اسلامی تحریک نائجیریا

َألحَرَکَۃُ الاسلامیۃ فی نیجِیریا یا اسلامی تحریک نائجیریا، نائجیریا دے شیعاں د‏‏ی اک تنظیم دا ناں اے جس دے رہبر شیخ ابراہیم زاکزاکی نيں۔ اس تحریک د‏‏ی مختلف تعلیمی، معاشرتی تے اجتماعی سرگرمیاں نيں جو نائجیریا دے شیعاں دے لئی انجام دیندی اے جس دا مرکز زاریا وچ ا‏‏ے۔ 1984ء نو‏‏ں تحریک اسلامی نائجیریا نے یوم القدس دے مظاہرےآں دا اعلان کیتا۔ تے نائجیریا د‏‏ی فوج نے کئی بار اس تحریک دے جیالیاں اُتے زاریا تے کانو وچ حملہ کیتا جس دے نتیجے وچ شیخ زکزاکی دے چار بیٹےآں سمیت کئی شیعہ مارے گئے تے اس تحریک دے بعض ادارے جداں حسینیہ بقیہ اللہ تخریب ہويا ا‏‏ے۔

فائل:شیخ ابراهیم زاکزاکی.jpg

اسلامی تحریک نائجیریا دے رہبر شیخ ابراہیم زاکزاکی

فائل:حسینیه بقیة الله در زاریا.jpg

حسینیہ بقیۃ اللہ جو تحریک اسلامی نائجیریا د‏‏ی سرگرمیاں دا مرکز ا‏‏ے۔

مؤسس

شیخ ابراہیم بن یعقوب زاکزاکی (متولد۱۹۵۳ء) نيں جو نائجیریا دے شیعہ عالم دین تے اس ملک دے شیعاں دے سربراہ نيں۔ زاکزاکی نے اپنی تعلیم دا آغاز زاریا تو‏ں کیتا تے ۱۹۷۱ تو‏ں ۱۹۷۵ء تک کانو نامی شہر وچ سیاست تے اقتصاد دے رشتے وچ تعلیم حاصل کیتی۔ انہاں د‏‏ی تعلیم دا دور ایران وچ اسلامی انقلاب دے معاصر سی ۔ زاکزاکی شروع وچ مالکی مذہب دے پیروکار سن، تے بعد وچ شیعہ ہوئے۔ آپ 80 تے 90ء د‏‏ی دہائی وچ متعدد بار گرفتار ہوئے۔ آپ دے تن بیٹے 2014ء نو‏‏ں یوم القدس د‏‏ی ریلی وچ نائجیریا دے پولیس دے ہتھو‏ں مارے گئے۔

فائل:مراسم تشییع شهدای روز قدس زاریا.jpg

2014ء نو‏‏ں یوم القدس ریلی وچ مارے جانے والے اسلامی تحریک نائجیریا دے جیالیاں د‏‏ی تشییع جنازہ

تاریخی آئینے وچ

شیخ ابراہیم زاکراکی ۱۹۸۰ء نو‏‏ں پہلی بار انجمن اسلامی سوڈان دے بین الاقوامی امور دے مشیر د‏‏ی حیثیت تو‏ں امام خمینی د‏‏ی پہلی برسی دے پروگرام وچ ایران آئے تے اس پروگرام وچ شرکت کيتی۔ اوتھ‏ے تو‏ں واپسی اُتے اپنے ساتھاں د‏‏ی تعاون تو‏ں اسلامی تحریک نائجیریا د‏‏ی بنیاد رکھیا۔

شمالی نائجیریا د‏‏ی اسلامی تحریک دا آغاز 1980ء د‏‏ی دہائی تو‏ں تعلیمی مراکز تو‏ں ہويا تے 1980ء د‏‏ی دہائی دے اواخر تک شہراں تے دیہاتاں تک پھیل گیا۔ تے 1990ء د‏‏ی دہائی تک اک عوامی تحریک د‏‏ی شکل اختیار کر گیا۔ تے دیہاتاں وچ اس دا استقبال شہراں د‏‏ی نسبت زیادہ ہويا۔ اس تحریک نے 1984ء نو‏‏ں یوم القدس د‏‏ی ریلی دا اعلان کیا۔ 2014ء د‏‏ی یوم القدس ریلی وچ اس تحریک دے طرف داراں اُتے زاریا وچ نائجیریا د‏‏ی پولیس نے حملہ کیتا تے شیخ زکزاکی دے تن بیٹےآں سمیت 33 شیعہ اس حملے وچ مارے گئے۔

1437ھ نو‏‏ں وی نائجیریا د‏‏ی فوج نے امام علی رضا د‏‏ی شہادت دے دن اس تحریک دے چاہنے والےآں اُتے حملہ کیا۔ اس حملے دے نتیجے وچ شیخ زکزاکی گرفتار ہوئے تے انہاں دے اک بیٹے سمیت بعض افراد مارے گئے۔ بعض اخبار دے مطابق اس حملے وچ 300 تو‏ں زیادہ لوک مارے گئے۔

اسی طرح 14 نومبر 2016 نو‏‏ں اس تحریک دے مارے جانے والے افراد دے چہلم دا پروگرام کانو شہر وچ منعقد ہويا۔ اس پروگرام وچ شریک شیعاں اُتے حملے دے نتیجے وچ 100 تو‏ں زیادہ شیعہ مارے گئے۔ اسلامی کمیشن برای انسانی حقوق لندن د‏‏ی رپورٹ دے مطابق نائجیریا د‏‏ی فوج نے اربعین وچ شریک افراد اُتے فائرنگ دے علاوہ گھر گھر جاک‏ے شیعاں نو‏‏ں قتل کیتا۔

اس تحریک دا مرکزی ہیڈکوارٹر زاریا اے جس د‏‏ی سربراہی شیخ زکزاکی دے عہدے اُتے ا‏‏ے۔

فعالیت تے سرگرمیاں

فائل:برگزاری دوره‌‌های آموزش کمک‌های اولیه پزشکی توسط جنبش اسلامی نیجریه.jpg

اسلامی تحریک نائجیریا تو‏ں وابستہ ادارہ، مؤسسہ الطبیۃ للحرکۃ الإسلامیۃ دے توسط طبی ابتدائی نگہداشت دے ورکشاپس دا انعقاد۔

• مؤسسہ الشہداء دا قیام؛ 1411ھ بمطابق 1992 نو‏‏ں زاریا وچ شہداء د‏‏ی اولاد تے یتیماں د‏‏ی سرپرستی دے لئی اس اس ادارے دا قیام عمل وچ لیایا گیا۔
• فلاحی ادارہ الزہرا فاونڈیش دا ۲۰۱۰ء وچ قیام؛ رفاہی خدمات، جداں ٹیوب ویل لگانا۔۔۔۔۔
• مؤسسۃ الصحۃ (ISMA) دا 1422ھ (2001ء) وچ قیام
• مؤسسہ الطبیۃ للحرکۃ الإسلامیۃ دا قیام؛ ایہ ادارہ اسلامی تحریک تو‏ں وابستہ غیر سرکاری ادارہ اے جو لوکاں د‏‏ی علاج معالجے تے بشر دوستانہ امداد رسانی تے فرسٹ ایڈ د‏‏ی تعلیم دے غرض تو‏ں نائجیریا وچ قائم کیتا گیا۔ ایہ ادارہ ابتدا وچ میڈکل ماہرین تے دوائی بنانے والے اک چھوٹے گروہاں تو‏ں وجود وچ آیا فیر مصفی عمر سعید دے زیر نظر انہاں گروہاں نو‏‏ں آپس وچ ملیا ک‏ے میڈیکل کمیٹی د‏‏ی شکل اختیار کر گیا تے 2001ء نو‏‏ں (ISLAMIC MOVEMENT MEDICAL ASSOCIATION) (ISMA) د‏‏ی شکل اختیار کر گیا۔
• حسینیہ بقیۃ اللہ اس تحریک د‏‏ی تعلیمی سرگرمیاں دا مرکز
• ہفت روزہ المیزان ابراہیم موسی د‏‏ی سرپرستی وچ اسلامی تحریک تو‏ں وابستہ ا‏‏ے۔

ہور اطلاعات دے لئی اسلامی تحریک نائجیریا د‏‏ی ویب سائٹ [۱]

مآخذ

• مجلہ گنجینہ مجمع، ویژہ نامہ فاجعہ خونین روز قدس در زاریا - نائجیریا، پنج شنبہ، ۱۶ مرداد، ۱۳۹۳، ص۴-۵.
• زاکزاکی دا انٹرویو، مجلہ حضور، بہار ۱۳۸۴، شمارہ ۵۲.
• جان. ال. اسپوزیتو، انقلاب ایران و بازتاب جہانی آن، ترجمہ محسن مدیر شانہ‌چی، تہران : مرکز بازشناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۲ش.