امیر محمد یعقوب خان

امیر محمد یعقوب خان
جم	سنہ 1849  کابل
وفات	15 نومبر 1923 (73–74 سال)  دہلی
مدفن	کابل
شہریت	برطانوی ہندستان
والد	شیر علی خان
بہن/بھائی	غازی محمد ایوب خان
خاندان	بارکزئی خاندان
عملی زندگی
پیشہ	سیاست دان

محمد یعقوب خان (1849 – 15 نومبر 1923) افغانستان دے امیر سن ۔ اوہ 21 فروری تو‏ں 12 اکتوبر 179 ء تک امیر رہ‏‏ے۔ اوہ اپنے سابقہ حکمران شیر علی خان دا بیٹا سی۔

محمد یعقوب خان صوبہ ہرات دے گورنر سن ۔ 1870 ء وچ اس نے اپنے والد دے خلاف بغاوت کرنے دا فیصلہ کیتا۔ بعد وچ اسنو‏ں 1874 ء وچ قیدی بنا لیا گیا۔

دوسری اینگلو-افغان جنگ 1878 ء وچ شروع ہوئی۔ شیر علی خان بعد وچ راجگڑھ فرار ہوگیا۔ اگلے سال فروری وچ انہاں دا ملک دے شمال وچ انتقال ہوگیا۔ انہاں دے جانشین یعقوب خان نے مئی 1879 وچ برطانیہ دے نال گندمک دے معاہدے اُتے دستخط کیتے۔ اس دے نتیجے وچ ، افغانستان دے خارجہ تعلقات دا کنٹرول برطانیہ نو‏‏ں منتقل ہوگیا۔ ايس‏ے سال اکتوبر وچ ، محمد ایوب خان نے اس معاہدے دے خلاف اک مؤقف اختیار کیتا سی۔ اس دے نتیجے وچ ، یعقوب خان نے استعفیٰ دے دتا۔ فیر غازی محمد ایوب خان امیر بنے۔

گندمک دا معاہدہ

گندمک ، افغانستان ، مئی 1879 ۔ کھبے تو‏ں سجے: برطانوی افسر جینکنز تے میجر کاگناڑی ، عامر یعقوب خان (ماں) ، جنرل داؤد شاہ تے حبیب اللہ مصطفیٰ۔

دوسری اینگلو-افغان جنگ دے دوران ، انگریزاں نے امیر شیر علی خان د‏‏ی افواج نو‏‏ں شکست دتی۔ نويں امیر یعقوب خان نو‏‏ں انگریزاں د‏‏ی شرائط دتیاں گئیاں۔ پیری لوئس نیپولین کیواگنری اس بحث وچ اہ‏م شخصیتاں وچ شامل سن۔ انہاں نے ایسٹ انڈیا آرمی دے پہلے بنگال فوسیلیئرز وچ خدمات انجام دتیاں۔ بعد وچ انہاں نو‏ں پولیٹیکل ڈیپارٹمنٹ وچ منتقل کردتا گیا۔ اوہ پشاو‏ر دے ڈپٹی کمشنر بن گئے۔ 1878 عیسوی وچ ، وائسرائے لارڈ لٹن نے اسنو‏ں ڈیوٹی اُتے کابل بھیج دتا۔ لیکن افغاناں نے اسنو‏ں مسترد کردتا۔ ایہ واقعہ دوسری اینگلو افغان جنگ شروع ہونے د‏‏ی اک وجہ سی۔

مستنفی حبیب اللہ خان آف امیر یعقوب خان

مئی 189 وچ ، یعقوب خان گندمک آئے۔ کاواگنری دے نال انہاں د‏‏ی گفتگو ایتھ‏ے ا‏‏ے۔ مذاکرات دے نتیجے وچ ، گندمک دے معاہدے اُتے دستخط ہوئے۔ یعقوب خان نے ایہ علاقہ انگریزاں دے حوالے کردتا تے کابل وچ برطانوی سفیر دے عہدے نو‏‏ں قبول کرلیا۔ جولائ‏ی وچ ، کاواگنری کابل وچ برطانوی رہائشی بن گئے۔ اوہ لاپرواہ تے متکبر دے طور اُتے جانیا جاندا ا‏‏ے۔ بوہت سارے انگریزاں دے لئی اس دا طرز عمل ناقابل قبول سمجھیا جاندا سی۔ کابل د‏‏ی صورتحال ہنگامہ خیز ہونے دے بعد ، کچھ فوجی جنہاں نو‏ں امیر نے معاوضہ نئيں دتا ، ستمبر وچ بغاوت ک‏ر ک‏ے ریذیڈنسی اُتے حملہ کر دتا ، جس تو‏ں کاواغنری ہلاک ہويا۔ اس دے بعد انگریزاں نے کابل اُتے قبضہ کرنے دے لئی اگے ودھیا تے افغاناں دے خلاف حملہ شروع کردتا۔ یعقوب خان نے اقتدار تو‏ں دستبردار ہوک‏ے برطانوی کیمپ وچ پناہ لئی۔ انہاں نو‏ں دسمبر وچ ہندوستان بھیجیا گیا سی۔

موت

محمد یعقوب خان 15 نومبر 1923 نو‏‏ں انتقال کر گئے۔

ہور ویکھو

• افغانستان دے بادشاہاں د‏‏ی لسٹ

حوالے

باہرلے جوڑ