ایران امریکا تعلقات
 ایران |
 ریاستہائے متحدہ امریکہ |
|---|
ایران امریکا تعلقات توں مراد اوہ تعلقات جو ایران تے امریکا دے بیچ رہے نيں۔
ایران تے امریکا دے درمیان ۱۹۸۰ توں باقاعدہ سفارتی تعلقات نئيں نيں ۔ پاکستان امریکا وچ ایران دی دفاعی طاقت دے طور اُتے کم کردا اے جدوں کہ سوئٹزرلینڈ ایران وچ امریکا دی دفاعی طاقت دے طور اُتے کم کردا اے۔ واشنگٹن ڈی سی وچ پاکستانی سفارت خانے دے ایرانی مفادات دے سیکشن دے ذریعے تے تہران وچ سوئس سفارت خانے دے امریکن انٹرسٹس سیکشن دے ذریعے رابطہ کيتا جاندا اے۔ [۲] ۲۰۱۸ تک، ایران دے سپریم لیڈر علی خامنہ ای نے امریکا دے نال براہ راست گل گل اُتے پابندی لگیا دتی اے۔ [۳]
دونے ملکاں دے درمیان تعلقات انیہويں صدی دے آخر وچ شروع ہوئے، جدوں ایران نوں مغرب فارس دے ناں توں جانیا جاندا سی۔ ابتدائی طور پر، جدوں ایران دتی گریٹ گیم دے دوران برطانوی تے روسی نوآبادیاتی مفادات توں بہت محتاط سی ، اس نے امریکا نوں اک ودھ قابل اعتماد غیر ملکی طاقت دے طور اُتے دیکھیا، تے اودوں آرتھر ملسپاؤ تے مورگن شسٹر جداں امریکی وزیر خزانہ وی سن ۔ دے شاہاں دی طرف توں مقرر دوسری جنگ عظیم دے دوران ، ایران اُتے برطانیہ تے سوویت یونین نے حملہ کيتا ، ایہ دونے امریکا دے اتحادی سن ۔ اس دے باوجود جنگ دے بعد کئی سالاں تک تعلقات مثبت رہے۔محمد مصدق دی حکومت اپنے آخری دناں وچ MI6 دی مدد توں سینٹرل انٹیلی جنس ایجنسی دے ذریعے بغاوت دے ذریعے ختم نئيں کيتی گئی ۔ اس دے بعد شاہ محمد رضا پہلوی دی حکومت تے امریکی حکومت دے درمیان انتہائی قریبی اتحاد تے دوستی دا دور شروع ہويا، جو ۱۹۷۹ دے ایرانی انقلاب دے بعد دونے ملکاں دے درمیان ڈرامائی تبدیلیاں تے اختلافات دے نال ختم ہويا ۔ [۴] اس عرصے دے دوران، ایران امریکا دے قریبی اتحادیاں وچوں اک سی۔ [۵] [۶] [۷]
تعلقات دی ٹھنڈک دے پِچھے وکھ وکھ وجوہات دسیاں جاندیاں نيں۔ ایرانی وضاحتاں وچ اسلامی انقلاب نوں فطری تے ناگزیر تصادم دے طور اُتے بیان کرنے توں لے کے امریکی استکبار [۸] تے اس دی عالمی بالادستی دی خواہش تک سب کچھ شامل اے۔ [۹] دوسری تشریحات ایہ دسدی نيں کہ ایران دی حکومت نوں جمہوریت دی حامی قوتاں دے خلاف گھریلو جبر دا بہانہ فراہم کرنے تے حکومت نوں اپنی وفادار آبادی دے نال پابند کرنے دے لئی اک بیرونی شخص دی لوڑ سی ۔ [۱۰]
۱۹۹۵ توں امریکا نے ایران دے نال تجارت اُتے پابندی لگا رکھی سی ۔ [۱۱] ۲۰۱۵ وچ امریکا نے جوہری معاہدے (جوائنٹ کمپری ہینسو پلان آف ایکشن) دے لئی کامیاب مذاکرات دی قیادت دی جس دا مقصد ایران دی جوہری ہتھیاراں دی صلاحیتاں نوں ختم کرنا سی، تے ۲۰۱۶ وچ ایران نے اس دی تعمیݪ کی، ایران توں پابندیاں ہٹا دتیاں گئیاں ۔ [۱۲] [۱۳] ٹرمپ انتظامیہ نے جوہری معاہدے توں علیحدگی اختیار کر لئی تے ۲۰۱۸ وچ دوبارہ پابندیاں عائد کر دتیاں۔
۲۰۱۳ دے بی بی سی ورلڈ سروس دے سروے دے مطابق، ۵٪ امریکی ایرانی اثر و رسوخ نوں مثبت طور اُتے دیکھدے نيں، جدوں کہ ۸۷٪ نے منفی نقطہ نظر دا اظہار کیتا، جو دنیا وچ ایران دے بارے وچ سب توں ودھ ناگوار تاثر اے۔ [۱۴] دوسری طرف، تحقیق توں معلوم ہويا اے کہ بوہتے ایرانی امریکی عوام دے بارے وچ مثبت سوچ رکھدے نيں، لیکن امریکی حکومت دے بارے وچ نئيں۔ [15] [16] IranPoll دے ۲۰۱۹ دے سروے دے مطابق، ۱۳٪ ایرانی امریکا دے بارے وچ موافق نظریہ رکھدے نيں، جدوں کہ ۸۶٪ ناگوار نظریہ دا اظہار کردے نيں۔ [۱۷] ۲۰۱۸ دے Pew پول دے مطابق، ۳۹٪ امریکیوں دا کہنا اے کہ ایران دی طاقت تے اثر و رسوخ نوں محدود کرنا خارجہ پالیسی دی اولین ترجیح ہونی چاہیے۔ [۱۸]تعلقات اودوں بہتر ہُندے نيں جدوں دونے ملکاں دے اہداف اوور لیپنگ ہُندے نيں، جداں کہ سنی عسکریت پسنداں نوں ختم کرنا۔ [۱۹]