ترکمانستان وچ مذہبی آزادی
ترکمانستان وچ صدر صفر مراد نیازوف دے دور وچ مذہب تے سخت پابندیاں سن ۔21 دسمبر، 2006 نوں، صدر سپرمرت نیازوو مر گیا۔ راج سرکھیا کونسل نے منتریاں دی کیبنٹ دا ڈپٹی چیئرمین اتے صحتَ وزیر گربنگلی بردیمہمدوو نوں ایگزیکٹیو پردھان تعینات کیتا؛ بردیم مہمدوو فروری، 2007 وچ صدر چنیا گیا سی۔ رپورٹنگ پیریڈ دے دوران ترکمینستان دی سرکار نے مذہبی آزادی متعلق پچھلیاں پالیسیاں نوں واپس لین جاں اس وچ سودھ کرن دی سکیم بنائی کوئی اشارہ نہیں ملے۔ ترکمنیستان سرکار نے گھٹ گنتی مذہبی گروہاں دے میمبراں نوں اوہناں دے یعقین کارن جرمانے، روزگار اتے مکان گواؤن اتے قید دی دھمکی دتی سی۔
مذہبی وشواساں جاں مشق دی بنیاد تے سماجی استحصال جاں تشدد دیاں کوئی خبراں نہیں ہن۔ بہو گنتی شہری اپنے آپ نوں سنی مسلمان وجوں پچھاندے ہن؛ نسلی ترکمن دی پچھان اسلام نال جڑی ہوئی اے۔ نسلی ترکمن جو دوجے مذہبی گروہاں، خاصکر گھٹ جانے-پچھانے پروٹیسٹینٹ گروہاں وچ تبدیل ہون دی چون کردے ہن، نوں شکّ دی نظر نال ویکھیا جاندا اے اتے کئی وار اس توں وکھرا کیتا جاندا اے، پر ترکمنیستان سماج تریخی طور اُتے رواداری اتے وکھ-وکھ مذہبی مانتاواں نوں شامل کردا آیا اے۔
ترکمینستان وچ دھرم
سودھوترکمنیستان، ازبیکستان، افغانستان اتے ایران وچ مسلمان ہن ۔ کل ملا کے ترکمینستان 89% مسلمان اتے 9% پوربی آرتھوڈاکس اے ۔ زیادہ تر نسلی روسی آرتھوڈاکس عیسائی ہن ۔ باقی دے 2% انجان ہن۔
مذہبی آزادی دی حالت
سودھوآئین دھرم دی آزادی دا پربندھ کردا اے ؛ حالانکہ، عمل وچ سرکار ایہناں حقاں تے پابندی لگاؤندی اے۔ مجرمانہ قانوناں(فوجداری قوانین) مطابق مذہبی آزادی دی النگھنا جاں پرائیویٹ ادارےآں ولوں اتیاچاراں دی گہار لگائی گئی اے؛ مشق وچ اس نوں لاگوُ نہیں کیتا جاندا اے۔ 2004 وچ سرکار نے دھرم بارے 2003 دے قانون وچ سودھ شائع کیتی جس وچ 500 میمبراں توں رجسٹر کرن لئی انکاں دی تھریشہولڈ نوں گھٹا کے 5 کر دتا گیا، اتے سارے گھٹگنتی گروہاں نوں رجسٹر کرن دے یوگ بنایا۔ سودھاں نے مذہبی اسمبلی دیاں دو کیٹیگریاں قائم کیتیاں: مذہبی گروہ (قانونی عمر دے گھٹو گھٹ 5 اتے 50 توں گھٹ میمبراں والے) اتے مذہبی ادارےآں (گھٹو گھٹ 50 میمبراں والے)۔ سودھاں قانون دے اہم سلیٹی کھیتر نوں چھڈدیاں ہن۔
حوالے
سودھو- United States Bureau of Democracy, Human Rights and Labor। Turkmenistan: International Religious Freedom Report 2007। This article incorporates text from this source, which is in the public domain।
- Forum 18: Religious Freedom Survey, اگست 2008