بھگت نامدیو

بھگت نامدیو اک مہان بھگت ہوئے ہن، جنہاں دی بانی دے 61 شبد سری گرو گرنتھ صاحب وچّ درج ہن ۔ بھگت نامدیو جی دا جم 1270 عیسوی نوں مہاراشٹر دے پنڈ نرسی براہمنی، جو کہ پنڈرپور دے نزدیک ہے، وکھے ہویا ۔ اسدا پیؤ دامشیٹ اتے ماتا گونا بائی سی ۔ اس سمیں وی براہمنواد نے انسانیت نوں جاتاں - پاتاں وچّ ونڈیا ہویا سی اتے اوچ - نیچ دی بھٹتا نے نیچ ذاتیاں نال پشواں والا ورتاوا کرنا تے اتھوں تکّ کہ دھارمک مندراں وچّ وی جان دی اجازت نہیں سی۔

اتے ناہی پربھو بھگتی کرن دی آگیا سی ۔ ایہناں بے انصافیاں اتے سماجی برائییاں دے خلاف بھگت نامدیو جی نے بلند آواز اٹھائی ۔ بھگت نامدیو جی چھیمبا جاتی نال سبندھت سن، جو مہاراشٹر وچّ اک نیویں جات گنی جاندی ہے ۔ اک دن بھگت جی مندر وچّ پوجا کرن گئے، اتھے براہمن پجاریاں اوہناں نوں پوجا کرن توں روکیا اتے مندر چوں دھکے مارکے باہر کڈھ دتا ۔ بھگت جی، مندر دے باہر جوڑیاں 'چ بیٹھکے کھڑتالاں نال اپنے بھجن نوں اسے طرحاں ہی گاؤندے رہے۔

ہست کھیلت تیرے دیہرے آیا ۔۔ بھگتِ کرت نامہ پکرِ اٹھایا ۔۔1۔۔

ہینڑی جاتِ میری جادم رایا ۔۔ چھیپے کے جنمِ کاہے کؤ آیا ۔۔1۔۔ رہاؤ ۔۔

لے کملی چلیو پلٹائ ۔۔ دیہرے پاچھے بیٹھا جائ ۔۔2۔۔

جیو جیو نامہ ہرِ گن اچرے ۔۔ بھگت جناں کؤ دیہرا پھرے ۔۔3۔۔6۔۔

(سری گورو گرنتھ صاحب جی، انگ 1164)

پھر کی سی، دیہرا اس پاسے گھم گیا، جس طرف بھگت نامدیو جی بیٹھے اپنے پربھو پرماتماں دی بندگی کردے سن ۔ اک ہور شبد وچّ بھگت جی پرماتما نوں انجھ الھاما دندیاں کیہا کہ مینوں اگانھ دی مکتی دی لوڑ نہیں، مینوں تاں ایسے ہی جنم وچّ ہی مکتی دے اتے جو لوک میری نیویں جات نوں درکاردے ہن، اوہناں دے گھمنڈ توڑن لئی مینوں گیان دی طاقت دے ۔

مو کؤ توں ن بسارِ تو ن بسارِ ۔۔ تو ن بسارے رامئیا ۔۔1۔۔ رہاؤ ۔۔

آلاونتی ایہہ بھرمُ جو ہے مجھ اوپرِ سبھ کوپلا ۔۔

سودُ سودُ کرِ مارِ اٹھائؤ کہا کرؤ باپ بیٹھلا ۔۔1۔۔

موئے ہوئے جؤ مکتِ دیہگے مکتِ ن جانے کوئلہ ۔۔

اے پنڈیا مو کؤ ڈھیڈھ کہت تیری پیج پچھنؤڈی ہوئلا ۔۔2۔۔

تو جو دیالُ کرپالُ کہیئتُ ہیں اتبھج بھیو اپارلا ۔۔

پھیرِ دیا دیہرا نامے کؤ پنڈیئن کؤ پچھوارلا ۔۔3۔۔2۔۔

(سری گورو گرنتھ صاحب جی، انگ 1292)

پھر کی سی اوہناں براہمن پجاریاں دیاں گدیاں لئی اک نواں خطرہ پیدا ہو گیا تے دوڑے گئے اس سمیں دے بادشاہ محمد تغلق پاس جا شکایتاں لائیاں کہ نامدیو ردھیاں - سدھیاں کردا ہے، مریاں نوں جوا دندا ہے اتے ایہہ اک کافر ہے ۔ ایہہ تہاڈے راج بھاگ لئی وی خطرہ ہو سکدا ہے ۔ اسنوں بلاکے پچھیا جاوے ۔

بادشاہ محمد تغلق نے بھگت جی دی پریکھیا لین لئی دلی بلایا تے کیہا کہ میں سنیا ہے کہ تسیں مریا نوں جوا دندے ہو، ایہہ مری ہوئی گٔو ہے اسنوں زندہ کرو، نہیں تاں مرن لئی تیار ہو جاو ۔ میرا پرماتماں اک ہی ہے، جستے میں وشواش کردا ہاں، اوہ اکو اک اکال پرکھ ہے ۔ بھگتاں دی لاج رکھن لئی پرماتماں نوں پرگٹ ہونا پیا اتے موئی گٔو جیوتّ کرنی پئی ۔

سلطانُ پوچھے سنُ بے نامہ ۔۔ دیکھؤ رام تمارے کاما ۔۔1۔۔

نامہ سلطانے بادھلا ۔۔ دیکھؤ تیرا ہرِ بیٹھلا ۔۔1۔۔ رہاؤ ۔۔

بسملِ گٔو دیہُ جیوائ ۔۔ ناترُ گردنِ مارؤ ٹھانئ ۔۔2۔۔

بادساہ ایسی کیؤ ہوئِ ۔۔ بسملِ کیا ن جیوے کوئِ ۔۔3۔۔

میرا کیا کچھو ن ہوئِ ۔۔ کرِ ہے رامُ ہوئِ ہے سوئِ ۔۔4۔۔

بادساہُ چڑیو اہنکارِ ۔۔ گز ہستی دینو چمکارِ ۔۔5۔۔

ردنُ کرے نامے کی مائع ۔۔ چھوڈِ رامُ کی ن بھجہِ خدائِ ۔۔6۔۔

ن ہؤ تیرا پونگڑا ن تو میری مائع ۔۔

(سری گورو گرنتھ صاحب جی، انگ 1165)