القزوینی

علامہ
القزوینی
(عربی وچ: زكريَّا بن مُحمَّد بن محمود القزويني)
جم	سنہ 1203   قزوین
وفات	سنہ 1283 (79–80 سال)  بغداد
عملی زندگی
پیشہ	مورخ ،  ریاضی دان ،  ماہر حیوانیات ،  جغرافیا دان ،  فطرت پسند ،  جج
پیشہ ورانہ زبان	عربی
شعبۂ عمل	علوم فطریہ ،  جغرافیا

ابو عبد اللہ بن زکریا بن محمد القزوینی، انہاں دا نسب عالمِ مدینہ امام مالک بن انس اُتے جاکے ختم ہُندا اے، قزوین وچ کوئی 605ھ نوں پیدا ہوئے تے 682ھ نوں وفات پائی، کچھ عرصہ قاضی رہے، مگر علمی تصنیف و تالیف جاری رکھی، اوہ فلکیات دان، طبیعیات دان تے علومِ حیات دے ماہر سن، مگر ہوائی رصد وچ انہاں دے نظریات عظیم الشان نیں، انہاں دی اہم لکھتاں وچ انہاں دی مشہور کتاب “عجائب المخلوقات وغرائب الموجودات” اے، اس وچ انہاں نے آسمان تے اس دے ستارے، اجرام، بروج، انہاں دی ظاہری حرکت تے اس سب دی وجہ توں سال دے موسماں دے اختلاف اُتے بحث کیتی اے، اس دے علاوہ انہاں نے ہوائی کرہ، ہواواں دے چکر، سمندر تے اس دے جاندار، فیر خشکی تے اس وچ موجود جمادات، نباتات تے حیوانات اُتے وی وڈی خوبصورتی نال روشنی ڈالی اے تے اس سب نوں انہاں نے بوہت دقیق ابجدی ترتیب دتی اے۔

انہاں دی اک تے مشہور کتاب “آثار البلاد واخبار العباد” اے، اس وچ انہاں نے شہر تے پنڈ بنانے دی ضروت، ملکاں دے خواص تے موسم دا انساناں، درختاں تے جانوراں اُتے اثر بیان کیتا اے، کتاب وچ قوماں دیاں خبراں، علما، ادبا تے شاہاں دے تراجم تے فسادات دا بیان وی قابلِ ذکر اے۔

انہاں نے قرآنِ مجید دے حکم دے مطابق زمین وآسمان اُتے اللہ تعالٰی دی آیات اُتے غور و فکر اُتے زور دتا، ایتھے غور و فکر توں انہاں دی مراد معقولات اُتے فکر تے محسوسات اُتے نظر تے انہاں دی حکمت دی تلاش اے۔

حوالے