اناگارک دھرمپال
اناگارک دھرمپال | |
---|---|
(سنہالی وچ: අනගාරික ධර්මපාල) | |
جم | 17 ستمبر 1864 [۱][۲]
|
وفات | 29 اپریل 1933 (69 سال)[۱][۲] |
شہریت | برطانوی سیلون |
مذہب | بدھ دھرم |
عملی زندگی | |
مادر علمی | رائل کالج کولمبو |
پیشہ | لکھاری ، بھکھّو |
پیشہ ورانہ زبان | سنہالا |
ترمیم |
اَناگارِک دھرمپال (17 ستمبر 1864ء – 29 اپریل 1933ء) سری لنکی بودھ احیا پسند تے مصنف سن ۔ اوہ پہلے عالمی بودھ مبلغ سن ۔ اوہ سنہالی بودھ قوم پرستی دی اہنسا والی تحریک دے بانی وچوں اک ہور برطانوی راج دے خلاف سری لنکا دی تحریک آزادی وچ مرکزی کردار ادا کرنے والے شخص سن ۔[۳] نال ہی اوہ بھارت وچ بدھ دھرم دی بحالی کرنے والے پہل کاراں وچوں سن، اس وقت جدوں کچھ دہائی توں بدھ دھرم معدوم ہونے دے نیڑے سی تے اوہ دور جدید وچ پہلے بودھ نيں جنہاں نے تن بر اعظماں، ایشیا، شمالی امریکا تے یورپ وچ دھرم دا پرچار کیتا۔ انہاں نوں سریلنکا ميں بودھی ستوَ سمجھیا جاندا اے۔[۴]
مڈھلا جیون
سودھواناگارک دھرمپال 17 ستمبر 1864ء وچ ماترا، سیلون وچ پیدا ہوئے، والد دا ناں ڈون کارولس ہیواویٹارن تے والدہ دا ناں ملکا دھرمگنوردھن سی، جو سیلون وچ اپنے وقت دے امیر ترین تاجراں وچ شمار ہُندے سن ۔ انہاں دا ناں ڈون ڈیوڈ ہیواوِٹارن رکھیا گیا سی ۔ انہاں دے چھوٹے بھائی ڈاکٹر چارلس ایلوس ہیواویٹارن تے ایڈمنڈ ہیواویٹارن سن ۔ انہاں نے کرسچین کالج، کوٹے (موجودہ شری جئے وردھنے پورا مہا ودیالیہ)، سینٹ ٹامس کالج، مُٹوال[۵][۶] تے کولمبو اکیڈمی (رائل اکیڈمی) توں تعلیم حاصل کيتی۔
احیائے بدھ دھرم
سودھواُس وقت بودھ احیا دا وقت سی ۔ سنہ 1875ء وچ نیو یارک شہر وچ ہیلنا بلاواتسکی تے ہینری اسٹیل اولکٹ نے تھیوسوفیکل سوسائٹی دی بنیاد رکھی۔ اوہ دونے بدھ دھرم نوں سمجھنے دے لئی بہت شوق رکھدے سن، اس ايسے غرض توں 1880ء وچ اوہ سیلون آئے، بودھ بننے دی خواہش دی تے مشہور سنہالی بھکشو توں علانیہ تری رتن تے پنچ شیل دا عہد لیا۔ کرنل اولکٹ سیلون واپس آندے رہے تے خود نوں ادھر بدھ دھرم دی تعلیم دے لئی مختص کر دتا، حتی کہ 300 توں ودھ بودھ مدارس قائم کیتے، جنہاں وچوں کچھ ہن وی موجود نيں۔ ایہ اس وقت دے واقعات نيں جدوں ڈون ڈیوڈ ہیواویٹارن نے اپنا ناں تبدیل کر کے اناگارک دھرمپال کر ليا سی ۔
دھرم پال دا مطلب ”دھرم دا محافظ“ اے۔ پالی بولی وچ اناگارک دا مطلب ”بے گھر“ اے، جو بھکشو تے عام معتقد دا درمیانی درجہ اے۔ ايسے لئی انہاں نے زندگی بھر دے لئی اشٹ شیل (قتل، چوری، جنسی خواہشات، غلط بیانی، نشہ آور اشیا، سہ پہر نوں کھانے، تفریحات تے فیشن آور پہناوے، پرسکون بچھوناں توں پرہیز کرنے) دا عہد لیا۔ عموماً سیلون دے عام لوک ایام یادگاری اُتے اشٹ شیل دا عہد لیندے سن ۔[۷] لیکن پوری زندگی ایسا کرنا انوکھا معلوم ہُندا اے۔ دھرمپال نے پہلے "اناگارک" سن تے اناگارک عہد جدید وچ بدھ دھرم دے لئی ہمہ وقت کم کرنے والا ہُندا اے۔
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6991stc — subject named as: Anagarika Dharmapala — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb16956339w — subject named as: Anagarika Dharmapala — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
- ↑ http://www.sundaytimes.lk/060917/Plus/pls4.html
- ↑ McMahan, p. 291.
- ↑ Anagarika Dharmapala – a noble son of Sri Lanka Archived 25 June 2016 at the وے بیک مشین
- ↑ Anagarika Dharmapala :The patriot who propagated Buddhism Archived 3 July 2013 at Archive.is
- ↑ Harvey, p. 208.