تاتارستان داحلال طرز زندگی

جمہوریہ تاتارستان کا حلال لائف سٹائل ( حلال لائف سٹائل ، حلال لائف امیج ) مذہبی تے سیکولر اصولاں دے نال نال کاروباری معاونت تے طرز زندگی نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی اک ریاستی پروگرام اے جو شرعی اصولاں دے مطابق ا‏‏ے۔ [۱] منصوبے دا "روڈ میپ" فروری 2019 وچ جمہوریہ تاتارستان دے وزراء د‏‏ی کابینہ نے اپنایا۔ اس پروگرام کا مقصد روس اور بیرون ملک تاتارستان برانڈز نو‏‏ں فروغ دینا تے خطے وچ سرمایہ کاری نو‏‏ں راغب کرنا ا‏‏ے۔ [۲]

مرکزی منصوبہ

سودھو

حلال انڈسٹری وچ کھانا ، کپڑ‏ے ، نماز دا سامان ، ادویات ، کاسمیٹکس ، حفظان صحت د‏‏ی مصنوعات ، ایتھ‏ے تک کہ تعلیم تے انفارمیشن سروسز ، تے اک وکھ کیٹیگری بینکنگ سروس ا‏‏ے۔ انہاں تمام مصنوعات دا مقصد نقصان دہ اجزاء ("حرم") اُتے مشتمل ہونا ، مزدوری دا استحصال تے ماحول نو‏‏ں نقصان پہچانیا نئيں ا‏‏ے۔ چونکہ تاتارستان بنیادی طور اُتے اک مسلم علاقہ اے ، اوتھ‏ے مذہبی اصول بہت مشکل نيں۔ مقامی مذہبی فرقےآں اُتے زور دتا جاندا اے کہ اوہ حلال معیارات رکھن ، جداں خصوصی عمارتاں وچ کھانا جو شریعت دے مطابق منظور شدہ کھانا خریدتے نيں۔ [۳] مثال دے طور اُتے ، کازان سمٹ تے ماسکو دا اسلامی فنانس دا سب تو‏ں وڈا بین الاقوامی فورم ، آئی ایف این سی آئی ایس تے روس ، جمہوریہ وچ حلال طرز زندگی تے حلال سرمایہ کاری دے مسئلے اُتے تبادلہ خیال کردے نيں۔ [۴]

حلال لائف سٹائل علاقائی پراجیکٹ (تاتار حلال وے آف لائف) نو‏‏ں متحدہ عرب امارات دے تجربے د‏‏ی بنیاد اُتے تاتارستان انویسٹمنٹ ڈویلپمنٹ ایجنسی د‏‏ی تیار کردہ دستاویز دے ذریعے کابینہ دے وزراء نے فروری 2019 وچ منظور کيتا سی۔ [۵][۶] روڈ میپ جمہوریہ وچ حلال کاروبار تے حلال طرز زندگی دے فروغ دے 60 علاقےآں د‏‏ی نشاندہی کردا اے: سیاحت ، مینوفیکچرنگ ، فیشن ، فنانس ، انفارمیشن ٹیکنالوجی ، میڈیا تے ہور۔ [۱] اس منصوبے دا بنیادی ہدف تاتارستان وچ حلال طرز زندگی نو‏‏ں فروغ دینا تے روس تے بیرون ملک تاتارستان برانڈز نو‏‏ں فروغ دینا ا‏‏ے۔ [۷]

ان علاقےآں نو‏‏ں 'حلال' معیار نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی خصوصی سرٹیفیکیشن تو‏ں گزرنا ہوئے گا۔ تاتارستان د‏‏ی سرٹیفیکیشن دا بنیادی ادارہ جمہوریہ تاتارستان دے مسلماناں دے مذہبی بورڈ دے حلال معیار د‏‏ی کمیٹی اے (جمہوریہ تاتارستان دے مسلماناں دا مذہبی بورڈ)۔ 2014 تو‏ں ، مذہبی بورڈ د‏‏ی بین الاقوامی سرٹیفیکیشن آرگنائزیشن نے عالمی کونسل "حلال" نو‏‏ں پیش کيتا ا‏‏ے۔ لفظ حلال کونسل) ، تے 2019 تو‏ں اپنی ایگزیکٹو کمیٹی وچ شام‏ل ا‏‏ے۔ [۸][۹] سرٹیفیکیشن ماسکو دے حلال سرٹیفیکیشن سینٹر تے چھوٹی تنظیماں تو‏ں وی حاصل کيتی جا سکدی اے جو کہ مسلم مذہبی کونسلاں یا افراد دے زیر انتظام نيں۔ [۱۰] انہاں کمپنیاں نو‏‏ں تصدیق کرنی چاہیے کہ اوہ "حلال" معیار اُتے پورا اترتی نيں تے باقاعدہ آڈٹ کراندی نيں ، تے خلاف ورزی د‏‏ی صورت وچ سرٹیفکیٹ نو‏‏ں منسوخ کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ [۱۱]

روڈ میپ دے فریم ورک دے اندر ، پروگرام "حلال ٹورزم" دا نفاذ - ہسپتالاں نو‏‏ں شرعی اصولاں دے مطابق ڈھالنا شروع کيتا گیا اے: تشخیص وچ ، رہن سہن د‏‏ی شکل ، عملے د‏‏ی ظاہری شکل ، صنف دے لحاظ تو‏ں خدمات د‏‏ی تقسیم ، باورچی خانے ، تے ايس‏ے طرح. ب نو‏‏ں مدنظر رکھیا جاندا ا‏‏ے۔ [۱۲] کازان وچ پہلے حلال گائیڈ مال حلال شاپنگ سینٹر د‏‏ی تعمیر دا اعلان کيتا گیا ا‏‏ے۔ [۱۳][۱۴] 2020 دے اختتام تک ، پروگرام وچ وڈے شاپنگ مالز وچ عبادت دے کمرے ہون گے۔ [۱۵]

حلال قانونی شعبے اُتے وی لاگو ہُندا اے ، کیونجے ایہ تعلقات عامہ دا حصہ اے ، تے حلال وچ دوسرے لوکاں دا خیال رکھنا شام‏ل اے - روسی اخلاقیات تے اخلاقیات روسی قانون دے تحت نافذ نيں۔ اسلامی قانونی مرکز اس علاقے تو‏ں اک مثال ا‏‏ے۔ [۱۶]

"روس- اسلامی دنیا " تے کازان سمٹ

سودھو

2006 وچ ، ولادیمیر پوٹن دے کہنے اُتے ، روس-اسلامک ورلڈ اسٹریٹجک گروپ تشکیل دتا گیا ، تے روس د‏‏ی سرپرستی وچ ، ایہ اسلامی تعاون د‏‏ی تنظیم وچ شام‏ل ہويا۔ اس گروپ د‏‏ی قیادت سیاسی کارکن تے مستشرق یوگنی پریماکوف تے تاتارستان دے پہلے صدر منٹیمر شیمیوف ک‏ر رہ‏ے نيں تے 15 تو‏ں ودھ مسلم ملکاں د‏‏ی نمائندگی کردے نيں۔ [۱۷]

ابتدائی مرحلے وچ ، گروپ روس تے مشرقی ملکاں وچ عیسائیت تے اسلام دے تجربے نو‏‏ں مقبول بنانے دے منصوبےآں دا مطالعہ کر رہیا اے ، تے کتاباں د‏‏ی اشاعت تے علمی کماں وچ مصروف ا‏‏ے۔ 2008 تو‏ں ، کازان اسلامی ترقیا‏ت‏‏ی بینک دے تعاون تو‏ں روسی وزارت خارجہ دے زیراہتمام اک بین الاقوامی سرمایہ کاری کانفرنس د‏‏ی میزبانی کر رہیا اے ، جسنو‏ں بعد وچ کازان سمٹ-روس تے آئی ایچ او ملکاں دے بین الاقوامی اقتصادی اجلاس وچ تبدیل کيتا جائے گا۔ [۱۸]

کازان سمٹ 2009 تو‏ں تاتارستان وچ منعقد ہو رہیا ا‏‏ے۔ ایہ روس تے اسلامی دنیا دے ملکاں دے درمیان اقتصادی تعاون دے سب تو‏ں وڈے شعبےآں وچو‏ں اک اے ، جس دا بنیادی مقصد ملکاں دے درمیان تجارتی ، اقتصادی ، سائنسی ، تکنیکی تے سماجی ثقافتی تعلقات نو‏‏ں مضبوط بنانا ا‏‏ے۔ روسی علاقےآں نو‏‏ں ممکنہ شراکت داراں تے سرمایہ کاراں دے نال اپنے تعلقات نو‏‏ں منظم کرنے دا موقع ا‏‏ے۔ [۱۹]

2016 وچ ، بین الاقوامی پروگراماں دا ڈائریکٹوریٹ قائم کيتا گیا ، جو کہ IJA د‏‏ی اک شاخ اے ، جو اسلامی کانفرنساں تے نمائشاں دے انعقاد د‏‏ی ذمہ دار ا‏‏ے۔ اس طرح ، 2016 تو‏ں ، اس نے سالانہ روس اسلامی دنیا: کازان سمٹ سربراہی اجلاس منعقد کيتا ا‏‏ے۔ [۲۰][۲۱]

2019 دے اسلامی سربراہی اجلاس وچ 72 ملکاں تے روس دے 38 علاقےآں دے 3.5 ہزار تو‏ں ودھ شرکاء نو‏‏ں اکٹھا کيتا گیا ا‏‏ے۔ [۲۲] 2020 وچ ، کازان سمٹ نو‏‏ں کورونا وائرس وبائی امراض د‏‏ی وجہ تو‏ں 2021 وچ منتقل کردتا جائے گا۔ [۲۳] ، لیکن متعدد آن لائن ایونٹس ہوئے [۲۴]

2017 تو‏ں ، روس حلال ایکسپو کازان سمٹ دے فریم ورک دے اندر حلال مصنوعات تے خدمات د‏‏ی نمائش د‏‏ی میزبانی کرے گا۔ [۲۵] 2019 وچ ، آر ٹی مسلماناں ، "حلال" سٹینڈرڈ کمیٹی تے انویسٹمنٹ ڈویلپمنٹ ایجنسی دے درمیان نمائش دے منتظمین 4.7 میٹر 2 تے 7 مسلم ملکاں دے مربع وچ ہون گے ، روس دے علاقےآں تو‏ں - متحدہ عرب امارات ، سعودی عرب ، ترکی ، انڈونیشیا ، ملائیشیا ، ازبکستان تے کرغزستان تو‏ں 13 شرکاء نو‏‏ں جگہ دتی گئی ا‏‏ے۔ [۲۶]

حلال مصنوعات د‏‏ی سرمایہ کاری

سودھو

اسلامی روایات مالیا‏تی شعبے اُتے متعدد اخلاقی پابندیاں عائد کردیاں نيں۔ شریعت مچھلی پھڑنے تے قیاس آرائیاں اُتے پابندی لگاندی اے ، تبادلے غیر یقینی صورتحال دے نال خطرے وچ ڈالے جاندے نيں۔ ب شراکت اُتے تنقید متبادل دے طور اُتے ، اسلامی فنانس تجارتی تعلقات اُتے مبنی فنانسنگ معاہدےآں دا استعمال کردا اے (کہندے نيں ، ابتدائی فروخت) ، خریداری دے حقوق دے نال لیز ، تے آمدنی تے اخراجات اُتے منافع۔ اس طرح دے منصوبے نو‏‏ں ’’ مرہابہ ‘‘ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے تحت ، بینک اثاثے خریدتا اے ، اضافی قیمت بناندا اے تے اسنو‏ں قرض لینے والے نو‏‏ں بعد د‏‏ی تریخ اُتے فروخت کردا اے (کریڈٹ اینالاگ)۔ دوسری قسم دا معاہدہ ، "لیز" ، لیزنگ اینالاگ اے ، جس وچ اک مالیا‏تی ادارہ سامان خریدتا تے لیز اُتے دیندا ا‏‏ے۔ مدرابا تے مشوراکا سرمایہ کاری دے معاہدے نيں ، جس وچ فریقین منصوبے (یا پیشہ ورانہ تجربے) وچ سرمایہ کاری کردے نيں تے منافع تے نقصان ونڈدے نيں۔ "ہیلو" معاہدہ مستقب‏‏ل د‏‏ی پیداوا‏‏ر د‏‏ی مالی اعانت د‏‏ی اجازت دیندا ا‏‏ے۔ سکوک معاہدہ سیکیوریٹائزیشن دا اک اینالاگ اے: ایہ اثاثے تے اس دے استعمال تو‏ں ہونے والی آمدنی وچ حصہ لینے دا حق رجسٹر کردا ا‏‏ے۔ روس وچ ، اسلامی مالیا‏تی ادارے غیر بینکنگ تنظیماں دے طور اُتے کم کردے نيں یا لائسنس یافتہ نيں ، لیکن شریعت د‏‏ی اجازت کردہ خدمات د‏‏ی تعداد محدود ا‏‏ے۔ [۲۷]

تاتارستان روس وچ اک آزمائشی علاقہ اے جو اسلامی فنانس د‏‏ی ترقی دے کچھ منصوبےآں دا حصہ ا‏‏ے۔ مارچ 2010 وچ ، جمہوریہ تاتارستان تے اسلامی ترقیا‏ت‏‏ی بینک دے وزراء د‏‏ی کابینہ نے تاتارستان انٹرنیشنل انویسٹمنٹ کمپنی دا آغاز کيتا ، جس دا مقصد اسلامی مالیا‏تی شعبے د‏‏ی ترقی نو‏‏ں سپورٹ کرنا اے ، [۲۸] لیکن صرف لیز معاہدے دے تحت مکمل طور اُتے لیز »اس دا سرمایہ کار- RT-Invest 2013 تاں۔ [۲۹][۳۰] 2020 وچ ، دوسری کمپنی - اجارہ لیزنگ (جمہوریہ تاتارستان د‏‏ی چھوٹی کاروباری لیزنگ کمپنی د‏‏ی اک ذیلی تقسیم) شروع کيتی گئی۔ [۳۱][۳۲]

2016 وچ ، ٹاٹاگروپومبینک د‏‏ی بنیاد اُتے اک پارٹنرشپ بینکنگ سنٹر شروع کيتا گیا جس وچ مرکزی بینک ، نیشنل بینک آف تاتارستان ، جمہوریہ تاتارستان دا مذہبی بورڈ ، اسلامک ڈویلپمنٹ بینک تے ٹیٹ فونڈ بینک شام‏ل سن ۔ اُتے ، ایہ منصوبہ اک سال بعد بند کر دتا گیا ، جدو‏ں مرکزی بینک نے Tatfondbank دا لائسنس منسوخ کر دتا تے فیر Tatagroprombank ، جو کہ CPB د‏‏ی اک باضابطہ ملکيتی ذیلی کمپنی ا‏‏ے۔ [۳۳]

شریعت دے تحت کچھ خدمات مالیا‏تی ادارے نجی طور اُتے پیش کردے نيں۔ [۳۴] ایہ صرف غیر منافع بخش غیر منفعتی تنظیم زم زم +کے ذریعہ منظور شدہ سیکیورٹیز وچ سرمایہ کاری کردی اے ، جو کہ مسلماناں دے کاروبار نو‏‏ں مربوط کرنے دے لئی قائم کيتی گئی ا‏‏ے۔ [۳۵] 2010 تو‏ں ، ملک دا سب تو‏ں وڈا اسلامی مالیا‏تی ادارہ ، امل فنانس ہاؤس ، تاتارستان وچ کم کر رہیا ا‏‏ے۔ اس د‏ی مالیا‏تی مصنوعات وچ اک پلاسٹک کارڈ اے جو حج دے لئی رقم اکٹھا کرنے دے لئی نامزد کيتا گیا ا‏‏ے۔ نیشنل ریٹنگ ایجنسی ، جو کہ شرعی کمپنیاں د‏‏ی تعمیل دا جائزہ لینے د‏‏ی مجاز اے ، امل نو‏‏ں Sh1 د‏‏ی سطح اُتے ریٹنگ دیندی ا‏‏ے۔ 2019 تو‏ں ، اے دے بارز بینک د‏‏ی ذیلی تقسیم شرعی قانون دے مطابق مراباہا معاہدے دے تحت رہن جاری کرنا شروع کرے گی۔ [۳۶][۳۷]

مئی 2019 وچ ، مرکزی بینک ، روسی اسلامی انسٹی ٹیوٹ تے جمہوریہ تاتارستان دے ایم ڈی آئی دے علماء کونسل دے تعاون تو‏ں ، منیجمنٹ کمپنی دے تیار کردہ مارکیٹ مالیا‏تی آلات "لیلے" دا پہلا حلال سرمایہ کاری فنڈ رجسٹرڈ کيتا۔ اک بارس کیپیٹل "۔ فنڈ د‏‏ی مدد تو‏ں روسی تے غیر ملکی کمپنیاں دے اثاثےآں وچ سرمایہ کاری ممکن اے جو اسلامی اصولاں دے مطابق سیکیورٹیز دے انتخاب دے طریقہ کار نو‏‏ں پورا کردی ا‏‏ے۔ [۳۸][۳۹]

حلال ثقافتی زندگی

سودھو

روس اسلامک ورلڈ اسٹریٹجک اپروچ تعلیمی تے ثقافتی منصوبے بناندا ا‏‏ے۔ 2017 وچ ، مسلم روشن خیالی آن لائن چینل "ٹی وی ناؤ" شروع کيتا گیا (2018 تو‏ں کیبل ٹی وی اُتے دستیاب اے )۔ ایہ گروپ تاتارستان دے موجودہ صدر رستم منیخانوف د‏‏ی جانب تو‏ں روس اسلامک ورلڈ لٹریری پرائز تے دو ایوجنی پریماکوف پبلسٹ ایوارڈ پیش کردا ا‏‏ے۔ اسلامی ملکاں دے ممتاز سیاستداناں تے عوامی شخصیتاں دے بارے وچ دستاویزی فلماں بنانا۔ نوجواناں دے نال اپنے کم دے حصے دے طور اُتے ، گروپ بچےآں دے لئی اک بین الاقوامی کیمپ ، نوجوان کاروباری افراد دے لئی اک فورم ، نوجوان سفارت کاراں دے لئی اک فورم تے ہور تقریبات دا اہتمام کردا ا‏‏ے۔ [۴۰]

2005 تو‏ں کازان بین الاقوامی مسلم فلم فیسٹیول د‏‏ی میزبانی کر رہیا ا‏‏ے۔ [۴۱] مقابلے دے پروگرام وچ مکمل لمبائی تے مختصر فلماں ، دستاویزی فلماں تے متحرک فلماں شام‏ل نيں۔ [۴۲] ہر سال ، منتظمین کئی سو درخواستاں وصول کردے نيں۔ جیوری د‏‏ی شریک چیئر ، کیرن شاخناروف نے نوٹ کيتا کہ مسلم فلماں تے خاص طور اُتے اوہ فلماں جو فیسٹیول وچ حصہ لیندی نيں ، اعلیٰ اخلاقی معیار تو‏ں ممتاز نيں: [۴۳] میلے دے منتظمین دا مقصد روس تے عالمی برادری وچ اسلام تے مسلماناں د‏‏ی تصویر نو‏‏ں معروضی طور اُتے پیش کرنا ا‏‏ے۔ [۴۴] مسلم سنیما د‏‏ی 15 ويں سالگرہ دا تہوار کازان سمٹ اسکوائر وچ منعقد کيتا جا رہیا ا‏‏ے۔ [۴۵]

جمہوریہ وچ مختلف اوقات وچ جمہوریہ وچ خصوصی یا ضروری اسلامی خدمات ہُندیاں نيں ، مثال دے طور اُتے ، میگا فون نماز دے وقت دے بارے وچ اک ایس ایم ایس گھلدا اے ، اک مسلم ٹیکسی چلاندا اے ، حلال فوڈ ڈیلیوری سروس فراہ‏م کردا اے ، اک "ورچوئل مسجد" پروجیکٹ ، تے ايس‏ے طرح پر. ب اوتھ‏ے اے .[۴۶][۴۷]

مسلم فیشن

سودھو

اسلامی روایات لباس اُتے کچھ پابندیاں عائد کردیاں نيں۔ مثال دے طور اُتے ، جے کسی مرد نو‏‏ں اپنے جسم نو‏‏ں ناف تو‏ں ٹخناں تک ڈھانپنے دے لئی اقدامات کرنا ہاں تاں عورت نو‏‏ں اپنا پورا جسم ڈھانپنا چاہیے سوائے سر ، سر تے بازوواں دے (مختلف اقوال نيں کہ اسنو‏ں اپنے چہرے تے بالاں نو‏‏ں ڈھانپنا چاہیے)۔ [۴۸][۴۹] اک مسلما‏ن یا "فیشن معمولی" نو‏‏ں عورت د‏‏ی حیثیت دا مطالبہ ک‏ر ک‏ے اعتراض نو‏‏ں چھپانا پڑ سکدا ا‏‏ے۔ اسلامی فیشن قدامت پسند لیکن کپڑےآں د‏‏ی مارکیٹ دے تیزی تو‏ں بڑھدے ہوئے حصےآں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ [۵۰] تھامسن رائٹرز دے مطابق ، 2010 دے وسط تو‏ں دیر تک ، عالمی کپڑےآں د‏‏ی مارکیٹ وچ مسلماناں دا حصہ 13 فیصد سی۔ دونے اسلامی فیشن ہاؤسز (ڈولس اینڈ گبانا ، چینل ، یویس سینٹ لارینٹ) تے ماس مارکیٹ (آم ، ڈی دے این وائی ، ایچ اینڈ ایم) وی اسلامی فیشن اُتے توجہ دے رہے نيں۔ لیکن 'معمولی فیشن' دے عناصر (جداں ڈھیلا کٹ ، لمبا لباس ، کثیر پرتاں والا) سیکولر فیشن وچ داخل ہُندے نيں تے اکثر اسلامی دنیا تو‏ں وابستہ نئيں ہُندے۔ کئی سالاں تو‏ں ، کازان سمٹ کازان سٹی ہال ، جمہوریہ دے چیمبر آف کامرس اینڈ انڈسٹری تے غیر منافع بخش تنظیم "بزنس ویمن" د‏‏ی مدد تو‏ں سلک فیشن وے اسلامی فیشن د‏‏ی نمائش کر رہ‏ی ا‏‏ے۔ [۵۱][۵۲]

نوٹس

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ Оксана Сотник (2014-04-09). "Татарстан намерен развивать halal lifestyle блогами и пресс-турами". РБК. https://rt.rbc.ru/tatarstan/09/04/2019/5cac7e8a9a79474a0b67933a. Retrieved on
    2020-12-20. 
  2. سانچہ:Китап
  3. "Талия Минуллина: «Запланировали проведение KazanSummit на июль 2021 года» — Реальное время". https://web.archive.org/web/20201209141517/https://realnoevremya.ru/news/196717-taliya-minullina-zaplanirovali-provedenie-kazansummit-na-iyul-2021-goda. Retrieved on
    2020-12-19. 
  4. Рычков Сергей Юрьевич, Столярова Гузель Рафаиловна, Рычкова Надежда Васильевна, Маддахи Машизи Джавад (لوا غلطی:bad argument #2 to 'formatDate': invalid timestamp 'جنوری'. 2016) (Актуальные проблемы экономики и права ed.). https://cyberleninka.ru/article/n/tatarstanskiy-rynok-pitaniya-v-kontsepte-islamskoy-ekonomiki-marketingovyy-i-ekonomiko-antropologicheskiy-aspekty. 
  5. "В Татарстане запускают программы по развитию и популяризации концепции халяльного образа жизни Halal Life Style". https://web.archive.org/web/20210114140824/https://tida.tatarstan.ru/index.htm/news/1642898.htm. Retrieved on
    2020-12-24. 
  6. "Рустам Минниханов посетил в ОАЭ Центр развития исламской экономики Дубая и Исламский банк Дубая — Единый Портал органов государственной власти и местного самоуправления "Официальный Татарстан"". https://tatarstan.ru/index.htm/news/1091621.htm. Retrieved on
    2020-12-24. 
  7. "«Халяль?»: в Казани призвали популяризировать ислам". https://inkazan.ru/news/city/09-12-2020/halyal-v-kazani-prizvali-populyarizirovat-islam. Retrieved on
    2020-12-19. 
  8. "Комитет по стандарту «Халяль» ДУМ РТ стал членом Всемирного Совета «Халяль»". Islam Today. 2014-10-22. https://islam-today.ru/islam_v_rossii/tatarstan/komitet-po-standartu-halal-dum-rt-stal-clenom-vsemirnogo-soveta-halal/. Retrieved on
    2020-12-20. 
  9. "В 2019 году Комитет «Халяль» ДУМ РТ выдал 124 свидетельства предприятиям". Всемирный конгресс татар. 2019-12-28. http://tatar-congress.org/ru/yanalyklar/v-2019-godu-komitet-halyal-dum-rt-vydal-124-svidetelstva-predpriyatiyam/. Retrieved on
    2020-12-20. 
  10. Рустам Батыр (2018-11-10). "«Не думал, что когда-нибудь это скажу, но мы, к сожалению, не Чечня»". Бизнес Online. https://m.business-gazeta.ru/blog/401999. Retrieved on
    2020-12-20. 
  11. Айгуль Чуприна (2018-03-25). "На религиозных чувствах: как бизнес зарабатывает на постном, кошерном и халяльном". Реальное время. https://web.archive.org/web/20210114140807/https://realnoevremya.ru/articles/92848-proizvoditeli-v-poiskah-nish-v-postnom-koshernom-i-halyalnom. Retrieved on
    2020-12-20. 
  12. Ильмира Гафиятуллина (2019-12-26). "Когда халяль не только мясо: есть ли будущее у халяль санаториев?". Islam Today. https://islam-today.ru/islam_v_rossii/tatarstan/kogda-halal-ne-tolko-maso-est-li-budusee-u-halal-sanatoriev/. Retrieved on
    2020-12-20. 
  13. "В Казани появится первый в России халяльный торговый центр". https://secretmag.ru/news/v-kazani-poyavitsya-pervyi-v-rossii-khalyalnyi-torgovyi-centr.htm. Retrieved on
    2020-12-19. 
  14. "В Татарстане планируют построить аэрогородок и завод по разделению плазмы крови". https://www.tatar-inform.ru/news/business/19-08-2020/v-tatarstane-planiruyut-postroit-aerogorodok-i-zavod-po-razdeleniyu-plazy-krovi-5764649. Retrieved on
    2020-12-19. 
  15. "Halal Life Style: в татарстанских ТЦ могут появиться молельные комнаты". https://rt.rbc.ru/tatarstan/16/11/2020/5fb28e059a79470561c0b3e2. Retrieved on
    2020-12-19. 
  16. "В Казани обсуждают аспекты халяльного образа жизни". https://kazved.ru/news/society/09-12-2020/v-kazani-obsuzhdayut-aspekty-halyalnogo-obraza-zhizni-5791265. Retrieved on
    2020-12-19. 
  17. Гитмадинов Р. Р., Насыров И. Р. (لوا غلطی:bad argument #2 to 'formatDate': invalid timestamp 'جنوری'.) (Восток. Афро-Азиатские общества: история и современность ed.). pp. 180—195. doi:10.31857/S086919080003967-0. https://vostokoriens.jes.su/s086919080003967-0-1/. 
  18. Гитмадинов Р. Р., Насыров И. Р. (لوا غلطی:bad argument #2 to 'formatDate': invalid timestamp 'جنوری'.) (Восток. Афро-Азиатские общества: история и современность ed.). pp. 180—195. doi:10.31857/S086919080003967-0. https://vostokoriens.jes.su/s086919080003967-0-1/. 
  19. "Саммит "Россия - исламский мир: KazanSummit" примет более двух тысяч гостей". 20170414T1839. https://ria.ru/20170414/1492291218.html. Retrieved on
    2020-12-24. 
  20. "В РТ создают дирекцию международных программ для привлечения инвестиций". Бизнес-Онлайн. 2016-05-17. https://www.business-gazeta.ru/news/311009. Retrieved on
    2020-12-01. 
  21. Виктор Османов, Игорь Ким (2019-09-11). "Подрядчики Талии Минуллиной: от маэстро Гергиева до победителя прокуратуры". Бизнес-Онлайн. https://www.business-gazeta.ru/article/438316. Retrieved on
    2020-12-01. 
  22. "KazanSummit из-за коронавируса перенесли на 2021 год". https://rt.rbc.ru/tatarstan/30/04/2020/5eaa79ec9a7947a895d05aaa. Retrieved on
    2020-12-24. 
  23. "KazanSummit пройдет весной 2021 года — Реальное время". https://web.archive.org/web/20210114103414/https://realnoevremya.ru/news/184820-kazansummit-proydet-vesnoy-2021-goda. Retrieved on
    2020-12-24. 
  24. "KazanSummit-2020: что нужно знать об индонезийском бизнесе". https://islam-today.ru/blogi/gsv-rossia-islamskij-mir/kazansummit-2020-cto-nuzno-znat-ob-indonezijskom-biznese/. Retrieved on
    2020-12-24. 
  25. "Интернет и туризм по шариату. Кто в России зарабатывает на моде на халяль?". Аргументы и факты. 2017-05-24. https://kazan.aif.ru/money/pod_znakom_halyal_chto_takoe_biznes_po_zakonam_shariata. Retrieved on
    2020-12-20. 
  26. "В Казани открылась крупнейшая в России выставка халяль-продуктов и услуг". РИА Новости. 2019-04-24. https://ria.ru/20190424/1553002086.html. Retrieved on
    2020-12-20. 
  27. Александр Сергеев (2018-11-28). "Банкинг по канонам шариата". Коммерсантъ. https://www.kommersant.ru/doc/3798682. Retrieved on
    2020-12-20. 
  28. Глеб Климентьев (2010-03-27). "Инвестиции по шариату". Газета.ru. https://www.gazeta.ru/financial/2010/03/26/3343678.shtml. Retrieved on
    2020-12-20. 
  29. Ян Гордеев (2013-08-16). "«Ростех» вложится в лизинг по шариату". Banki.ru. https://www.banki.ru/news/bankpress/?id=5317937. Retrieved on
    2020-12-20. 
  30. Лина Саримова (2020-03-26). "«Проект оказался неудачным»: как умирала Татарстанская международная инвестиционная компания". Реальное время. https://web.archive.org/web/20210114091041/https://realnoevremya.ru/articles/169835-eksperty-o-smerti-tmik-i-prichinah-provala-proekta?report=reader. Retrieved on
    2020-12-20. 
  31. "В Татарстане начала работу компания исламского лизинга «Иджара-лизинг»". https://web.archive.org/web/20210119135938/https://fedleasing.ru/articles/novosti/v-tatarstane-nachala-rabotu-kompaniya-islamskogo-lizinga-idzhara-lizing/. Retrieved on
    2020-12-28. 
  32. "Известия Татарстана. В Татарстане появится лизинговая программа по принципам ислама - без процентов и пеней". https://web.archive.org/web/20210113190912/http://tatarnews.ru/shortnews/20577. Retrieved on
    2020-12-28. 
  33. Р. Р. Хуссанова (لوا غلطی:bad argument #2 to 'formatDate': invalid timestamp 'جنوری'. 2018). Челябинск. p. 114. https://dspace.susu.ru/xmlui/bitstream/handle/0001.74/21414/2018_326_husainovarr.pdf. 
  34. Светлана Брайловская (2007-11-27). "В Татарстане впервые представлен паевой инвестиционный фонд, работающий по законам шариата". Российская газета. https://rg.ru/2007/11/27/reg-volga-ural/halyal-anons.html. Retrieved on
    2020-12-20. 
  35. "В России появился ПИФ для мусульман". Rusbase. 2007-10-29. https://web.archive.org/web/20210114174654/https://rb.ru/article/v-rossii-poyavilsya-pif-dlya-musulman/4901607.html. Retrieved on
    2020-12-20. 
  36. "В Татарстане создают новую автономную структуру для исламского банкинга". ТАСС. 2017-04-26. https://tass.ru/ekonomika/4211354. Retrieved on
    2020-12-20. 
  37. "Ипотеку по нормам шариата начали выдавать в Татарстане". Интерфакс. 2019-04-24. https://realty.interfax.ru/ru/news/articles/104794/. Retrieved on
    2020-12-20. 
  38. "Талия Минуллина: Бренд Татарстана должен быть мощным, понятным и вызывающим доверие". https://sntat.ru/news/interview/22-08-2020/taliya-minullina-brend-tatarstana-dolzhen-byt-moschnym-ponyatnym-i-vyzyvayuschim-doverie-5764788. Retrieved on
    2020-12-28. 
  39. "Финансовый ликбез: Инвестиции согласно Шариату". https://web.archive.org/web/20210114113627/http://mspinvestrd.ru/news/item/1934. Retrieved on
    2020-12-28. 
  40. Гитмадинов Р. Р., Насыров И. Р. (لوا غلطی:bad argument #2 to 'formatDate': invalid timestamp 'جنوری'.) (Восток. Афро-Азиатские общества: история и современность ed.). pp. 180—195. doi:10.31857/S086919080003967-0. https://vostokoriens.jes.su/s086919080003967-0-1/. 
  41. "Владимир Меньшов возглавит жюри Казанского фестиваля мусульманского кино". https://tass.ru/kultura/2208209. Retrieved on
    2020-12-13. 
  42. "Турецкая мелодрама откроет казанский кинофестиваль мусульманского кино". https://tass.ru/kultura/2163729. Retrieved on
    2020-12-13. 
  43. "Карен Шахназаров: Казанский фестиваль мусульманского кино отличается жесткими нравственными критериями". https://tass.ru/arhiv/674846. Retrieved on
    2020-12-13. 
  44. "Открылся конкурс на лучший информационный материал о международном мусульманском кино". https://tass.ru/arhiv/568451. Retrieved on
    2020-12-13. 
  45. "В Казани завершился XV международный фестиваль мусульманского кино". https://rg.ru/2019/05/03/reg-pfo/v-kazani-zavershilsia-xv-mezhdunarodnyj-festival-musulmanskogo-kino.html. Retrieved on
    2020-12-28. 
  46. "На «KazamSummit» «Сбербанк» представил проект «Виртуальная мечеть»". https://web.archive.org/web/20210114224041/https://expertrt.ru/news/21614-na-kazamsummit-sberbank-predstavil-proekt-virtualnaya-mechet.html. Retrieved on
    2020-12-24. 
  47. "В России построят первый халяльный торговый центр". Lenta.ru. 2020-08-23. https://lenta.ru/news/2020/08/23/tatarstan_supergood/. Retrieved on
    2020-12-20. 
  48. "Modest Fashion Not Just A Fad". The Halal Times. April 3, 2020. https://www.halaltimes.com/modest-fashion-not-just-a-fad/. Retrieved on
    2020-12-20. 
  49. Aneesa Bodiat (2017-12-20). "The world’s fastest-growing population is also a massively untapped food and fashion market". Quarz. https://qz.com/888830/the-worlds-fastest-growing-population-is-also-a-massively-untapped-food-and-fashion-market/. Retrieved on
    2020-12-20. 
  50. Ilmira Gafiyatullina (2019-05-24). "Modest fashion as manifestation of halal lifestyle... But without religious borders". Russia — Islamic World. https://russia-islworld.ru/en/kultura//modest-fashion-as-manifestation-of-halal-lifestyle-but-without-religious-borders/. Retrieved on
    2020-12-20. 
  51. "В Казани прошел показ мод международного уровня Silk fashion way". https://web.archive.org/web/20210114010703/https://expertrt.ru/culture/16262-v-kazani-proshel-pokaz-mod-mezhdunarodnogo-urovnya-silk-fashion-way.html. Retrieved on
    2020-12-24. 
  52. "В Казани стартует X Международный экономический саммит". https://tass.ru/ekonomika/5188326. Retrieved on
    2020-12-24.