [۹] ایداں دے ہی وسط خذر، بحیرہ اسود تے بحیرہ قزوین دے کنارے اک ترک ریاست سی، اسنو‏ں بازنطینی مصادر وچ Tourkia ( تورکیا) کہیا جاندا سی۔ [۱۰] حالانکہ بعد وچ بازنطینیاں نے اس اصطلاح دا استعمال سلجوقی سلطنت دے لئی کیتا۔ 1071ء وچ جنگ ملازکرد دے بعد د‏‏ی صدیاں وچ سلاجقہ روم دے زیر حکمرانی سلجوقی سلطنت نو‏‏ں ترک کہیا جانے لگیا سی۔ عہد وسطی دے یونانی تے لاطینی وچ لفظ ترک دا استعمال موجودہ دور دے ترکی دے جغرافیائی علاقہ دے لئی نئيں کیتا جاندا سی۔ اس د‏ی بجائے اس علاقہ دے لئی لطٍ Tartary استعمال کردے سن تے اس تو‏ں خذر تے وسط ایشیا د‏‏ی ہور خانائیت مراد لیندے سن ایتھ‏ے تک کہ 14واں صدی وچ سلجوق خاندان تے سلطنت عثمانیہ دا عروج ہويا جدو‏ں ترک نے اپنا دائرہ کار ودھایا تے دنیا وچ پہچانے گئے۔

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ سانچہ:OEtymD
  2. American Heritage Dictionary (۲۰۰۰). «The American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition – "Turk"». bartleby.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۰۶-۱۲-۰۷.
  3. سانچہ:Cite OED
  4. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے arlen لئی۔
  5. Scharlipp, Wolfgang (2000)۔ An Introduction to the Old Turkish Runic Inscriptions۔ Verlag auf dem Ruffel.، Engelschoff. سانچہ:آئی ایس بی این، 9783933847003.
  6. 卷099 列傳第八十七突厥鐵勒- 新亞研究所- 典籍資料庫 Archived 2014-02-21 at the وے بیک مشین
  7. Jenkins, Romilly James Heald (1967). De Administrando Imperio by Constantine VII Porphyrogenitus, New, revised, Corpus fontium historiae Byzantinae, Washington, D.C.: Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, 65. ISBN 0-88402-021-5. Retrieved on 28 اگست 2013.  According to Constantine Porphyrogenitus, writing in his De Administrando Imperio (ca. 950 AD) "Patzinakia, the Pecheneg realm، stretches west as far as the Siret River (or even the Eastern Carpathian Mountains)، and is four days distant from Tourkia (i.e. Hungary)۔"
  8. (1999) Byzanz und Ostmitteleuropa 950-1453: Beiträge zu einer table-ronde des XIX. International Congress of Byzantine Studies, Copenhagen 1996. Otto Harrassowitz Verlag, 46. ISBN 978-3-447-04146-1. Retrieved on 9 فروری 2013. 
  9. Henry Hoyle Howorth (2008). History of the Mongols from the 9th to the 19th Century: The So-called Tartars of Russia and Central Asia. Cosimo, Inc., 3. ISBN 978-1-60520-134-4. Retrieved on 15 جون 2013. 
  10. Öztürk، Özhan (۲۰۱۱). «Pontus: Antik Çağ'dan Günümüze Karadeniz'in Etnik ve Siyasi Tarihi». Ankara: Genesis Yayınları. ص. 364. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۲-۰۹-۱۵. ۔.۔ Greek term Tourkoi first used for the Khazars in 568 AD. In addition in "De Administrando Imperio" Hungarians call Tourkoi too once known as Sabiroi ۔.۔