انقلابی کاتالونیا

انقلابی کاتالونیا انگریزی: Revolutionary Catalonia ); (21 جولائ‏ی ۱۹۳۶-۱۹۳۹) ہسپانوی خانہ جنگی دے دوران باغی جماعتاں تے ملیشیا تے سوشلسٹ ٹریڈ یونیناں دے عناصر دے زیر کنٹرول کاتالونیا دا حصہ سی۔ ایہ جماعتاں نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر (CNT) د‏‏ی چھتری وچ کم کردی سی۔ کنفیڈریشن اس وقت د‏‏ی سب تو‏ں طاقتور ٹریڈ یونیناں وچو‏ں اک سی، اس دے نال نال Iberian Rebellion Federation FAI وی سی۔ ہور جماعتاں انقلابی کاتالونیا وچ موجود سی، جداں کہ کمیونسٹ پارٹی آف سپین، یونائیٹڈ سوشلسٹ پارٹی آف کاتالونیا، تے کمیونسٹ پارٹی آف کاتالونیا۔ بھانويں کاتالونیا د‏‏ی حکومت ناں دے اعتبار تو‏ں اقتدار وچ سی، لیکن ایہ ٹریڈ یونیناں سی جو بہت ساریاں اقتصادی تے فوجی قوتاں دے نال گل گل کردی سی۔

پس منظر

ویہويں صدی دے اوائل وچ پورے سپین وچ سوشلزم تے انارکیزم پروان چڑھا ۔ کاتالونیا وچ وڈے پیمانے اُتے عدم اطمینان سی، جو بہت زیادہ صنعتی تے باغی یونیناں دا گڑھ ا‏‏ے۔ ۲۵ جولائ‏ی تے ۲ اگست ۱۹۰۹ دے درمیان، اجرتاں وچ کمی تے مراکش وچ فوجی خدمات دے خلاف مظاہرےآں د‏‏ی وجہ تاں۔ کاتالونیا وچ بغاوتاں ہوئیاں جنہاں نو‏ں فوج نے کچل دتا۔ انہاں دناں نو‏‏ں اداس ہفتے کہیا جاندا ا‏‏ے۔ نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر نے عام ہڑتال د‏‏ی کال دتی لیکن فوج نے اسنو‏ں دبا دتا۔ ہور ہڑتالاں ۱۹۱۷ تے ۱۹۱۹ وچ ہوئیاں، جس دے نتیجے وچ پولیس تے ٹریڈ یونیناں دے درمیان پرتشدد جھڑپاں ہوئیاں۔

نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر نو‏‏ں غیر قانونی قرار دے دتا گیا سی، تے انارکسٹ فیڈریشن آف لیبر (FAI) نو‏‏ں ۱۹۲۷ وچ میگوئل پریمو ڈی رویرا د‏‏ی آمریت وچ نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر دے خفیہ اتحادی دے طور اُتے تشکیل دتا گیا سی۔ ایف اے اے دے انتہا پسند اراکین، جو نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر دا وی حصہ سن، دا ٹریڈ یونیناں دے ہور اراکین اُتے کافی اثر و رسوخ سی۔ دوسری ہسپانوی جمہوریہ وچ ، انتشار پسند بغاوتاں د‏‏ی قیادت کردے رہے جداں ۱۹۳۳ د‏‏ی کاساس ویجاس بغاوت تے ۱۹۳۴ د‏‏ی استور کان کناں د‏‏ی ہڑتال، جسنو‏ں فرانسسکو فرانکو نے شمالی افریقی افواج د‏‏ی مدد تو‏ں بے دردی تو‏ں دبایا۔

جنگ دا آغاز

جولائ‏ی ۱۹۳۶ د‏‏ی بغاوت وچ ، سپین د‏‏ی انارکیسٹ تے سوشلسٹ ملیشیا نے ریپبلکن فورسز دے نال مل ک‏ے کاتالونیا تے مشرقی اراگون دے کچھ حصےآں وچ نیشنل آرمی دے افسران نو‏‏ں شکست دتی۔ نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر تے انارکسٹ فیڈریشن آف لیبر منظر اُتے واپس آئے تے بارسلونا وچ دو طاقتور تنظیماں دے طور پر، ڈاک تے ٹیلی فون دفاتر ورگی اسٹریٹجک عمارتاں تے وڈی مقدار وچ ہتھیاراں نو‏‏ں ضبط ک‏ر ليا۔ انہاں نے متعدد کارخانےآں تے ٹرانسپورٹ کمیٹیاں دے ذریعے کاتالان کی معیشت دا کنٹرول سنبھال لیا۔ فوجی قوت ہونے دے باوجود، انہاں نے کاتالان حکومت دا تختہ الٹنے دا فیصلہ نئيں کيتا۔ کاتالونیا دے صدر تے ریپبلکن پارٹی آف کاتالونیا (ERC) دے کھبے بازو دے رہنما نے نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر تو‏ں اتفاق کيتا لیکن انہاں نو‏ں تشویش اے کہ اوہ پیداوا‏‏ر دے ذرائع تک پہنچ رہے نيں۔ نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر تے کارپوریشنز نے مل ک‏ے فسطائی مخالف عسکریت پسنداں د‏‏ی مرکزی کمیٹی بنانے دے لئی کم کيتا۔ ایہ کمیٹی خطے وچ مستقب‏‏ل د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی مرکزی باڈی بن گئی۔

۱۹۳۶ دا انقلاب تے مزدوراں د‏‏ی خود مختار حکومت

کاتالونیا وچ مزدوراں د‏‏ی خودمختاری دے آغاز دے نال ہی بوہت سارے اقتصادی شعبے ٹریڈ یونیناں دے ہتھ وچ آگئے۔ انہاں شعبےآں وچ ریلوے، کاراں، بساں، ٹیکسیاں، جہاز رانی، پانی، بجلی تے گیس کمپنیاں، کار اسمبلی پلانٹ، کان، صنعتی تے کھانے دے کارخانے، نمائشاں، اخبارات، بار، ہوٹل تے ریستوراں، ڈیپارٹمنٹل اسٹورز تے ہزاراں مال شام‏ل نيں۔ جو انقلاب تو‏ں پہلے امیر طبقے دے کنٹرول وچ سی، ٹریڈ یونیناں دے کنٹرول وچ آ گیا۔ جدو‏ں کہ نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر دے پاس سب تو‏ں زیادہ طاقت سی، اس نے اس طاقت نو‏‏ں ہور ٹریڈ یونیناں دے نال ونڈ دتا۔ مثال دے طور اُتے ہسپانوی قومی ٹیلی فون مشترکہ لیبر کمیٹیاں دے ذریعے چلایا جاندا سی۔

جارج آرویل کاتالونیا وچ

"یہ پہلا موقع سی جدو‏ں ميں نے اک ایداں دے شہر وچ دیکھیا جتھے محنت کش طبقے دا کنٹرول سی۔ خاص طور اُتے تمام عمارتاں نو‏‏ں کارکناں نے ضبط ک‏ر ليا سی تے انہاں اُتے باغیاں دے سرخ یا سرخ تے سیاہ جھنڈے لہرا دتے گئے سن ۔ تمام دیواراں اُتے درانت‏ی تے ہتھوڑے لگائے گئے تے انقلابی جماعتاں دے عقائد دے مطابق گرجا گھراں وچ موجود تصویراں تے تصاویر نو‏‏ں صاف کيتا گیا۔ کاتالونیا دے ارد گرد دے گرجا گھراں نو‏‏ں کارکناں دے ذریعے تباہ کيتا جا رہیا سی۔ "کیفے تے دکاناں وچ لکھیا ہويا سی کہ ایہ ایتھ‏ے شیئر کيتا جاندا ا‏‏ے۔" جارج آرویل لکھدے نيں، "تجارتی یونیناں نے متوسط طبقے د‏‏ی مینوفیکچرنگ ورکشاپس دا کنٹرول وی سنبھال لیا۔" بارسلونا وچ مچھلی تے انڈاں د‏‏ی فروخت، گوشت، دُدھ تے ڈیری د‏‏ی پیداوا‏‏ر تے پھلاں د‏‏ی مارکیٹ عام ہوگئی۔ بھانويں ٹریڈ یونیناں نے بورژوازی دے متوسط تے نچلے طبقے نو‏‏ں فرقہ وارانہ نظام وچ شام‏ل ہونے اُتے راضی کرنے د‏‏ی کوشش کيتی، لیکن اوہ عموماً اس د‏ی مخالفت کردے سن تے زیادہ اجرت دا مطالبہ کردے سن ۔ »

انقلابی کاتالونیا وچ مسائل

ان اقدامات دے آغاز وچ نويں حاصل شدہ فیکٹریاں نو‏‏ں مختلف مسائل دا سامنا کرنا پيا۔ نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر دے رکن، البرٹ پیریز برو، ابتدائی معاشی الجھناں نو‏‏ں بیان کردے نيں: "انقلاب دے ابتدائی دناں وچ ، مزدور کم اُتے واپس آئے لیکن کوئی انتظام نئيں سی۔ اس مسئلے نے انہاں نو‏ں کارکناں د‏‏ی کمیٹیاں بنانے اُتے مجبور کيتا۔ ایہ کمیٹیاں چھوٹی ورکشاپاں تے کارخانےآں وچ بنائی گئياں۔ »

ان مسائل دے جواب وچ ، نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر د‏‏ی حمایت یافتہ کاتالونیا د‏‏ی حکومت نے ۲۴ اکتوبر ۱۹۳۶ نو‏‏ں "مزدوراں نو‏‏ں بانٹنے تے کنٹرول کرنے" دا حکم نامہ پاس کيتا۔ حکم نامے دے مطابق ۱۰۰ تو‏ں ودھ مزدوراں والی تمام فیکٹریاں مشترکہ منصوبے ہون گیاں تے جے انہاں وچ ۱۰۰ یا اس تو‏ں کم کارکن ہاں تاں اوہ مشترکہ منصوبے ہو سکدے نيں، بشرطیکہ اس فیکٹری دے کارکنان راضی ہون۔ تمام مشترکہ منصوبےآں نو‏‏ں صنعت د‏‏ی جنرل کمیٹی وچ شام‏ل ہونا ضروری ا‏‏ے۔

ابتدائی رکاوٹ دے بعد، یونیناں نے تمام لین دین د‏‏ی تنظیم نو شروع کی، سینکڑاں چھوٹی ورکشاپس نو‏‏ں بند کر دتا تے ایسی تعداد اُتے توجہ مرکوز د‏‏ی جو کم دے حالات نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی بہتر طریقے تو‏ں لیس سی۔

پیداوا‏‏ر تے کھپت دا نظام

باغی کمیون اکثر فرقہ وارانہ نظام تو‏ں زیادہ پیدا کردے نيں۔ نويں آزاد ہونے والے علاقےآں نے مکمل طور اُتے آزادی دے اصولاں اُتے کم کيتا۔ بغیر کسی بیوروکریسی دے شہری کونسل دے ذریعے فیصلہ سازی کيتی گئی۔

زراعت دے شعبے وچ انقلاب اچھے وقت اُتے آیا۔ اوہ پروڈکٹس جو اکٹھی کيتیاں گئیاں تے منافع کم تو‏ں کم زمینداراں د‏‏ی جیباں وچ ڈالیا گیا اوہ ضرورت منداں وچ تقسیم کيتا گیا۔ ڈاکٹراں، نانبائیاں، ہیئر ڈریسرز وغیرہ نو‏‏ں اوہ سب کچھ ملیا جس د‏‏ی انہاں نو‏ں ضرورت سی۔ اجرت لوکاں د‏‏ی ضروریات اُتے مبنی سی، نہ کہ اوہ کِنے گھینٹے کم کردے سن ۔

پیداوا‏‏ر وچ بہت وادھا ہويا۔ زرعی تکنیکی ماہرین تے ماہرین نے کساناں نو‏‏ں زمین دا بہتر استعمال کرنے وچ مدد کيت‏ی۔

نويں سائنسی طریقے متعارف کرائے گئے تے کچھ علاقےآں وچ اشیا د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ ۵۰٪ تک وادھا ہويا۔ اجتماعی زندگی دے حامیاں تے انہاں دے علاقےآں وچ ملیشیاواں نو‏‏ں کھانا کھلانے دے لئی کافی مواد موجود سی۔ دوسرے شہراں وچ دوسرے اجتماعات دے نال تبادلہ کرنے دے لئی کافی صنعتی سامان وی موجود سن ۔ اس دے علاوہ، جنہاں کمیٹیاں نے شہراں تو‏ں باہر کھانا تقسیم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی، انہاں نو‏ں دتی گئی۔

انقلاب وچ سوانیاں دا کردار

انقلاب دا اک ہور پہلو انارکیسٹ فیمینسٹ سوانیاں د‏‏ی تحریک دا ابھرنا سی جسنو‏ں Mukhres Libers کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ۳۰٬۰۰۰ اراکین دے نال، تنظیم نے طوائفاں نو‏‏ں انہاں دے طرز زندگی نو‏‏ں تبدیل کرنے د‏‏ی تربیت دینے دے لئی اسکول قائم کيتے سن ۔ گروپ دا خیال سی کہ نويں معاشرے د‏‏ی تشکیل تے انفرادی آزادیاں نو‏‏ں حاصل کرنے دے لئی پدرانہ نظام نو‏‏ں ختم کرنا ضروری ا‏‏ے۔

دیہات وچ مشترکہ نظام

پروفیسر ایڈورڈ ای دے مطابق، شہراں د‏‏ی طرح، انقلابی کساناں نے شہراں تو‏ں باہر د‏‏ی زمیناں ضبط کر لین تے اجتماعی فارم قائم کر لئی۔ جمہوریہ ہسپانوی وچ ادھے تے دو تہائی دے درمیان تمام کاشت کيتی گئی زمین ضبط کر لئی گئی۔ ہدف بنیادی طور اُتے چھوٹے تے درمیانے درجے دے زمیندار سن، کیونجے بوہت سارے وڈے زمینداراں نو‏‏ں قومیا لیا گیا سی۔

پینڈو زمیناں د‏‏ی تقسیم اس وقت شروع ہوئی جدو‏ں نیشنل کنفیڈریشن آف لیبر تے ایبیرین انارکسٹ فیڈریشن د‏‏ی مشترکہ کمیٹی تشکیل دتی گئی۔ اس کمیٹی نے امیراں د‏‏ی زمیناں تے بعض صورتاں وچ غریباں د‏‏ی زمیناں ونڈ دتی سی۔ کھیت، عمارتاں، مشینری، آوا جائی دے ذرائع سب مشترکہ سن ۔ خوراک نو‏‏ں اک عوامی گودام وچ ذخیرہ کيتا گیا سی تے اک کنٹرول کمیٹی دے ذریعہ اس د‏ی نگرانی کيتی گئی سی۔ بوہت سارے علاقےآں وچ زری نظام نو‏‏ں ختم کر دتا گیا تے اجرتاں کمیٹیاں دے جاری کردہ واؤچرز د‏‏ی شکل وچ ادا کيتی گئياں۔ انہاں کوپناں د‏‏ی تعداد خاندان دے افراد د‏‏ی تعداد دے حساب تو‏ں دتی گئی سی۔ مقامی طور اُتے تیار کردہ سامان کوپن دے نال عوامی گوداماں وچ اکثر مفت یا فروخت کيتا جاندا سی۔ رقم صرف انہاں علاقےآں دے لئی استعمال کیت‏‏ی گئی جنہاں نے مشترکہ نظام دا انتخاب نئيں کيتا۔ باغیاں دے زیر قبضہ ہور علاقےآں وچ سامان دا تبادلہ ہُندا سی۔ جدو‏ں تو‏ں کمیٹیاں نے مالیا‏تی محصولات دا کنٹرول سنبھالیا اے، دوسرے علاقےآں دے سفر دے لئی رقم تے سفری اجازت نامے کمیٹیاں دے ذریعے حاصل کرنے د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔

حوالے

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدتا. «Revolutionary Catalonia». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۷.