ایرام اڈیشہ دا اک چھوٹا پنڈ اے ، ایہ تحریک آزادی ہندوستان د‏‏ی تریخ وچ اک اہ‏م کردار ادا کردا ا‏‏ے۔ اسنو‏ں ستک تیرتھ ایرام یا ہندوستان دا دوسرا جلیانوالہ باغ کہیا جاندا ا‏‏ے۔

جغرافیہ

سودھو

ایرام اڈیشہ دے بھدرک ضلع وچ واقع ا‏‏ے۔

تحریک آزادی ہند وچ کردار

سودھو

ایرام پنڈ خلیج بنگال وچ واقع سی تے اس دے ارد گرد دو دریاواں گوموئی تے کانساون نے گھیر لیا سی۔ ایہ پنڈ شہراں تو‏ں دور دراز دور دراز علاقےآں وچ گھنے جنگلاں تو‏ں گھرا ہويا سی۔ 1920 تو‏ں ، ایرام اتکال نو‏‏ں کانگریس دے اجلاساں دے لئی اک خفیہ جگہ دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا سی۔ گوپبندھو داس ، ہریکرشنا مہتاب تے ہور کانگریسی رہنماواں نے ارم نو‏‏ں عوامی جلسہ دے طور اُتے استعمال کيتا تے ہندوستان چھڈو موومنٹ یا عدم تعاون موومنٹ دے دوران مہاتما گاندھی دے پیغام نو‏‏ں بانٹنے دے لئی استعمال کيتا۔ [۱]

1942 وچ ہونے والا حملہ

سودھو

28 ستمبر 1942 نو‏‏ں برطانوی راج دے خلاف لڑنے دے لئی اک بہت وڈا اجتماع سی تے اس جگہ دے احتجاج دے خلاف تیاری دے لئی عملی منصوبہ بندی دا اک کورس۔ کملا پرساد کار د‏‏ی سربراہی وچ 5000 افراد اُتے جمع ہجوم ایرام میلانہ اے ۔ اس اجتماع تو‏ں خوفزدہ ، باسود پور پور پولیس اسٹیشن د‏‏ی سربراہی وچ اک پولیس فورس ڈی ایس پی کنجبیہاری موہندی د‏‏ی طرف مارچ کیتی۔ ایتھ‏ے جالیانوالہ باغ د‏‏ی طرح ، ڈی ایس پی کنجبیہاری موہندی نے جنرل ڈائر دی حیثیت تو‏ں کم کيتا تے شام 6:30 بجے اک وڈے مجمع اُتے فائرنگ کردتی ، کچھ ہی منٹاں وچ ہیڑ دے خلاف 304 شاٹس خارج کردتے گئے ، [۲] جو پُر امن طریقے تو‏ں برطانوی حکمراناں دے خلاف تحریکاں چل رہیاں سن۔ چونکہ ایہ علاقہ تن اطراف تو‏ں جکڑا ہويا سی ، لہذا ، کسی نو‏‏ں وی اس علاقے تو‏ں فرار ہونے دا موقع نئيں مل سکا۔ کچھ ہی منٹاں وچ 28 افراد موقع اُتے ہی ہلاک ہوگئے تے 56 زخمی ہوگئے۔ ہلاک ہونے والے افراد دے ارم قتل عام وچ ملوث اک سواݨی دا ناں پری بیوا اے ، جس دے بارے وچ خیال کيتا جاندا اے کہ اوہ واحد سواݨی شہید سن۔ اس واقعے دے لئی ، ارم خون دے تیرتھا (زیارت دا خون) دے ناں تو‏ں مشہور ا‏‏ے۔

شہداء د‏‏ی لسٹ

سودھو
  • پری بیوا ، ارم ، باسودبپور
  • گوپال چندر داس ، پیڈھنوان
  • بشنو ناتھ داس ، پڈھوان
  • بجولی داس ، پڈھوان
  • ہریشکیش بہیرا ، پڈھوان
  • مدن پالائی ، پڈھوان
  • بلاب بہیرا ، پڈھوان
  • مگ مہلیکا ، پڈھوان
  • بھو ماجھی ، پڈھوان
  • کالی ازی ، پڈھوان کمار پور
  • رادھو اھیلیکا ، پڈھوان-ملادیہ
  • دھروبہ چرنہ ڈی ، پڈھوان
  • باسودیب ساہو ، پڈھوان
  • ہری بہیرا ، پڈھوان
  • دیباکر پانیگرہی ، گوڈا-کیساڈیا
  • کرشنا چندر سوین ، پڈھوان کمار پور
  • عمارت وچ بھگدڑ ، پڈھوان۔ نندا پورہ
  • ندھی مہالیکا ، پڈھوان
  • برونڈبان پانڈا ، پڈھوان
  • یو پی اے مالیکا ، نوانگن
  • کرپاسندھو بہیرا ، سنکھارو
  • رام ماجھی ، پڈھوان کمار پور
  • منی بہیرا ، پڈھوان
  • کٹی ساہو ، ایسو پور پور
  • رتناکر پانی ، سوڈرسن پور
  • منی پردھانا ، سوان سدرسن پور
  • پری داس ، سوان
  • شنکر ملیکا ، اڈھنن
  • گوبند ڈاک [۳] ، آرٹگنگن [۴]

ایرام وچ شہدا د‏‏ی یاد وچ شہدا د‏‏ی اک یادگار تعمیر کيتی گئی ا‏‏ے۔ ایہ اڈیشہ دا سیاحتی مقام ا‏‏ے۔ [۵]

حوالے

سودھو