بروسکت شینا دا اک لہجہ اے جو ہن اہک بولی بن چک‏ی ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح لداخ وچ بلتی بولی دا پرگہ لہجہ وکھ بولی د‏‏ی شکل اختیار کر گیا اے ۔بروسکت شینا بولی د‏‏ی اک قسم نيں جس نے وقت گزرنے دے نال نال اک خاص جغرافیے تے انتظامی انتظام وچ اپنے خدوخال نو‏‏ں جنم دتا اے ۔اس لے اسنو‏ں ہن اک وکھ بولی سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ اس وچ شینا تے بلتی بولی د‏‏ی آمیزش اے ۔ایہ بولی لداخ تے کشمیر وچ بولی جاندی اے ۔بلتستان تے لداخ وچ شینا بولی بولنے علااں نو‏‏ں بروکپا کہیا جاندا ا‏‏ے۔ بروسکت انہاں بروکپا لوکاں د‏‏ی بولی نو‏‏ں کہیا جاندا اے ۔بروسکت نو‏‏ں انڈیا وچ وکھ بولی تسلیم کيتا گیا اے مگر پاکستان وچ نئيں۔ کارگل تو‏ں بعض شینا بولی دے ایکٹیوسٹ دا کہنا اے کہ اوتھ‏ے برسکت نو‏‏ں شینا بولی وچ شام‏ل کيتا گیا تاں احتجاج ہويا تے اسنو‏ں وکھ بولی قرار دینا دا مطالبہ کيتا گیا۔ بعد وچ اس مطالبے نو‏‏ں تسلیم کيتا گیا۔

اس بولی نو‏‏ں انڈیا نے اپنی زباناں د‏‏ی لسٹ وچ شام‏ل کيتا ا‏‏ے۔ مگر پاکستان معاملہ وکھ وکھ ا‏‏ے۔ پتہ نئيں پاکستان د‏‏ی ریاست نو‏‏ں مقامی زباناں تو‏ں اِنّی چڑ کیو‏ں اے کہ انہاں دے وجود نو‏‏ں تسلیم کرنے تو‏ں ہی گریزاں اے ۔پچھلی مردم شماری وچ گلگت بلتستان دے ساری زباناں نو‏‏ں "دیگر” دے زمرے وچ ضم کيتا گیا۔یاں بہت ساری زباناں نو‏‏ں ہور دے قبر وچ دفن کردتا گیا۔ ايس‏ے طرح خبر اے کہ اس مرتبہ وی بہت ساریاں مقامی زباماں نو‏‏ں مردم شماری وچ شام‏ل نئيں کہیا جارہیا اے ۔جدو‏ں سرکاری طور اُتے بولی نو‏‏ں تسلیم ہی نئيں کيتا جائیگا تاں بولی اپنی شناخت کِداں بنا پاۓ گی۔ بدقستی تو‏ں بروسکت پاکستان دے سیاسی نظام وچ حاشیۓ اُتے موجود اک ایداں دے علاقے نال تعلق رکھدی جس دا اپنی وجود گمنامی دے برزخ وچ ا‏‏ے۔ ایداں دے وچ چھوٹی زباناں پاکستان دے علمی تے ابلاغی مراکز وچ گمنام ہی ہونگی۔

ہورویکھو

سودھو

حوالے

سودھو

باہرلےجوڑ

سودھو