بھانو بھکت آچاریہ
 | |
|---|---|
 شاعر بھانو بھکت آچاریہ | |
| جم | 13 جولائی 1814 چوندی رمگھا، تنہوں ضلع، سلطنت نیپال |
| موت | 1868ء سیندی گھات، تنہاں ضلع، سلطنت نیپال |
| کم کِتہ | شاعر |
| بولی | نیپالی |
| قومیت | نیپالی |
| شہریت | نیپالی |
بچپن تے تعلیم
سودھوبھانو بھکت آچاریہ ۱۳ جولائی ۱۸۱۴ء نوں نیپال دے تنہاں ضلع وچ واقع چوندی رمگھا وچ دھننجے تے دھرماوندی دے ایتھے پیدا ہوئے سن .[۱] انہاں دے والد اک سرکاری ملازم سن تے اپنے گھر وچ پیدا پہلی اولاد سن . آچاریہ نے سنسکرت وچ مڈھلی سِکھیا اپنے دادا توں تے اعلیٰ تعلیم وارانسی وچ حاصل کيتی.[۲][۳]
تحریر
سودھوقدیم اعصار وچ نیپالی سمیت جنوبی ایشیائی زباناں بوہتے لسانی ذرائع تک محدود سی جس دی وجہ توں زباناں دی تحریر کم ہی ہُندی سی. جنوبی ایشیاء وچ لکھی گئی کتاباں دی اکثریت صرف سنسکرت وچ دستیاب ہوݨ دی وجہ توں اوہ عام عوام دے لئی ناقابل رسائی سی. چاں کہ استاداں، علم دی طالباں تے پنڈتاں دے عہدے وچ براہمناں دی افضلیت سی، سبھی مذہبی تصنیفات تک دی رسائی براہمناں تے سنسکرت وچ تعلیم یافتہ لوک تک محدود سی. نیپال وچ سنسکرت وچ شاعری تاں لکھی جاندی سی مگر آچاریہ نے نیپالی بولی وچ شاعری لکھنی شروع دی جس دی وجہ توں بولی دی ترقی دے نال ہی انہاں نوں رانا حاکماں توں وی حمایت حاصل ہوئی. رام گاتھا سننے دے بعد انہاں وچ راماین نوں نیپالی وچ ترجمہ کرنے دی تمنا جاگ اٹھی. علماء مندے نيں کہ جغرافیائی اثر و رسوخ تے ذاتی مرم و حقیقت دل نوں برقرار رکھدے ہوئے ترجمہ شدہ بھانو بھکتی راماین وچ راماین ولمیکی دا جذبہ موجود اے جس دی وجہ توں ایہ رچنا شاعری ہوݨ دے باوجود گانا ورگی سندی اے .
آچاریہ نے نہ ہی کدی مغربی تعلیم حاصل کيتی نہ ہی اوہ بدیسی ادب توں مانوس سن جس دی وجہ توں انہاں دی تصنیفات وچ اک خاص نیپالی انداز پایا جاندا اے . انہاں دی تصنیفات عام طور اُتے مذہب، سادگی تے حب الوطن ورگی بھاری موضوعات اُتے نیہہ ہوݨ دے باوجود سلیس انداز وچ پیش نيں. امیر خاندان وچ پیدا ہوݨ دی وجہ توں انہاں نوں زندگی وچ تب تک کسی چیز دی کمی محسوس نئيں ہوئی جداں تک انہاں دی اک گھاسی نال ملاقات ہوئی. اس گھاسی توں گل گل کرنے دے بعد آچاریہ وی اپنے معاشرے وچ کوئی اہم شرکت دینے نوں متاثر ہوئے. انہاں نے اپنی زندگی بھر وچ کل دو بہترین رچناواں لکھياں جنہاں وچ بھانو بھکتی راماین تے قیدخانے وچ وزیر اعظم نوں لکھیا گیا اک خط شامل ہُندے نيں. دفتری کاغذات اُتے دستخط کردے وقت ہوئی غلط فہمی دی وجہ توں انہاں نوں سزائے قید دتی گئی. قیدخانے وچ انہاں دی صحت بگڑدتی گئی تے انہاں نوں رہائی دی امید تاں کئی بار دتی گئی مگر انہاں دے مدے دی سنوائی تک نئيں ہوئی. ايسے لئے انہاں نے اپنی رہائی دی گزارش کردے ہوئے اودوں دے وزیر اعظم نوں اک خط لکھیا جسنوں حال وچ انہاں دی بہترین رچناواں وچوں اک سمجھی جاندی اے . اس خط وچ لکھی گئی شاعری نے نہ صرف انہاں دی رہائی دلائی بلکہ انہاں نوں حکومت دی طرف توں معاوضہ وی ملا. ۱۸۶۸ء وچ انہاں دی وفات دے وقت وچ انہاں نوں معلوم نئيں سی کہ کسی زمانے وچ اوہ نیپال دے مقبول ترین شاعراں وچوں اک وچ گنے جاواں گے. انہاں دی زندگی وچ انہاں دی تصنیفات شائع نئيں فرمائی گئياں جس دی وجہ توں اودوں انہاں دی کرتیاں نوں آبرو نئيں ملی. ۱۸۸۷ء وچ موتی رام بھٹ نے آچاریہ دی تصنیفات پتہ لگیا کر وارانسی وچ چھپائی دے لئی لے جانے دے بعد ہی انہاں دی تصنیفات شائع ہوئیاں. آچاریہ دی رچناواں وچوں اک وادئ کٹھمانڈو تے انہاں دی باشندےآں دے ذکر کے لئے مشہور اے . حالانکہ آچاریہ نیپال دے مقبول ترین شاعراں وچوں اک نيں، انہاں دی تصنیفات نیپالی ادبی تریخ وچ باقی شاعراں دی تصنیفات ورگی مقبول نئيں نيں.
ورثہ
سودھوبھانو بھکت آچاریہ نوں نیپالی بولی دے آدی کوی دے طور اُتے احترم کيتا جاندا اے . آچاریہ نوں ایہ خطاب شاعر موتی رام بھٹ نے ۱۸۹۱ء وچ آچاریہ دے سوانح لِکھݨ دی ترتیب وچ دتا تھا. سو سوانح وچ شائع بھٹ دی وضاحت دے مطابق آچاریہ نوں آدی کوی کہلانے دا معنی ایہ نئيں اے کہ اوہ نیپالی بولی وچ لِکھݨ والے پہلے شاعر سن بلکہ ایہ اے کہ اوہ نیپالی وچ مرم و حقیقت دل نوں مد نظر پیش کر لِکھݨ والے پہلے شاعر سن .[۲][۳][۴]
ہر سال نیپالی جنتری دے مطابق آشاڑ مہینے دے انتِیہويں دن وچ آچاریہ دی سالگرہ دے موقع اُتے حکومت نیپال تے دنیا بھر موجود نیپالی عوام بھانو جیندی مناندے نيں. اس موقع اُتے نیپال دے موقع اُتے مقبول مصنفاں تے شاعر دی موجودگی وچ وکھ وکھ ادبی کاریکرماں دی منصوبہ بندی ہُندی اے .[۳][۵][۶][۷]
تصاویر
سودھو-
چوندی رمگھا وچ آچاریہ دا مجسمہ -
نیپال اکادمی وچ مجسمۂ بھانو -
آدی کوی بھانو بھکت آچاریہ -
بھانو بھکت دا اپنے بیٹے نوں لکھیا گیا خط (۱۸۵۸ء) -
چوراستہ، دارجلنگ وچ آچاریہ دا مجسمہ
ہور ویکھو
سودھوحوالے
سودھو- ↑ "Bhanubhakta Acharya: 5 reasons why a poet became a household name in Nepal"۔ آن لائن خبر (بزبان برطانوی انگریزی)۔ 13 جولائی 2021ء میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 جولائی 2021ء
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ نر ناتھ آچاریہ (1979ء). आदिकवि भानुभक्त आचार्यको सच्चा जीवनचरित्र. تنہاں: نر ناتھ آچاریہ. OCLC 10023122.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ "Adikabi Bhanubhakta Acharya" (بزبان انگریزی)۔ کاٹھمانڈو: باس نیپال۔ 22 فروری 2019ء میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 فروری 2019ء
- ↑ وشنو دے سی (14 جولائی 2006ء)۔ "Bhanubhakta: The First Poet Of Nepali language" (بزبان انگریزی)۔ اوہ مائی نیوز!۔ 6 نومبر 2019ء میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 فروری 2019ء
- ↑ "Development Boards for Kami, Damai, Sarki announced" (in انگریزی). دارجلنگ. 14 جولائی 2016ء. https://www.mungpoo.org/2016/07/development-boards-kami-damai-sarki.html.
- ↑ "PM Oli urges new generation to follow ideals of Bhanubhakta" (in انگریزی). کاٹھمانڈو. 13 جولائی 2018ء. https://thehimalayantimes.com/kathmandu/pm-oli-urges-new-generation-to-follow-ideals-of-bhanubhakta.
- ↑ "Morning procession to mark Bhanu Jayanti" (in انگریزی). کاٹھمانڈو. 13 جولائی 2018ء. https://kathmandupost.ekantipur.com/news/2018-07-13/morning-procession-to-mark-bhanu-jayanti-in-photos.html.