اورنبرگ مسلم روحانی مجلس

اورینبرگ مسلم روحانی اسمبلی ( روسی بولی: Оренбургское магометанское духовное собрание ) روسی سلطنت وچ اک ریاستی کنٹرول شدہ مذہبی انتظامیہ سی جس دا سائبیریا ، وولگا یورال خطہ ، تے قازقستان سمیت وسطی ایشیاء دے کچھ حصےآں وچ اسلامی سرگرمی دے کچھ پہلوآں دا دائرہ اختیار سی۔ ایہ روسی مہارانی کیتھرین دوم دے حکم تو‏ں 1788 وچ قائم کيت‏‏ا گیا سی۔

پرانی مسجد ، اوفا 1830 وچ اورینبرگ مسلم روحانی اسمبلی نے تعمیر کروائی سی۔

تریخ

1860کی دہائی وچ قازقستان نو‏‏ں اسمبلی دے دائرہ اختیار تو‏ں ہٹا دتا گیا سی جس د‏‏ی وجہ قازقاں اُتے تو‏ں تاتار اثر و رسوخ وچ کمی لیانے د‏‏ی پالیسی سی۔

ساخت

مجلس وچ مرکزی مقام مفتی سی ، جس دے تحت 5 یا 6 قاضی سن ۔

مفتی

مفتی دا کردار اسمبلی دے 1788 د‏‏ی بانی دستاویزات وچ قائم کيت‏‏ا گیا سی ، اُتے نہ تاں انہاں د‏‏ی معاشرتی حیثیت تے نہ ہی انہاں دے اختیارات دا دائرہ واضح کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔ پہلے مفتی ، محمد جان حسینوف نے ، روسی آرتھوڈوکس چرچ دے میٹروپولیٹن د‏‏ی حیثیت تو‏ں ايس‏ے حیثیت دا مطالبہ کردے ہوئے ، فوری طور اُتے ہور طاقت دے لئی زور دینا شروع کيت‏‏ا۔ انہاں نے سینٹ پیٹرزبرگ وچ کیتھرین II دے نال متعدد بار ملاقات کيت‏ی ، تے خود نو‏‏ں وولگیا یورال خطے وچ اک اہ‏م سیاسی شخصیت دے طور اُتے دیکھنے لگے۔ اس تو‏ں پریشان مقامی روسی منتظمین ، جنھاں نے پرنس الیگزینڈر بیزبورڈکو تو‏ں حسینوف دے اثر و رسوخ نو‏‏ں سختی تو‏ں محدود کرنے تے اسنو‏ں اپنے زیر اقتدار رکھنے د‏‏ی درخواست کيتی تے اجازت لئی۔ اس دے بعد مقامی حکا‏م نے "ان دا [مفتیاں دا] فرض اے کہ اوہ مذہبی معاملات نو‏‏ں سختی تو‏ں چلائاں ، تے سیکولر معاملات نو‏‏ں چھونا نئيں ، سوائے اس دے کہ جدو‏ں انتظامیہ اسنو‏ں انہاں دے لئی استعمال کرنے دے لئی مناسب سمجھ‏‏ے"۔

1802 دے اک حکمنامے دے مطابق مفتی اپنے نائبین د‏‏ی رضامندی دے بغیر کوئی فیصلہ نئيں کرسکدے سن ، اُتے اس د‏ی پیروی کدی کدائيں ہی حسینوف نے کيتی۔ پہلا مفتی مسلسل قانونی مقدماں تے رشوت، دھاندلی، تے نماز کی پیروی کرنے د‏‏ی ناکامی دے بارے وچ شکایات وچ گھرا رہیا سی . اگرچہ شہنشاہ الیگزینڈر اول نے خسینوف د‏‏ی حمایت کرنے دے لئی اک خط بھیجیا سی ، تے در حقیقت اسنو‏ں قانونی استثنیٰ دتا سی ، لیکن حسینوف دے اقتدار تو‏ں ناجائز استعمال دے الزامات مفتی د‏‏ی حیثیت تو‏ں اس دے دور تک چلدے رہ‏‏ے۔

اسمبلی مفتی
تریخ	ناں
ستمبر 22 ، 1788 – 17 جولائ‏ی ، 1824	محمد جان حسینوف
ستمبر 30 ، 1825–31 جنوری ، 1840	عبدالسلام عبدرحیموف
10 جون 1840 ء 4 اگست 1862 ء	عبدالواحد سلیمانوف
28 اپریل ، 1865 ء - 2 جنوری ، 1885	سلیمگری تویکلیف
2 جنوری ، 1886 ء ، 15 اگست ، 1915	محمد یار سلطانوف
28 جولائ‏ی ، 1915۔ 22 مارچ ، 1917	محمد صفا بایزیتوف

ایہ وی دیکھو

• روس وچ اسلام
• وسطی ایشیاء وچ اسلام
• وسطی ایشیا تے قازقستان دے مسلماناں د‏‏ی روحانی انتظامیہ
• مفتییت
• اسلامی مفتیاں د‏‏ی لسٹ

حوالے

• Azamatov, Danil D. (1998), "The Muftis of the Orenburg Spiritual Assembly in the 18th and 19th Centuries: The Struggle for Power in Russia's Muslim Institution", in Anke von Kugelgen; Michael Kemper; Allen J. Frank (eds.), روس تے وسطی ایشیاء وچ مسلم سبھیاچار ، 18 واں صدی تو‏ں 20 واں صدی دے اوائل تک ، جلد.۔ 2: بین علاقائی تے بین نسلی تعلقات ، برلن: کلوس شوارز ورلاگ ، پی پی۔   355–384 ، آئی ایس بی این   Azamatov, Danil D. (1998), "The Muftis of the Orenburg Spiritual Assembly in the 18th and 19th Centuries: The Struggle for Power in Russia's Muslim Institution", in Anke von Kugelgen; Michael Kemper; Allen J. Frank (eds.),
• Crews, Robert D. (2006), پیغمبر تے زار دے لئی: روس تے وسطی ایشیا وچ اسلام تے امپائر ، کیمبرج ، میساچوسیٹس: ہارورڈ یونیورسٹی پریس۔ ، آئی ایس بی این   Crews, Robert D. (2006),
• Martin, Virginia (2001), اسٹیپ وچ قانون تے کسٹم: انیہويں صدی وچ مشرق د‏‏ی فوج تے روسی استعمار دے قازق ، رچمنڈ ، سرے ، یوکے: کرزن پریس ، آئی ایس بی این   Martin, Virginia (2001),