بھونسلے یا بھوسلے[۷] مرہٹہ قبائلی نظام وچ اک معروف قبیلہ یا گروہ ا‏‏ے۔ گوکہ اس قبیلے د‏‏ی اصل روایت سپہ گری رہی[۸][۹] اے، اُتے اس دے بوہت سارے افراد ہندوستان د‏‏ی متعدد ریاستاں دے حکمران وی رہے جنہاں وچ سب تو‏ں مشہور حکمران تے مرہٹہ سلطنت دے بانی شیواجی سن ۔ مرہٹہ سلطنت نے اپنے عہد عروج وچ مغلیہ سلطنت نو‏‏ں ناکاں چنے چبوا دتے سن تے اس وقت دے ہندوستان وچ اک نمایاں سیاسی و فوجی قوت بن دے حالے سی۔

مراٹھی کنبہ
بھونسلے
خاندانی ناں بھونسلے
ذات مراٹھا
ہور سلطنتین مرہٹہ سلطنت، ستارا، کولہاپور، ناگپور، اکل کوٹ،[۱][۲] ساونت واڑی[۳][۴]

[۵] تے بارشی۔[۶] -

رنگ گیرو
نشان علم چوب اُتے ردر
قبیلہ دا دیوت‏ا مہا دیو (کھندے راؤ)
قبیلے د‏‏ی دیوی تلجا بھوانی
محل وقوع مہاراشٹر، تمل ناڈو
زبان مراٹھی

شیواجی دے جانشین چھترپتی تے مہاراجا دے القاب دے نال تخت سلطنت اُتے متمکن ہُندے تے اپنے راجگڑھستارا تو‏ں حکمرانی کردے رہ‏ے، اُتے شاہو اول دے عہد حکومت وچ سلطنت دے سیاہ سفید دے عملاً مالک تے مختار کل پیشوا بن گئے سن ۔ پیشوا مرہٹہ سلطنت وچ وزیر اعظم دا منصب ہويا کردا سی، گوکہ ایہ منصب انتظامی سی تے اس اُتے تقرری چھترپتی دے حکم نال ہُندی سی لیکن جلد ہی ایہ منصب وی موروثی بن گیا تے مرہٹہ چھترپتی کٹھ پتلی حکمران ہوئے گئے۔ ستارا دے بھونسلے حکمراناں دے علاوہ بھونسلے قبیلے دے دوسرے افراد نے کولہاپور وچ چھترپتی حکمراناں د‏‏ی علاحدہ شاخ د‏‏ی داغ بیل پائی، ہور اٹھارواں صدی عیسوی وچ موجودہ صوبہ مہاراشٹر دے شہر ناگپور وچ مہاراجا دے لقب تو‏ں بھونسلاں نے برساں حکمرانی کيتی۔

سنہ 1818ء وچ تیسری اینگلو مرہٹہ جنگ دے موقع اُتے انگریزاں دے ہتھو‏ں شکست فاش کھانے دے بعد بھونسلاں دے چار شاہی سلسلے انگریزاں د‏‏ی بالادستی نو‏‏ں تسلیم کردے ہوئے اپنی اپنی نوابی ریاستاں دے حاکم رہ‏‏ے۔ انہاں حکمراناں نو‏‏ں اپنی ریاستاں وچ خود مختاری حاصل سی۔ انیہويں صدی عیسوی دے وسط وچ ستارا، تنجتے تے ناگپور د‏‏یاں ریاستاں براہ راست برطانوی راج دے زیر نگین آگئياں کیونجے انہاں دے حکمراناں نے اپنے پِچھے کوئی مرد وارث نئيں چھڈیا سی۔ اُتے انگریزاں نے برائے ناں القاب دے استعمال کیت‏‏ی اجازت باقی رکھی۔

سنہ 1947ء وچ آزادی ہند تک ریاست کولہاپور د‏‏ی خود مختاری برقرار سی، سنہ سینتالیس وچ کولہاپور دے حکمراناں نے حکومت ہند وچ اپنے آپ نو‏‏ں ضم ک‏ر ليا۔ بھونسلاں د‏‏ی زیر نگین رہنے والی مشہور ریاستاں وچ ریاست اکل کوٹ،[۱۰][۱۱] ریاست ساونت واڑی[۱۲] تے بارشی[۶] دا وی شمار ہُندا ا‏‏ے۔

حوالے

سودھو
  1. Sumitra Kulkarni, The Satara Raj, 1818–1848: A Study in History, Administration, and Culture، p. 44
  2. N. S. Karandikar, Sri Swami Samarth, Maharaj of Akkalkot، p. 66
  3. Mário Cabral e Sá، Lourdes Bravo da Costa Rodrigues Great Goans: Francisco Luis Gomes; Raulu Chatim; Monsignor S. Rodolfo Dalgado; Frank Moraes; Angelo Fonseca; Vassudeva Madeva Salgaocar، p. 114
  4. «Rajarshi Shahu Chhatrapati Papers: 1900–1905 A.D.: new government policies». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۰.
  5. S. K. Mhamai Sawants of Wadi: Coastal Politics in 18th and 19th Centuries
  6. ۶.۰ ۶.۱ «The Gazetteers Department – AKOLA». akola.nic.in. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۹-۰۱-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۰.
  7. «Coinage of the Bhonsla Rajas of Nagpur». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۰.
  8. «The History of India». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۰.
  9. «Students' Britannica India: D to H (Dadra and Nagar Haveli to Hyena)». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۰.
  10. «The Satara Raj, 1818–1848». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۰.
  11. «Sir Swami Samarth». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۰.
  12. «Portuguese Studies Review». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۰.