بھکھڑا

بھکھڑا
منسوب بنام	سر
ورتوں	پٹھے ،  ریشہ
انتظامی تقسیم
ذیلی کلاس	سالانہ پودا
حصہ	ٹیکسون

بھکھڑا ہر سال ہونوالا اک بوٹی اے۔ ایہ جگ دے بہت سارے تھانواں تے ہُندا اے۔ ایہ سُکے تھانواں تے وی اگ جاندا اے۔

اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف بھکھڑا
صورت حال
! colspan = 2 | حیثیت تحفظ
کم تشویشناک انواع
اسمیاتی درجہ	پرجاتی
جماعت بندی
مملکت:	پودا
غير مصنف:	ایجیسپرم
غير مصنف:	اؤڈکوٹس
غير مصنف:	روسڈس
طبقہ:	زگوپھیلاسیس
خاندان:	زگوپھیلاسیا
جنس:	ٹریبلس
نوع:	ٹی۔ ٹیریسٹریس
سائنسی نام
Tribulus terrestris  کارل لنیاس   ، ۱۷۵۳
قسماں
ٹریبلس ٹیریسٹریس وار۔ بکورنٹس
‏‏

بھکھڑا دھرتی تے پھیلن والا پودا اے۔ اس نوں طبی بولی وچ گوکھڑو جاں گوکھرو (puncture vine) کیہا جاندا اے۔ اس دیاں ٹاہنیاں جو چار توں ستّ دے جوڑیاں وچ ہندیاں ہن، دو توں تن فٹ لمبیاں ہندیاں ہن۔ اس نوں اپریل توں اکتوبر تک چھوٹے سائز دے پیلے پھلّ لگدے ہن۔ اس دے پھل گول، دو توں چار کنڈے اتے انگنت بیجاں نال بھرے ہندے ہن۔ اس دیاں خوشبودار، ریشیدار، بھورے رنگ دی جڑھاں چار توں پنج انچ تک لمبی ہندی اے۔

اتری بھارت وچ ملدا اک عام کنڈیالا ندین (کھیت وچ ستے سدھ اگن والی گھاہ بوٹی) اے۔ ایہہ سخت تھاں تے پیدا ہندا اے۔ ایہہ زمین تے وچھی نکی جہی ویل دے روپ وچ ہندا اے۔ سکّ جان تے اس دے بیج کنڈینما کھلار جیہا ہو جاندے ہن اتے ننگے پیراں وچ چبھن تے کافی پیڑ ہندی اے۔ ایہہ کئی آیورویدک دوائیاں وچ ورتیا جاندا اے۔ اس دے بیجاں دی سواہ کھنڈ وچ رلا کے پھکن نال کھنگھ ہٹدی اے۔ بیجاں سمیت کٹّ کے کاڑھا بنا کے پیو موتر روگاں لئی لاہے وند ہووےگا۔ پتے اتے کرومبلاں نوں پوربی ایشیا وچ کھان لئی ورتیا جاندا اے۔ تنیاں نوں ترل نوں گاڑھا کرن لئی استعمال کیتا جاندا اے۔ اس نوں پتلی کیتی لسی وچ پا کے اس نوں گاڑھی لسی دی دکھّ دتی جاندی اے۔

ہور بولیاں وچ نام

• سنسکرت وچ گورشرو
• ہندی وچ گوکھرو
• مراٹھی وچ سراٹے
• گجراتی وچ گوکھرو
• بنگالی وچ گوکھری
• انگریزی وچ لینڈ کیلٹراپس
• لاطینی وچ ٹربلس ٹیریسٹرس
• پنجابی بولی وچ بھکھڑا

گن

آیوروید دے مطابق ایہ پودا ٹھنڈا، وات، پتّ نوں دور کرن والا، مسانے نوں صاف کرن والا، طاقت والا، پتھری نوں گال دین والا، ڈھڈّ دیاں ساریاں بیماریاں نوں دور کرن والا اے۔ اس دے رس نوں خوراک پورک دے طور تے اس یعقین نال ورتیا جاندا اے کہ ایہہ ٹیسٹوسٹیرون دے پدھر نوں خاص طور تے باڈی بلڈنگ کرن والیاں لئی ودھاؤندا اے۔ نینترت ادھئیناں وچ بھکھڑا ٹیسٹوسٹرون دے پدھر نوں ودھاؤن وچ ناکام رہا، اتے ایہ سرکھات وی ثابت نہیں ہویا۔ اس گل دا کوئی ثبوت نہیں اے کہ اس وچ طاقت ودھاؤن والیاں خاصیتاں ہن۔

کیمیائی عنصر

• اس دیاں پتیاں وچ 7.22فیصد پروٹین، 4.63 فیصد سوھا، کیلشیئم، فاسفورس، وٹامن اتے 79 فیصد پانی ہندا اے۔
• اس دے پھل وچ ایلکولائڈ، رال، ٹینن، سٹرول، نائیٹریٹس، تیل دی مقدار ہندی اے۔
• اس دے بیجاں وچ فاسفورس اتے نائیٹروجن دی مقدار بہت زیادہ ہندی اے۔

پنجابی سبھیاچار وچ

  «زندگی دی روہی وچ نت اؤں
  ودھدیاں جان اجاڑاں وے۔
  جیوں بھکھڑے دا اک پُھلّ پکّ کے
  سولاں چار بنائے وے
  -شو کمار

• 
• 
• 
• 
• 
  Tribulus terrestris – Museum specimen
• 
  گوکھڑو (بھکھڑا) دے پھل نوں گھاہ وچ چھپیا دکھایا اے
• 
  بھکھڑے دی ویل

بھکھڑا
کنڈے	پتیاں	پھل

باہرلے جوڑ

حوالے