ان سائیٹ

ان سائیٹ

اوپر: Artist's rendering of the MarCO CubeSats نیچے: Artist's rendering of the InSight lander
نام	Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport Geophysical Monitoring Station Discovery 12
طرز مشن	Mars lander
آپریٹر	ناسا / JPL
COSPAR ID	2018-042A
SATCAT №	43457
ویب سائٹ	Mars.NASA.gov/InSight
مشن دورانیہ	منصوبہ بند: 709 sols (2 years) موجودہ: سانچہ:Age in sols sols (سانچہ:Time interval days) since landing
Spacecraft properties
صانع	Lockheed Martin Space Systems
Launch mass	۶۹۴ کلوگرام (۲۴٬۵۰۰ oz)
Landing mass	۳۵۸ کلوگرام (۱۲٬۶۰۰ oz)
ابعاد	Deployed: ۶٫۰ × ۱٫۵۶ × ۱٫۰ میٹر (۱۹٫۷ × ۵٫۱ × ۳٫۳ فٹ)-
طاقت	600 واٹ، solar / Li-ion battery
آغازِ مہم
Launch date	۵ مئی ۲۰۱۸ ۱۱:۰۵ء (۵ مئی ۲۰۱۸ ۱۱:۰۵ء) متناسق عالمی وقت
راکٹ	Atlas V 401
Launch site	وینڈنبرگ ایئرفورس بیس SLC-3E
Contractor	United Launch Alliance
مریخ lander
Landing date	۲۶ نومبر ۲۰۱۸ ۱۹:۵۲:۵۹ء (۲۶ نومبر ۲۰۱۸ ۱۹:۵۲:۵۹ء) متناسق عالمی وقت
Landing site	Elysium Planitia 4.5°N 135.0°E / 4.5; 135.0 (ان سائیٹ)

ان‌ سائیٹ (انگریزی: InSight) اک روبوٹک سطح نشین فضا پیما اے، جسنوں خصوصی طور تے سیارہ مریخ دی اندرونی فضا تے سطح دی گہرائی وچ تحقیق لئی بنایا گیا اے۔ ایہ فضا پیما 5 مئی 2018ء نوں بوقت 11:05 بجے امریکی شہر کیلی فورنیا توں روانہ ہویا سی تے حسب توقع 26 نومبر 2018ء نوں سطح مریخ تے پہنچ گیا۔اس دوران ان سائیٹ نے 48 کروڑ 50 لکھ کلومیٹر (485 ملین کلومیٹر) دا فاصلہ طے کیتا سی۔ ان سائٹ نے اوتھے پہنچدے ای اپنے تحقیقی کم دا آغاز کر دتا اے۔ اس خلائی مشن پر 83 کروڑ ڈالر کی لاگت آئی تھی۔
مجموعی طور تے ایہ ناسا ولوں مریخ دی سطح تے کامیابی نال اترن والا اٹھواں مشن اے۔

انسائیٹ لینڈر

پاکستانی ویلے /تریخ مطابق 27 نومبر دے سویرے-سویرے 1.24 وجے اتے امریکی ویلے اتے تریخ مطابق 26 نومبر 2018 نوں سکھر دوپیہرے امریکی خلاء ایجنسی ناسا نے اک وار مڑ مریخ دے دوارے دستک دتی ۔ چرنجا کروڑ اسی لکھ (54 کروڑ، 80 لکھ) کلومیٹر دی لمبی سفر کرکے اس دا بھیجیا مہمان انسائیٹ ناں دا لینڈر مریخ اتے جا پجا ۔

360 کلو بھارے اس لینڈر دا ناں انسائیٹ صرف انگریزی دا ایہہ شبد نہیں ۔ ایہہ اس ولوں کیتے جان والے کارجاں، متھے گئے ادیساں دا مکمل بیان کرن والے واکانش دے پرمکھ اکھراں دا جوڑ اے ۔ ایہہ واکانش اے انٹیریئر (آئی۔این۔)، ایکسپلوریشن یوزنگ سیسمک (ایس۔) انویسٹیگیشنز (آئی) جیؤڈیسی (جی) ایاڈ ہیٹ (ایچ) ٹریٹمینٹ (ٹی) ۔ یعنی اس لینڈر نے مریخ دی دھرتی دی اندرونی چھان-بین کرنی اے ۔ اس لئی ایہہ سیسمک یعنی بھچالی ہلپانی جیؤڈیسی مطلب بھو-سائنس دی ورتوں کریگا ۔ مریخ دی شکل-صورت، سائز، سمت، سمت، اہمیت کھچّ، بھانت-بھانت دیاں گتیاں، ترنگاں دی جانچ کریگا ۔ اس سمچی چھان-بین لئی ہیٹ ٹریٹمینٹ مطلب مٹی نوں لوڑ مطابق وکھ-وکھ تاپماناں تک گرم/ٹھنڈھا کریگا ۔ انسائیٹ دا ایہہ ناں آزاد روپ وچ مریخ دے اندرلے دش، سرگرمی تے اتہاس جغرافیہ نوں سمجھن دے اس لینڈر دے مول مقصد دا سنکیتک ہون کارن پوری طرحاں سارتھک پرتیت ہندا اے ۔

چن توں بعد مریخ ساڈا سبھ توں نیڑلا گوانڈھی اے ۔ گوانڈھی نوں جانن-سمجھن دی اچھا کس نوں نہیں ہندی ۔ مریخ دا وی ایہی ہال اے ۔ مریخ ول پلاڑی مشناں دی شروعات 1960 وچ ہی ہو گئی ۔ ہن تک 56 پلاڑی مشن مریخ ول بھیجے گئے ہن، جنہاں وچوں 26 کامیاب راے ہن ۔ نیڑیوں لنگھ کے اس دیاں تصویراں لین والے پھلائیبائی، اس دی پرکرما کرن والے آربائیٹر اتے اس اتے روور جاں لینڈر اتارن والے ہر بھانت دے مشن مریخ ول گئے ہن ۔ ایہہ سارے انسان وہونے سن ۔ انسان نوں لے کے مریخ دی پرکرما کرن جاں مریخ اتے اترن دا یتن اجے تک نہیں ہویا ۔ انج اس اوکھے کم دی تیاری لئی ہی ہو رہا اے ایہہ سبھ کجھ ۔ روس نے 1957 وچ آکاش ول سپوتنک بھیج کے پلاڑی یگ دی شروعات کیتی ۔ اسے نے 10 تے 14 اکتوبر، 1960 نوں مارسنک ناں دے پھلائیبائی مشن مریخ ول سیدھے پر ایہہ دوویں دھرتی دی پرکرما کرن توں وی کھنجھ گئے ۔ اکتوبر 1962 وچ اس دا سپوتنک-22 مریخ تک تاں نہ پجا پر دھرتی دی پرکرما کرن جوگا ہو گیا ۔ نومبر، 1962 وچ اس دا معرض-1 مریخ دے راہ دس کروڑ کلومیٹر دور تک جا پجا ۔ پھر نومبر 1962 وچ سپتونک-24 دھرتی دی پرکرما وچ ہی مار کھا گیا ۔ 1964 وچ امریکہ نے میرینر-3 مریخ ول پھلائیبائی مشن وجوں بھیجن دا اکامیاب یتن کیتا ۔ اس نوں 1965 وچ میرینر-4 نال ایہہ سفلتا ملی ۔ اس دن توں پچھوں روس نے زواد-2 نال اک وار مڑ مریخ ول ناکام پھلائیبائی مشن بھیجیا ۔ ناسا نے 1969 وچ میرینر-6 تے میرینر-7 بھیج کے مریخ دیاں کجھ تصویراں لئیاں ۔ 1969 توں 1971 وچالے چار ہور ناکام مشن روس تے امریکہ نے بھیجے ۔ انت 1971 وچ روس معرض-2 تے معرض-3 ناں دے دو اہم مشن بھیجن وچ کامیاب ہویا ۔ دوویں مریخ دی پرکرما کرن وچ کامیاب رہے ۔ معرض-2 دا لینڈر مریخ اتے کریش ہو گیا ۔ معرض-3 دا لینڈر کجھ سکنٹ پچھوں کم کرنوں جواب دے گیا ۔ امریکہ دے میرینر-9 نے سال بھر مریخ دوآلے گھنم کے ہزاراں تصویراں دے کے سائنسداناں دی جگیاسا خاصی شانت کیتی ۔ 1973 وچ معرض-4، 5، 6، 7 ناں دے چار مریخ مشن ہور گئے ۔ کجھ آنشک روپ وچ کامیاب تے کجھ ناکام رہے ۔

1975 وچ دو امریکی واٹکنگ اس سلسلے دی اگلی کڑی بنے ۔ 1988 وچ روس نے دو فوبوس مشن مریخ ول بھیجن دی ناکام کوشش کیتی ۔ 1992 وچ امریکہ دا آبزرور مریخ مشن اکامیاب ہویا ۔ 1996–97 وچ ناسا دا بھیجیا معرض گلوبل سرویئر خوب کامیاب ہویا ۔ روس دا معرض-96 آنشک روپ وچ کامیاب رہا ۔ ایہہ گل نومبر 1996 دی اے ۔ 1997 وچ پاتھ پھاینڈر تے سوجرنر ناں دے روور مریخ اتے اترے ۔ 1998 وچ جاپان نے اک ناکام مشن (نوزومی) مریخ ول بھیجیا ۔ 1998–99 وچ امریکہ دے معرض پولر لینڈر اتے پینیٹریٹر مڑ اسپھلتا دا شکار ہوئے ۔ 2001 وچ معرض اوڈشی مریخ ول گیا، جس نے پورے 10 سال کم کر کے ساڈھے 3 لکھ تصویراں بھیج کے سائنسداناں دی تسلی کروائی ۔ 2004 دے سپرٹ تے اپرچیونٹی ناں دے رووراں نے وی سفلتا نال کم کیتا ۔ یورپی سپیس ایجنسی نے 2003 وچ بیگل-2 مریخ ول بھیجیا ۔ 2005 وچ ناسا نے معرض ریکنائیسینس آربائیٹر سفلتا نال لانچ کیتا ۔ 2007 وچ ناسا نے پھونکس ناں دا لینڈر مریخ ول بھیجیا ۔ 2011 وچ روس دا اکامیاب پھوبوس گرنٹ مشن مریخ ول گیا ۔ 2012 وچ امریکہ دا کریاسٹی روور مریخ اتے اتریا ۔ امریکہ دی ماوین مریخ پروب ستمبر 2014 توں مریخ دی پیڑ نپّ رہی اے ۔ 2014–15 توں بھارت دا مریخ یان وی ایہناں مہماں وچ شامل ہو چکا اے ۔ اج مریخ 7 متحرک خلائی مشناں دے نشانے اتے اے ۔ ایہناں وچ دو پرانے روور کریاسٹی تے اپرچیونٹی شامل ہن ۔ نواں لینڈر انسائیٹ وی ایہناں نال آ رلیا اے ۔ 2020 وچ دو ہور روور ایکسو-معرض روور تے معرض 2020 روور ایہناں نال آ بیٹھنگے ۔ سائنسدان سمجھدے ہن کہ مریخ دے باہری وایومنڈل تے دشمان دھراتل دی کھوج بتھیری ہو چکی اے ۔ ہن اس نوں اندروں پھرولیا جاوے ۔ انسائیٹ نوں ایہی ذمہ واری دتی گئی اے ۔ ایہہ مریخ دی دھرتی دے بھچالاں، بھانت-بھانت دیاں کمبنیاں، ترنگاں، گتیاں، اہمیت کھچّ، اندرونی بنتر تے اس دے سوخم ورتارے سمجھن دا یتن کریگا ۔ اس نال پتہ لگیگا کہ مریخ ، ساڈی دھرتی تے ساڈا سورج پروار کویں جمے تے کس طرحاں دے حالات وچوں لنگھ کے اجوکے حالات تک پجے

حوالے