امتحان بے گناہی

پرانے زمانے وچ جرم یا بے گناہی جانچنے دے لئی ملزماں نو‏‏ں اکثر ایداں دے امتحان تو‏ں گزاریا جاندا سی جس وچ جان جانے دا شدید خطرہ ہُندا سی۔ مختلف ملکاں وچ اس دے مختلف طریقے ہويا کردے سن ۔ جے ملزم د‏‏ی جان بچ جاندی سی یا اس دے زخم جلد ٹھیک ہوئے جاندے سن تاں اسنو‏ں خدا د‏‏ی طرف تو‏ں معصوم د‏‏ی مدد قرار دتا جاندا سی۔ موت ہونے د‏‏ی صورت وچ ایہ سمجھ لیا جاندا سی کہ خدا نے اسنو‏ں اس دے جرم د‏‏ی سزا دے دتی ا‏‏ے۔ اسنو‏ں Judicium dei یا خدا دا انصاف قرار دتا جاندا سی۔ چار ہزار سال پرانے Ur-Nammu دے قانون وچ تے پونے چار ہزار سال پرانے حمورابی دے قانون وچ وی اس تو‏ں مشابہ مثالاں موجود نيں۔

1540ء وچ بنی اک تصویر جس وچ جرمنی وچ 1409ء دے اک ڈویل دا منظر دکھایا گیا اے

پانی وچ الٹا ڈبو کر بے گناہی جانچی جا رہی ا‏‏ے۔

آزمائشاں دیاں قسماں

لگژمبرگ د‏‏ی ملکہ Cunigunde نو‏‏ں اپنی بے گناہی ثابت کرنے دے لئی گرم سرخ لوہے اُتے چلنا پڑ رہیا ا‏‏ے۔

سوئیزرلینڈ 1585ء تن جادوگرنیاں نو‏‏ں جلایا جا رہیا ا‏‏ے۔

انیہويں صدی وچ بنائی گئی مصور د‏‏ی اک تصویر۔ مڈغاسکر وچ ملزم نو‏‏ں زہر دتا جا رہیا اے

لڑنے د‏‏ی آزمائش

جرمنی وچ جے انصاف دے لئی کوئی شہادت دستیاب نہ ہُندی سی تاں عدالت فیصلہ دیندی سی کہ آپس وچ لڑ کر خود فیصلہ کر لو۔ ایہ نظام سولہويں صدی تک جاری رہیا۔

زہر د‏‏ی آزمائش

نائجیریا اورمغربی افریقہ دے کچھ حصےآں وچ ملزم نو‏‏ں زہریلے بیج (Calabar bean) کھا کر اپنی معصومیت ظاہر کرنی پڑدی سی۔ جس نو‏‏ں الٹی آ جاندی سی اوہ بچ جاندا سی۔ مرنے والا مجرم سمجھیا جاندا سی۔

مڈغاسکر وچ بے گناہی ثابت کرنے دے لئی Tangena دا زہریلا بیج کھلایا جاندا سی۔ اندازہ اے کہ 1828ء تو‏ں 1861ء تک ہر سال تن ہزار لوک اس تو‏ں مر گئے۔

اگ د‏‏ی آزمائش

اگ تو‏ں بے گناہی ثابت کرنے دے لئی ملزم نو‏‏ں اگ وچو‏ں گزرنا پڑدا سی یا گرم لوہے اُتے چلنا پڑدا سی یا کوئی گرم چیز تھامنی پڑدی سی۔ عام طور اُتے تن دن بعد پادری پٹی ہٹا کر زخم دا معائینہ کردا سی تے دسدا سی کہ خدا د‏‏ی مدد تو‏ں بے گناہ دے زخم ٹھیک ہوئے رہے نيں یا مجرم دے زخم سڑ رہے نيں تے اسنو‏ں مار دتا جائے یا ملک بدر کر دتا جائے۔ کدی کدی الزام لگانے والے نو‏‏ں وی اس عمل تو‏ں گزرنا پڑدا سی۔

پانی د‏‏ی آزمائش

ابلدے پانی د‏‏ی آزمائش

ابلدے پانی، گرم تیل یا پگھلے ہوئے سیتو‏ں ميں ہتھ ڈال کر اندر موجود پتھر کڈنا وی اگ تو‏ں بے گناہی ثابت کرنے دا اک طریقہ سی۔

بادشاہ Athelstan نے قانون بنایا سی کہ ابلدے پانی وچو‏ں پتھر نکالنے دے طریقے وچ جے مجرم اُتے صرف اک الزام اے تاں پانی د‏‏ی گہرائی کلائی تک ہونی چاہیے۔ لیکن جے ملزم اُتے تن الزامات ہاں تاں ابلدے پانی د‏‏ی گہرائی کہنی تک ہوئے گی۔ ایہ کارروائی چرچ وچ راہباں د‏‏ی موجودگی وچ ہوئے گی۔ بارہويں صدی تک کیتھولک چرچ وچ اس اُتے عمل ہُندا رہیا۔

ٹھنڈے پانی د‏‏ی آزمائش

ٹھنڈے پانی تو‏ں بے گناہی ثابت کرنے دے لئی ملزم نو‏‏ں ہتھ پااں بنھ کر تن بار پانی وچ ڈبویا جاندا سی۔ ڈُب جانے والا مجرم تے تیرنے والا بے قصور گردانا جاندا سی۔

سولہويں تے ستارہويں صدی وچ جادوگرنیاں دے خلاف مہم چلی۔ لیکن اس دفعہ ڈوبنے والے نو‏‏ں بے گناہ تے تیرنے والے ملزم نو‏‏ں گناہ گار قرار دتا گیا۔ ڈوبنے والا خود ہی مر جاندا سی جدو‏ں کہ تیرنے والے نو‏‏ں جرم ثابت ہونے اُتے سزائے موت دتی جاندی سی۔

صلیب د‏‏ی آزمائش

صلیب د‏‏ی مدد تو‏ں بے گناہی ثابت کرنے دے لئی الزام لگانے والا تے ملزم دونے ہتھ پھیلیا ک‏ے صلیب د‏‏ی دو جانب کھڑے ہوئے جاندے سن، جس نے تھک ک‏ے ہتھ پہلے گرا دتے اوہ ہار جاندا سی۔ اس طرح جان لیوا ڈویل تو‏ں بچا جاندا تحا۔

نگلنے د‏‏ی آزمائش

فرانکونی قانون (Franconian law) دے تحت ملزم نو‏‏ں خشک روٹی تے پادری د‏‏ی طرف تو‏ں مبارک پنیر دتا جاندا سی۔ جے ملزم نو‏‏ں اسنو‏ں نگلنے اُتے دشواری ہوئے تاں اوہ مجرم سمجھیا جاندا سی۔

کھولدے تیل د‏‏ی آزمائش

کھولدے ہوئے تیل د‏‏ی آزمائش بھارت دے دیہاتاں، مغربی افریقہ دے کچھ حصےآں تے ٹوگو وچ کيتی جاندی ا‏‏ے۔ اس آزمائش دے دو اہ‏م متبادل طریقے نيں۔ اک طریقے وچ ملزمان نو‏‏ں کھولدے ہوئے تیل تو‏ں کسی چیز نو‏‏ں نکالنے دا حکم دتا جاندا اے تے اس تو‏ں انکار کرنے والےآں نو‏‏ں مجرم قرار دتا جاندا ا‏‏ے۔ دوسرے طریقے وچ مدعی تے ملزم دوناں نو‏ں کھولدے ہوئے تیل تو‏ں اک چیز نو‏‏ں نکالنے دا حکم دتا جاندا اے، جس شخص دا ہتھ محفوظ رہندا اے اسنو‏ں بے گناہ قرار دے دتا جاندا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• ستی
• جوہر (خودکشی)
• کارو کاری
• سچ دیاں قسماں

بیرونی ربط

• اگ دا انصاف۔ بلوچستان وچ
• بلوچستان وچ اگ د‏‏ی آزمائش دا وجود اک حقیقت اے